Morgunblaðið - 17.10.2006, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 2006 17
MENNING
ÞRÍR trúbadorar ætla að
halda saman tónleika næstu
daga hér á landi. Um er að
ræða þá Svavar Knút Krist-
insson, Torben Stock frá
Þýskalandi og Pete Uhlen-
bruck (Owls of the Swamp) frá
Ástralíu. Í tilkynningu frá
Svavari Knúti segir að tónlist
þeirra þriggja sé „öll í rólegri
kantinum, dálítið innhverf og
persónuleg“.
Fyrstu tónleikar þrímenninganna fara fram í
kvöld á Kaffi Hljómalind, á miðvikudagskvöld
verða þeir á Café Rósenberg og svo á kaffihúsi
Viðskiptaháskólans á Bifröst í Borgarfirði.
Trúbadoratónleikar
Innhverfir
og persónulegir
Svavar Knútur.
Í DAG verður opnuð sýning í
Þjóðmenningarhúsinu sem til-
einkuð er bókum Berlínar-
forlagsins Edition Marianna-
presse.
Sýningin nefnist Berlin Exc-
ursion en þar verða sýndar 40
bækur eftir jafn marga höf-
unda og myndlistarmenn.
Bækurnar eiga það sameig-
inlegt að vera sérstaklega
hannaðar skrautbækur sem gefnar eru út í tak-
mörkuðu tölusettu upplagi.
Forlagið gefur út að meðaltali fjórar bækur á
ári og eru flestar þeirra bóka sem til sýndar verða
í Þjóðmenningarhúsinu ófáanlegar.
Bókalist
Sjaldgæfar og
skrautlegar bækur
Bækur.
SÉRFRÆÐILEIÐSAGNIR
Þjóðminjasafnsins hafa hlotið
heitið Ausið úr viskubrunnum
og verður sú þriðja í röðinni í
dag klukkan 12.10. Þá mun
Þór Magnússon, fyrrverandi
þjóðminjavörður, leiða gesti
um sýninguna Með gullband
um sig miðja. Táknmálstúlkur
verður með leiðsögn Þórs.
Á sýningunni eru íslenskir
þjóðbúningar og dýrindis búningaskart frá lokum
17. aldar til okkar tíma. Þór mun einnig ganga
með gestum um hluta grunnsýningarinnar og
segja frá völdum gripum sem tengjast þjóðbún-
ingunum.
Leiðsögn
Táknmálstúlkur
með í för
Þór Magnússon.
Eftir Guðjón Guðmundsson
gugu@mbl.is
STJÓRN Skálholts hefur lagt fram
tillögur í þremur liðum til lausnar
deilunni um uppsögn organistans í
Skálholti. Tillögurnar snúast um það
að starfslokum organistans verði
frestað til 31. maí 2007 en honum var
sagt upp 14. september síðastliðinn
með þriggja mánaða uppsagn-
arfresti. Ennfremur komi til greina
að stjórn Skálholts hagnýti sér störf
organista að einhverju leyti ef sókn-
arnefndir Skálholtsprestakalls og
sveitarstjórn Bláskógabyggðar
beita sér fyrir ráðningu organista á
þeirra vegum með hugsanlegri þátt-
töku annarra prestakalla og stofn-
ana í uppsveitum Árnessýslu. Í
þriðja lagi verði núverandi organista
gefinn kostur á hinu nýja starfi frá 1.
janúar 2007. Gagnkvæmur uppsagn-
arfrestur verði þrír mánuðir. Náist
ekki samkomulag um erindisbréf og
laun fyrir 31. desember 2006 nýtur
hann starfsloka í samræmi við 1. lið-
inn í tillögunum.
Um allt aðra stöðu að ræða en
Hilmar Örn gegnir núna
Sigurður Sigurðarson, vígslu-
biskup og formaður stjórnar Skál-
holts, segir að með tillögum stjórn-
arinnar sé verið að taka tillit til
persónulegra hagsmuna Hilmars
Arnar en engra sjónarmiða sem
fram hafa komið í umræðunni. „Við
erum einungis að teygja okkur til
móts við persónulega hagsmuni
hans,“ segir Sigurður.
Hann segir að Hilmari Erni sé
gefinn kostur á því að gegna áfram
starfi organista á staðnum en í nýrri
stöðu. „Þegar greinargerðin er lesin
þá sést að þar er um allt aðra stöðu
að ræða en hann gegnir núna.“
Sigurður segir að stjórn Skálholts
hafi ekki fengið svör frá Hilmari
Erni um vilja hans í þessu máli.
