Réttur


Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 34

Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 34
verðfalli útflutningsafurða og sölutregðu, sáru atvinnuleysi verkalýðs og gjaldþroti smáaU'innureksturs. I alþingiskosningunum 1934 hafði Al- þýðuflokkurinn sett fram sem höfuðmál 4 ára áætlun fyrir þjóðarbúskapinn og var hún orðuð svo í kosningastefnuskránni: 1. Að hrundið verði þegar í stað í framkvæmd með löggjöf og framtaki hins opinbera auknum atvinnurekstri og fram- leiðslu ejtir nákvœmri ácetlun, er gerð sé til ákveðins tíma (4 ára) og hafi það mark- mið að útrýma með öllu atvinnuleysinu og afleiðingum kreppunnar og færa nýtt fjör í alla atvinnuvegi þjóðarinnar með aukinni kaupgetu og neyzlu hinna vinn- andi stétta og auknum markaði innan- lands. Stofnuð sé ráðgefandi nefnd sérfróðra manna, þingi og stjórn til aðstoðar, er geri nákvæmar áætlanir um, allar opin- berar framkvæmdir á tímabilinu og stjórni vísindalegum rannsóknum til undirbún- ings þeim og geri jafnframt tillögur um, hvernig komið verði fastri stjórn og skipu- lagi á allan þjóðarbúskapinn, jafnt opin- berar framkvæmdir og fyrirtæki sem at- vinnurekstur einstaklinga, svo að þau verði rekin og aukin með hagsmuni almennings fyrir áugum (Planökonomi). (Síðan kom að vernda smáatvinnurekst- ur gegn einokunarhringum og að áætlun skyldi tilbúin til framkvæmda í ársbyrjun 1935). Alþýðuflokkurinn vann á Jsessari stefnu- skrá mesta kosningasigur sinn, fékk 21,7% atkvæða eða jafnmikið og Framsókn, og 10 þingmenn (af 49 þá). Alþýðuflokkurinn átti Jíá mörgum róttækum forustumönnum á að skipa. Voru í vinstra armi hans m. a. Héðinn Valdimarsson, varaformaður flokksins, Sigfús Sigurhjartarson, Vilmundur Jónsson og Finn- bogi R. Valdimarsson, sem þá var ritstjóri Aljiýðublaðsins og hafði gert J>að að áhrifa- ríku blaði. Kommúnistaflokkur Islands leið í kosningunum 1934 hins vegar enn undir áhrifum einangrunarstefnu, en tók upp djarfa samfylkingarpólitík eftir kosningar. Ríkisstjórn „hinna vinnandi stétta" skipaði svo eftir kosningasigur og stjórnarskifti Skipulagsnefnd atvinnumála, er síðar meir hlaut nafnið Rauðka af bók þeirri, er nefnd- in birti „Alit og tillögur" sínar í árið 1936. Voru í skipunarbréfi nefndarinnar algerlega lagðar til grundvallar þær tillögur, er Al- þýðuflokkurinn hafði birt og fyr voru greind- ar. Héðinn var skipaður formaður nefndar- innar, en síðar tók Emil Jónsson við og bætt- ist þá Finnbogi í nefndina. Arnór Sigurjóns- son tók síðan sæti Jónasar frá Hriflu í nefnd- inni og vann Arnór mikið og gott verk við samningu „Alits og tillagna" nefndarinnar. Er skamt frá að segja að nefnd J^essi vann hið merkilegasta verk, gerði tillögur um marg- víslegar framkvæmdir og skipulagsbreytingar, rannsakaði ýtarlega allt efnahags- og at- vinnuástand á Islandi og gaf út yfir 500 bls. bók um J>essi efni — og átti það þó aðeins að vera fyrri hluti skýrslu hennar, en í síðari hluta áttu að koma frumvörp og tillögur hennar, en sá hluti fékk aldrei að sjá dagsins ljós. Ráuðka kom með hugmyndir um margt, sem síðar meir var framkvæmt af öðrum, gott verk vann fiskimálanefnd, er upp var sett, og ruddi braut á sviði hraðfrystingar og nokkur skipulagsmál voru framkvæmd samkvæmt tillögum nefndarinnar. En ekkert af því, sem var stórt í sniðum, og miðaði að skiþulagsbreytingum i þá stefnu, sem mörkuð hafði verið með 4 ára-kosninga- áætluninni, fékst fram. Allt sem stefndi að raunverulegum áætlunarbúskap í þjóðfélag- inu var kæft í fæðingunni. Eftir Framsóknar- manni einum eru höfð J>essi orð: „Við skulum 210

x

Réttur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.