Réttur - 01.10.1931, Side 32

224 5-ÁRA ÁÆTLUNIN [Rjettuv
öllum kröftum sínum til að geta haldið her sínum uppi.
Árið 1921 var iðnaðarframleiðslan ’/7 hluti af því, sem
hún var árið 1913 og kornuppskeran tæpur helmingur.
Og þó tókst verladýónum rússneska jafnvel á þeim ár-
um aö bæta bæöi alþýöumenntunina og hina æöri
menntun. Tala barnaskólanemendanna var 7 milj. árið
1913 en 9 milj. árið 1921, tala menntaskólanemendanna
var 5640000 árið 1913, en 5690000 árið 1921. Fjöldi
iðnskólanemenda óx frá 267000 upp í 294000 og fjöldi
háskólastúdenta frá 125000 upp í 129000. Samtímis
breyttust líka stéttahlutföllin við skólana þannig, að i
stað hinna gagnbyltingarsinnuðu yfirstéttarunglinga,
sem flestir voru stúdentar vegna þess eins, að það þótti
við eiga fyrir syni yfirstéttarmanna, komu nú synir
verkamanna og smábænda, til þess að afla sér mennt-
unar í þágu hinnar sósíalistisku uppbyggingar. Auk
þess voru settar á stofn sérstakar verkamannadeilcLir
við háskólana. Þegar árið 1921 voru 180000 nemenda
við þær. Til þess að mennta verkalýðinn og bændur
pólitískt, höfðu þegar árið 1921 verið stofnaðir 10000
sérstakir skólar með 265000 nemendum. Til þess að
kenna fullorðnum mönnum að lesa og skrifa voru
stofnaðir 18000 skólar fyrir 456000 nemendur. Auk
þess ýmsir aðrir skólar með um 100000 nemendum.
Árið 1921 má telja, að uppbygging framleiðslunnar
hafi byrjað i Rússlandi. Þó tókst verkalýðnum ekki að
reka alla óvinaherina af höndum sér fyr en árið 1924.
Spara varð á öllum sviðum, einnig á skólunum, þó óx
menningarstarfsemin jafnt og þétt. Árið 1926 var upp-
bygging framleiðslunnar að mestu lokið. Fjöldi nem-
enda í skólum hafði stöðugt aukizt, en auk þess hafði
mikið verið gert til þess að bæta menningu og mennt-
un almennings. T. d. höfðu verið reist 32400 klúbbhús
með lestrarsölum í borgum og þorpum. Bezta sönnun
hinnar vaxandi menningar er aukning blaða- og bóka-
útgáfunnar á þessum árum. Þrátt fyrir hina ógurlegu