Réttur


Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 35

Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 35
lofa Rauðku að lifa, en skera allt undan benni”. — Það varð stefnan og með henni eyðilagði Framsóknarafturhaldið Alþýðu- flokkinn svo að hann hefur aldrei náð þeim styrkleika síðan, er hann hafði 1934, er alþýða manna aðhylltist 4-ára áætlun hans. I stað útrýmingar atvinnuleysisins jókst at- vinnuleysið (skráðir atvinnuleysingjar í Reykjavík 1. maí 1935: 432, 1. maí 1936: 720). Og í stað þess að nefndin lagði til að kaupa skyldi 30 togara á 10 árum, þrjá á ári, þá fékkst ríkisstjórnin ekki til að kaupa einn einasta togara, þrátt fyrir ítrekaðar kröf- ur Alþýðusambandsþings ár eftir ár. Ofríki Framsóknarafturhaldsins 1934— 1937 og ófarir Alþýðuflokksins eftir mesta kosningasigur sinn, sýndu hver lífsnauðsyn það er sósíalistískri verklýðshreyfingu Islands að knýja fram sína stórhuga og framsýnu stefnu um áætlunarbúskap, en láta ekki skammsýni, smásálarskap eða afturhaldssemi granda henni. II. NÝBYGGINGARRÁÐ Næsta stóra tilraun Islendinga um áætlun- arbúskap var nýsköpun atvinnulífsins 1944 —1947. Nýsköpunarstjórnin hafði verið mynduð 21. okt. 1944. Eitt höfuðverkefni hennar var hagnýting inneigna landsmanna erlendis til „algerrar nýsköpunar atvinnuveganna á Is- landi með öflun fullkomnustu tækja, er við eiga, til atvinnurekstrarins”, eins og ég orð- aði það í útvarpsræðunni 11. sept. 1944, þar sem ég setti fram ýtarlegar tillögur Sósíal- istaflokksins um J)essi mál og hét á hina stjórnmálaflokkana til stjórnarsamstarfs um þetta. Var þar m. a. lagt til að kaupa „20— 30 nýja dieseltogara af bezm gerð, 200— 300 nýtízku vélbáta'' o. s. frv. 24. nóv. 1944 voru sámþykkt lög um ný- byggingarráð. Hljóðaði fyrrihluti 2. greinar þeirra svo: Ríkisstjórnin skipar fjögurra manna nefnd, er nefnist nýbyggingarráð. Hlutverk J?ess er að búa til heildaráætl- un, fyrst um sinn miðaða við næstu fimm ár, um nýsköpun íslenzks þjóðarbúskapar. Skal þar áætlað, hver atvinnutæki, sam- göngutæki, byggingar og annað þurfi til sjávar og sveita, til Jæss að allir Islendingar geti haft vinnu við sem arðbærastan at- vinnurekstur svo og hvernig bezt verði fyr- ir komið innflutningi fáanlegra tækja og efnis á næstu árum með það fyrir augum að hagnýta sem bezt vinnuafl þjóðarinnar og auðlindir landsins. (Síðari hluti greinarinnar var um stað- setningu tækja o. fl.). Nýbyggingarráð tók tafarlaust til starfa við framkvæmd verkefnis síns: samningu áætl- ana og innkaup framleiðslutækja eða sjá um að þáu yrðu keypt. Varð því það mikið ágengt að raunveruleg atvinnubylting varð á Islandi fyrir tilstilli J>ess, fyrst og fremst í fiskveiða- og flutningaskipa-flotanum. Var þó við mikið afmrhald og skilningsleysi að stríða, t. d. vildi Félag ísl. botnvörpuskipa- eigenda bíða í hálft annað ár eftir að stríði lauk með að semja um nýja togara í Eng- landi og kaupa þá kolatogara sem forðum. En nýbyggingarráð sendi nefnd til breskra skipasmíðastöðva strax og stríði lauk og samdi við þær um að smíða 30 nýtízku tog- ara (700 tonna). Gaf ríkisstjórn heimild til kaupanna með bráðabirgðalögum 23. ágiist 1945. Sem dæmi um þá breytingu, er varð fyrir frumkvæði nýbyggingarráðs og tilstyrk ný- 211

x

Réttur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.