Réttur - 01.07.1966, Blaðsíða 55

RÉTTUR
255
anlagt á Alþingi fyrir, en hins vegar klofnir, — og í áratug liélt sú
klofning áfram að veikja hernámsandstæðinga í heild.
Sósíalistaflokkurinn hélt hins vegar áfram einingarbaráttu sinni
tll þess að sameina öfl verkalýðs og þjóðfrelsis. A 10. flokksþingi
sínu, 4.—6. nóv. 1955, samþykkti flokkurinn m. a. svohljóðandi
ákvörðun:
,,Alítur þingið hvort tveggja rétt og nauðsynlegt oð koma á kosninga-
bandalagi Sósíalistaflokksins, Alþýðuflolöksins og Þjóðvarnarflokksins,
þannig að þeir bjóði fram sem einn kosningaflokkur, og að koma á vinstri
rikisstjórn svo skjótt sem kostur er ó."
Það var Alþýðusambandsstjórn, sem strax um vor.ið 1955 hafði
sent öllum vinstri flokkunum (Alþýðufl., Sósíalistafl., Þjóðvarnar-
fl. og Framsóknarfl.) áskorun um að ræða um vinstra samstarf.
Og um mánaðamótin nóv.-des. 1955 hirti Alþýðusambandsstjórn-
in stefnuyfirlýsing, er hún v.ildi að lögð yrði til grundvallar. En
allar þessar samstarfstilraunir strönduðu á því, að Framsókn vildi
ekki samstarf og hún réð yfir hægra armi Alþýðuflokksins (eins
og 1937—’38) og Alþýðuflokkurinn neitaði öllu samstarfi við
Sósíalistaflokkinn og rak þann 22. marz 1956 Hannibal Valdimars-
son, forseta Alþýðusamhandsins, úr flokknum fyrir að beita sér
fyrir slíku samstarfi.* Enn einu sinni hafði freisting valdastreitu-
manna ti) að hafa harðvítugan flokk, er hlýddi þeim, orðið yfir-
sterkari viðleitninni til að skapa víðfeðma samtök alþýðustétta,
er rúmuðu ólíkar skoðanir og ólík samtök innan sinna véhanda,
en sameinuð um aðalatriði dægurharáttunnar.
Þann 4. apríl 1956 var Alþýðuhandalagið síðan stofnað sem
kosningasamtök þeirra vinstri manna, er lýsL höfðu fylgi sínu við
stefnuyfirlýsingu Alþýðusambandsstjórnar: Sósíalistaflokksins, Mál-
fundafélags jafnaðarmanna og annarra. Síðan hefur Alþýðubanda-
lagið verið vísirinn að þeim voldugu samfylkingarsamtökum ís-
lenzkrar alþýðu og þjóðfrelsissinna, sem ættu að geta sameinað
innan sinna vélianda alla þá, sem vilja vinna að hag verkalýðsins
og annarra launþega og að hugsjón þjóðfrelsisins, ef því bandalagi
auðnast að stýra fram hjá þeim skerjum flokksviðjanna, sem víð-
tækar einingartilraunir alþýðunnar liafa strandað á áratugum sam-
an. Til þess þarf meðal annars að haga skipulagi slíkra samfylk-
* Þeim, sem vitja rifja upp fyrir sér gang þessara mála aíf nokkru, skal
bent á „Innlenda víðsjá“ í Rétti 39. árg. (1955, en kom út vorið 1956) bls.
163—182.