Honum er gefinn frestur til 1. nóv-
ember að ganga að tillögum stjórn-
arinnar. Annars standi það óbreytt
sem áður hefur gerst í málinu,
þ.e.a.s. að uppsögn Hilmars Arnar
stendur með þriggja mánaða upp-
sagnarfresti.
Gagntillagna að vænta frá
Hilmari Erni
Hilmar Örn Agnarsson, dómorg-
anisti í Skálholti, vildi ekki tjá sig
um tillögurnar að öðru leyti en því
að málið væri á viðkvæmu stigi og
vænta mætti gagntillagna. Að öðru
leyti vísaði hann til Guðmundar Sig-
urðssonar, félaga í Félagi íslenskra
orgelleikara. Ekki náðist í Guðmund
í gær. Félagið hefur áður lýst yfir
fullum stuðningi við Hilmar Örn og
störf hans í þágu Skálholtsstaðar og
þjóðkirkjunnar. Félagið fór fram á
að þjóðkirkjan fylgdi eigin starfs-
mannastefnu. Það hafi ekki verið
gert þar sem allar ákvarðanirnar
hafi verið teknar einhliða af stjórn
Skálholts.
»Hugmyndir koma fram íjanúar á þessu ári um að
sameina rekstur Skálholts-
staðar og Skálholtsskóla sem
kirkjuráð féllst á.
»Fundarmönnum kom sam-an um að þörf væri á að
styrkja starfsemina á kirkju-
tónlistarsviði og haft á orði að
starf organista í núverandi
mynd yrði lagt niður.
»Núverandi organista sagtupp 14. september. Biskup
Íslands skerst í leikinn og sátta-
fundur haldinn 3. október.
» Stjórn Skálholts leggurfram þrjár tillögur; starfs-
lokum organista sé frestað,
Skálholtsstaður nýti sér starf
organista ráði sóknarnefndir
og sveitarstjórn organista og
núverandi organista verði gef-
inn kostur á hinu nýja starfi.
Í HNOTSKURN
Skálholt | Deilur um stöðu dómorganistans
Vænta má gagntillagna
Dómorganistanum var sagt upp en er nú boðið að gegna breyttri stöðu.
Jafnframt hefur stjórn sett fram tillögu um að starfslokum verði frestað
fram á mitt næsta ár náist ekki samkomulag.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Sáttatillögur frá Skálholti
BRESKA nób-
elsverðlauna-
skáldið Harold
Pinter steig á
svið í Royal Co-
urt-leikhúsinu
um síðustu helgi
og lék sam-
nefnda persónu í
verkinu Síðasta
spóla Krapps eft-
ir Samuel Bec-
kett. Í umsögn leikhúsgagnrýnand-
ans Charles Spencer segir að leikur
Pinters hafi verið ógleymanlega
sterkur og um leið hafi einn af
stærstu leikritahöfundum heims
sýnt öðrum jafningja sínum virð-
ingu sína í verki þar sem horfst er í
augu við dauðleika mannsins.
Harold Pinter, sem nú er 76 ára,
hefur sagt að ólíklegt sé að hann
skrifi sjálfur fleiri verk. Svo gæti
því virst sem leikur hans í verkinu
hafi um leið verið svanasöngur
hans í leikhúsheiminum. Pinter hef-
ur lengi glímt við heilsuleysi og lék
hann Krapp úr rafmagnshjólastól.
Engu að síður hafi Pinter komist
að kjarna þessa stórkostlega ein-
þáttungs með leik sínum. Verkið,
fjallar um gamlan mann sem rifjar
upp líf sitt með aðstoð segulbands-
upptakna, sem hann hefur haft fyr-
ir vana að gera á afmælisdögum
sínum.
Spencer segir að það komi
kannski ekki sérstaklega á óvart að
sá þáttur sem Pinter ljær helst
verkinu felist í reiðinni. Honum
hafi löngum hætt við að missa
stjórn á skapi sínu í sínu daglega
lífi. Það felist meira að segja
óstjórnlegur ofsi í því hvernig hann
kveikir og slekkur á segulbands-
tækinu og augu hans virðast
brenna af heift.
