Réttur - 01.04.1971, Qupperneq 11

Hann gengur um í fjörunni, og þeim verð-
ur ekki um sel. „Var þá aldrei lát á fólki í
þessum heimi”?
Honum varð tæpast vísað á bug, gengur
um í kulda og snjókomu, frakkalaus í þokka-
bót. Konan er sárhneyksluð á því, að hann
skuli ekki eiga sér almennilega yfirhöfn og
leggja það á aðra að horfa upp á annað eins.
Hún óttast mest, að hún fari að finna til
samkenndar með honum, en þá man hún
eftir gluggatjöldunum góðu, sem hún var nú
„loksins komin réttu megin við".
„Orskoti áður en kuldinn náði til hennar
dró hún fyrir gluggann og byrgði sýn."
Þá er margumræddur sá kafii bókarinnar
þar sem eiginmaðurinn er sýndur sem brjóst-
mylkingur konu sinnar. Mörg hefur útlegg-
ingin verið allt frá fjallkonunni, móður jörð
og því um líku til hins nánara samlífs þeirra
hjóna, enda hafa menn nú í þeim mæli feng-
ið „sexið" á heilann, að það hlaut að koma
til tals í þessu sambandi.
Pétur er stúrinn og svartsýnn. Þá er það
eiginkonunnar að gegna eins konar móður-
hlutverki og skapa karlmanninum skjól og
athvarf, þar sem hann getur, örþreyttur af
amstri daganna, horfið aftur á vit bernsku
sinnar, en við barm eiginkonunnar. Hún tek-
ur við af móðurinni. Hún bjó manni sínum
fagurt og vistlegt heimili .kannast einhver við
orðalagið?
Hann torgar ekki nema helmingnum af
því, sem hún getur í té lárið, hitt fer til spill-
is. „Hvað var hann að biðja um meira en
hann gat torgað".
Pétur aftekur það margefldur og endur-
nærður, að konan taki sinn þátt í því að
tryggja afkomu þeirra með vinnu utan heim-
ilisins og kveðst vera fullkomlega einfær um
að ráða fram úr þeirra málum.
Þar við situr, hennar svið er afmarkað inn-
an fjögurra veggja, staða hennar ráðin.
Svava Jakobsdóttir hefur lög að mæla, þeg-
ar hún talar til kynsystra sinna íslenzkra og
sýnir þeim hið fjarstæðukennda við hið
þröngt afmarkaða starfssvið þeirra og það
kynferðismisrétti, sem er ótrúlega fast í sessi.
Það er mála sannast, að íslenzkar konur hafa
löngum haldið sig utan þeirra svæða þar sem
vandamálum samfélagsins er ráðið til lykta.
Fátt bendir til þess, að breytinga sé að vænta
í þeim efnum.
Með því að bregða ljósi fáránleikans yfir
alkunnar, hversdagslegar staðreyndir tekst
Svövu með eftirminnilegum hætti að afhjúpa
hið fjarstæðukennda við aðstæður, sem alltof
margir eru löngu samdauna.
Á síðastliðnu ári skrifaði Svava Jakobs-
dóttir leikrit „Hvað er í blýhólknum" þar
sem knýjandi samfélagsvandamál er tekið til
meðferðar. Þar rekur hún æviferil ungrar
konu, giftrar og tveggja barna móður og
greinir frá því, hvernig henni reiðir af allt
frá því hún er lítil telpa og þar til hún stend-
ur uppi ekkja með ung börn á framfæri.
Hún sýnir hvernig lífi hennar er beint í
ákveðinn farveg án þess að vilji hennar sjálfr-
ar fái þar nokkru um þokað. Hún fær ekki
að velja sér starfssvið. Þarna birtast ljóslega
þær hindranir, sem á vegi hennar verða, í
formi óhagganlegra lögmála allt frá fyrstu
uppeldisáhrifum af hálfu heimilis og skóla
t’l þeirra fiötra, sem rangsnúin viðhorf, for-
dómar, rótgrónar veniur, reglugerðir og laga-
ákvæði fella á hana.
Hún verður að rækja skyldur sínar á heim-
ilinu, og ábyrgðin hvílir á henni af fullum
þunga, en hvað varð af rétti hennar til per-
sónulegs lífs? Hún er fyrirvinna, starfar í
banka svo að eiginmaðurinn geti lokið há-
skólaprófi, en fær ekki sjálf að ganga óhindr-
uð sína námsbraut og sérhæfa sig á því sviði,
sem hugur hennar stendur til.
Að loknu námi eiginmannsins er röðin
67