Réttur - 01.04.1985, Qupperneq 48

Á árunum 1966 til 1968 voru yfir 8 þús-
und manns myrtir á þennan hátt af dauða-
sveitum Arana. Þegar óeirðir brutust út í
sambandi við forsetakosningarnar árið
1970 lýsti Arana yfir hernaðarástandi í
hálft ár og á þeim tíma voru 2 þúsund
manns myrtir til viðbótar. Næstu þrjú
árin — fram til ársins 1973 — er áætlað að
fjöldi myrtra og horfinna í Guatemala sé
um 15 þúsund.
Með ötulli aðstoð við Arana varð
Guatemala að nokkurs konar tilrauna-
svæði fyrir bandaríska hernaðarsérfræð-
inga og CIA hvað varðar baráttu gegn
skæruliðahreyfingum og óánægju og kurr
alþýðu.
Á þessum árum þjálfuðu Bandaríkin
30 þúsund manns í sérsveitir lögreglu og
hers í Guatemala og útveguðu eða létu af
hendi rakna háþróuð hergögn.
Þegar Arana voru afhentar nokkrar
þyrlur af nýjustu gerð árið 1967 lýsti
sendiherra Bandaríkjanna í Guatemala,
John Gordon Mein, hagsmunum Banda-
ríkjanna á eftirfarandi hátt: „Það er ekki
heyglum hent að komast yfir svona þyrlur
þessa dagana þar sem þeim er beitt til
varnar frelsinu annars staðar í heiminum.
En frelsið verður að verja hvar sem því er
ógnað, og frelsinu er einmitt ógnað nú í
Guatemala“.
Það er ekki erfitt að ráða í hvað Mein
á við með: „...annars staðar í heiminum“.
Þegar þetta átti sér stað voru 500 þúsund
Bandaríkjamenn í Víetnam sem héldu
þar uppi látlausum árásum á þjóðina,
m.a. úr þyrlum.
Einræðisstjórn Arana var líka reiðu-
búin að afsala sér auðæfum landsins í
hendur bandarískra fyrirtækja. Á 7. ára-
tugnum voru mörg bandarísk bananafyr-
irtæki sameinuð, m.a. United Fruits, sem
tók upp nafnið United Brands, og Del
| Monte, og náðu þau þannig í sameiningu
I tangarhaldi á heimsmarkaðnum.
í Guatemala höfðu þau áfram eignar-
hald á — oft með aðstoð innlendra hand-
benda — meiri hluta besta ræktarlands-
ins. Þau héldu áfram sömu hagstæðu
samningunum við stjórnvöld hvað varðar
réttindi til að ráðskast með plantekrurnar
án afskipta verkalýðsfélaga eða annarra
samtaka landbúnaðarverkamanna.
112