Pinter sé vissulega illa farinn á
líkama en það ógnvekjandi afl sem
alltaf hafi búið í skrifum hans
leynist einnig í leikaranum. En það
sé meira en einungis reiði og biturð
sem Pinter komi til skila í leik sín-
um. Grófgerð og hljómmikil rödd
hans skili einnig á snilldarlegan
hátt svörtum húmor verksins, fá-
gætri en vekjandi ljóðrænu þess og
umfram allt meiðandi viðkvæmni.
Yfirleitt er Beckett talinn leikskáld
einmanaleikans og örvæntingar. Í
þessu fallega verki og með hinni
ótrúlegu frammistöðu Pinters,
fagni hann möguleikanum á mann-
legum samskiptum í tóminu.
Pinter leik-
ur Krapp af
reiði og ofsa
Svanasöngur
leikskáldsins?
Leikskáldið
Harold Pinter.
„ÉG HELD bara hreinlega að þetta
sé með þrautseigari upplestrarfyr-
irbærum hérlendis,“ segir Benedikt
S. Lafleur um hin svokölluðu skálda-
spírukvöld, en síðastliðinn þriðjudag
hófust kvöldin aftur eftir sumarhlé.
Það skáldaspírukvöldið var það Ket-
ill Larsen sem las og söng úr verk-
um sínum við hljómborðsundirleik
Halldórs Þórarinssonar. Í kvöld
mun hins vegar baráttuskáldið
Kristján Guðlaugsson flytja ljóð sín
og leika á gítar, en hann er einna
frægastur fyrir lag sitt „Ísland úr
Nató, herinn burt“. Benedikt, sem
hefur haft veg og vanda af kvöld-
unum frá upphafi, segir við hæfi að
tileinka kvöldið Kristjáni nú þegar
herinn er horfinn af vettvangi. Er
um 68. skáldaspírukvöldið að ræða.
Yfir 200 skáld á tveimur árum
„Ég reyni að taka púlsinn á því
sem er að gerast hverju sinni,“ út-
skýrir Benedikt þegar hann er
spurður nánar út í kvöldin. „Í raun
spannar skáldaspíran mjög breitt
svið. Það hefur alltaf verið markmið
hennar að leyfa ungum og efnilegum
höfundum að spreyta sig þótt verk
þeirra hafi ekki endilega verið gefin
út. Á haustmánuðum eru svo þeir
höfundar, sem eru að gefa út verk
sín, kallaðir til. Þá hafa verið á ferð-
inni bæði höfundar sem eru að stíga
sín fyrstu skref og eins virt og þjóð-
þekkt skáld.“
Fyrsta skáldaspírukvöldið var
haldið í febrúar 2004 en til að byrja
með voru kvöldin með nokkuð öðru
sniði en þau eru í dag. Þá komu fram
jafnvel fimm til sex skáld annað
hvert þriðjudagskvöld og lásu upp
úr verkum sínum. Benedikt segir að
nú sé markmið kvöldanna hins vegar
að kynnast hverju skáldi örlítið bet-
ur og því sé aðeins ein skáldaspíra í
eldlínunni hverju sinni auk þess sem
viðburðurinn er haldinn hvert
þriðjudagskvöld.
„Þegar það voru fimm til sex skáld
á kvöldi las hvert skáld upp í fimm til
tíu mínútur og svo kom ekkert meira
frá því skáldi það kvöldið. Kvöldin
núna eru rólegri og mjög kósí,“ út-
skýrir Benedikt og bætir því við að
yfir 200 skáld hafi komið fram á veg-
um skáldaspírunnar frá upphafi og
eins að það sé engan veginn á döfinni
að láta þar við sitja. Hann upplýsir
jafnframt að lagt hafi verið í útgáfu á
vegum skáldaspírunnar en áréttar
þó að eigi þar að vera framhald á
verði að koma til utanaðkomandi
stuðningur.
Skáldaspírukvöldin eru haldin í
bókarými bóka- og gjafavöruversl-
unarinnar Iðu þar sem skáldin koma
sér fyrir í gulum eggstól. Að sögn
Benedikts skapast undantekning-
arlaust góð stemning og hann tekur
fram að gestum gefist kostur á að
taka með sér veitingar úr kaffihúsi
Iðu sem er á annarri hæð.
Kvöldin hefjast klukkan 20 og er
aðgangur ókeypis og öllum opinn.
Bókmenntir | Skáldaspírukvöldin komin af stað eftir sumarhlé
Skáld í gulum
eggstól lesa upp
úr verkum sínum
Morgunblaðið/ÞÖK
Skáldspíra Benedikt S. Lafleur í gula eggstólnum sem lesið er upp úr í
Iðu.