Réttur - 01.07.1966, Blaðsíða 52

KÉTTUR
252
fylgdu stefnu lians og kosningaloforðum. ÞaS gæti m. a. verið hollt
hér heima einnig frá því sjónarmiði að tryggja það, að flokksfor-
ingjar hefðu tíma til að hugsa meir um raunveruleg stjórnmál og
skyldu flokksins við kjósendur en annasöm ráðherraembættin leyfa.
Hin almenna reynsla af þróun ílokka í harðvítug valdakerfi,
verður eitt af því, sem íslenzk alþýða þarf að taka lillit til við lausn
sinna eigin pólitísku skipulagsmála.
II. Samfylkingin og hin pólifísku skipulagsform
verkalýðs- og þjóðfrelsisbaróftunnar
Sósíalistaflokkurinn er ekki aðeins flokkur, sem boðar sósíalism-
ann og býr alþýðuna undir að framkvæma hann, -— og liefur raun-
ar alltof lítið unnið að því höfuðverkefni sínu. Hann er og flokkur,
sem berst innan hins borgaralega þjóðfélags fyrir hinum ýmsu
vandamálum þess þjóðfélags, bæði þaim, sem leysanleg eru á grund-
velli þess sem og hinum, er aðeins verða leyst með sósíalisma. Þess
vegna heyr Sósíalistaflokkurinn eigi aðeins hina almennu liags-
munabaráttu alþýðu, heldur og þjóðfrelsisbaráttuna, baráltu fyrir
tæknilegri nýsköpun atvinnulífsins o. s. frv.
Við að heyja þessa barátlu, þarf hin ólíkustu form samstarfs:
stundum 1) laust samstarf við borgaraflokka um framkvæmd á-
kveðinna mála eða um ríkisstjórn og stefnu hennar, — stundum
2) almenna hreyfingu fólks tii að knýja fram einstök mál, ■— en
stundum líka 3) víðfeðma samfylkingu við einstaka hópa eða flokka
um baráttu fyrir ákveðnum stórmálum og þá fast skipulag sam-
starfs um langt skeið, þegar málin, sem sameinast er uni, útheimta
slíkt.
Samstarf af því tagi, er fyrst getur, var t. d. samstarf Sósíalista-
flokksins, er gert var 30. nóv. 1943, við Sjálfstæðisflokkinn og
Framsókn með myndun lýðveldisnefndar til að koma á lýðveldi á
íslandi 17. júní 1944., — eða samkomulagið uin nýsköpunarstjórn-
ina 21. okt. 1944..
Einkennandi fyrir þá legund samfylkingar-hreyfingar, sem um
getur í 2), var L. d. samfylking sú, er Kommúnistaflokkur lslands
beitti sér fyrir 1935 og næstu ár, fyrst og fremst gegn fasisma, en
jafnframt um hin ýmsu hagsmuna- og réttindamál.
Hins vegar er sérstaklega brýnt að alhuga þau föstu form víð-