Réttur - 01.07.1966, Blaðsíða 70

270
RÉTTUR
niáluin, til að aera alþýðu læsa og
skrifandi. — Ogden rekur hvernig
einokunarhringirnir, er ráða kakó-
framleiðslunni léku Ghana. Þeir eggj-
uðu Ghana til aukningar framleiðsl-
nnnar og kváðust tryggja lágmarks-
verð 200—250 sterlingspund smálest-
ina. (Hún kostaði um d00 pund um
1950). Gliana tvöfaldað'i kakófrum-
leiðslana, en einokunarhringarnir
jelldu verðið' þá niður í 85 sterlings-
pund síðasta sumar. En iðnaðarvörur
vestrænu landanna hækkuðu sífellt í
verði. Þannig ollu hinir vestrænu
auðhringir Ghana meir en 500 milljón
sterlingspunda tapi. Og svo reyna
skriffinnar hershöfðingjaklíkunnar að
skella skuldinni á „efnahagslega ó-
stjórn“ Nkrumah? - - Afleiðingin af
jjessu ráni auðliringanna varð sú að
taka varð lán tii þeirra stórfram-
kvæmda, sem kakoframleiðslan átti
að standa undir, — og á þeim lánum
okra svo liinir „vestrænu" bankar. Við
þekkjum söguna, samanber: ,ýEn
hröfnunum dönsku var friðhelgað
Frón, þeir flugu þar aftur á hræ.“
011 er þcssi grein Iiin merkilegasta,
bæði um skilgreiningu á sögulegum
staðreyndum og um kjark sósíalista
þar til að berjast áfram og vinna bylt-
inguna að nýju.
Christine Johnson, forseli félagsins
African-American Heritage Associal-
ion, ritar ágæta grein: „Let’s jree
Ghana and free Ajrica". Lýsir hún
þar af eigin reynslu þeirri framfara-
byltingu, sem varð í Ghana eftir 1957
og hversvegna nýlenduherrarnir og
þý þeirra liata Nkrumah.
Margar ágætar greinar eru í lieft-
inu um negravandamálin í Ameríku
og ein um Mosambique eftir síra
Uriah Simango, varaforseta Frelino,
en svo heitir þjóðfrelsishreyfing ætt-
jarðarvina í Mosambique, er berjast
íyrir frelsi iands síns gegn Portugal.
Hélt síra Uriali stórfenglega ræðu ný-
lega í London á ráðstefnu um ný-
lendukúgiin og „apartlieid". Er grein-
in litdráttur úr þeirri ræðu, en hún
vakti mikla athygli, enda liin liarð-
vítugasta ákæra gegn fasistastjórn
Portugal.
Henri Alleg var frægur fyrir stuðn-
ing sinn við frelsisbaráttu Algier-búa,
ekki hvað sízt fyrir bók þá, er hann
reit um pyntingar þær, er hann varð
að sæta í fangelsum franskra nýlendu-
lierra, er þeir liöfðu náð honum.
Hann var ritstjóri dagblaðs sósíalista
í Aigier: Alger Republicaine. Hann
ritar grein í þetta hefti: Algier: Bak
við þögnina, — um það, sem gerzt
hefur eftir að hershöfðingjaklíka
steypti Ben Belia af stóli.
A. Langa, einn af lielztu marxislum
Suðiir-Afríku, ritar tvær greinar:
Aðra um Nigeria, en þar eru það
framsæknir herforingjar, er tóku
völdin, og styður Sósíalistaflokkur
verkamanna og bænda í Nigeríu þá.
En hin er um bækur hins fræga
læknis og rithöfundar Frantz Fanon,
er andaðist 1961 ungur að alilri. Þær
tvær bækur Fanons, sem mesta atliygli
hafa vakið og mikið er iiin deilt meðal
marxista, eru: „The wretched of the
Earth“ („þjáðir menn ...“) gefið út
af MaeGibbon and Kee, (verð 36
shillings) og „Studies in a Dying Col-
onialism“ (Atliuganir á deyjandi ný-
iendustefnu), gefið út af Monthly Re-
view Press (verð 40 sliillings). Erti
bækur þessar hinar merkilegustu,
einmitt um forað nýlendustefnunnar
og uppreisn þjóðanna í Afríku, Asíu
og Suður Ameríku gegn lienni. Hug-
leiðingar Langa um þær og höfund-
inn eru mjög eftirtektarverðar.
African Communist kemur út fjór-
um sinnum á ári, kostar einn dollar.
Það er tímarit Kommúnistaflokks
Suður-Afríku, þess hetjuflokks, sem