Réttur - 01.01.1971, Qupperneq 4

Hjörleifur Guttormsson er fceddur á Hall-
ormsstað 1935. Hann lauk prófi í líffræði
við háskólann í Leipzig 1953, og hefur verið
kennari við Gagnfrceðaskólann í Neskaupstað
frá árinn 1964. A sumrum hefur hann unnið
að flórurannsóknum, aðallega á Austurlandi.
Hjörleifur er formaður Náttúruverndarsam-
taka Austurlands, sem stofnuð voru í sept-
emher 1970.
því að allt fram á síðustu ár hafa náttúru-
verndarmálin verið hornrekur hérlendis, og
þeir sem þeim hafa hreyft og fyrir þeim bar-
izt, verið litnir heldur illu auga. Náttúru-
verndaraðgerðir á fyrri helmingi aldarinnar
voru fyrst og fremst tengdar skógrækt og
sandgræðslu, og starf þeirra stofnana og fé-
laga, er að þeim málum unnu, var hið eina
verulega jákvæða, sem aðhafzt var á þessu
sviði. Vissulega mætti tína til ýmislegt fleira,
eins og t.d. lög um fuglafriðun og einstaka
þætti aðra í lagabálkum, en bæði hefur þeim
verið illa framfylgt og lítill áróður fyrir þeim
rekinn meðal almennings. I umgengni við
náttúruna höfum við staðið langt að baki
frændþjóða okkar á Norðurlöndum. Gildir
þetta jafnt um framkvæmdir opinberra aðila
sem einkaaðila og ytri hýbýlamenningu al-
mennings, þó auðvitað með lofsverðum und-
antekningum. Sú skoðun hefur verið ríkjandi,
að hér væri landrými slíkt samfara strjálbýli,
að ekki þyrfti að sýna nein vettlingatök í
viðskiptum við landið og gróður Jsess, og
þetta sama sjónarmið hefur einnig verið ríkj-
andi gagnvart ám og vötnum og sjálfu haf-
inu með því lífi, sem þar hrærist og við
byggjum efnahag okkar á.
✓
Astæðan fyrir þessu skeytingarleysi og ó-
menningu er margþætt, og veldur þar meðal
annars miklu hin hörmulega bágborna
kennsla í skólum um öll náttúrufræðileg efni,
svo og vöntun á reglum og aðhaldi af hálfu
löggjafans. Norðurlönd, önnur en Island,
munu hafa fengið löggjöf um náttúruvernd
á tveimur fyrstu áratugum aldarinnar, en nátt-
úruverndarlög okkar gengu fyrst í gildi á
árinu 1956. Þau lög náðu líka mjög skammt,
t.d. varðandi rétt og skyldur náttúruverndar-
ráðs, sem falin var umsjón og ráðgefandi
vald um náttúruverndarmál, en fjárráð engin
tryggð til aðgerða í krafti laganna.
4