Morgunblaðið - 23.02.2007, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
TVINNBÍLAR eru í miklu uppá-
haldi hjá umhverfissinnum enda tald-
ir raunhæf og hagkvæm leið til að
draga úr losun gróðurhúsaloftteg-
unda frá bílaumferðinni. Þeir fram-
leiðendur sem hafa veðjað á smíði
slíkra bifreiða hafa vart annað eft-
irspurn og vestanhafs hafa kvik-
myndastjörnur í Kaliforníuríki reynt
að ganga á undan með góðu fordæmi
með því kaupa tvinnbíla.
Slíkir bílar hafa einnig verið til um-
ræðu hér heima og fyrr í vikunni
reiknaði Sigurður Ingi Friðleifsson,
framkvæmdastjóri Orkuseturs, út
fyrir Morgunblaðið hvernig hægt
væri að draga úr losun slíkra loftteg-
unda frá nýjum bílum um 35 prósent,
að því gefnu að tvinnbílar væru þrír
fjórðu innflutningsins árið 2012.
Flest bendir hins vegar til að slíkt
markmið sé torsótt og margar ástæð-
ur fyrir því að þessi tískubylgja hefur
haft afar takmörkuð áhrif á samsetn-
ingu bílaflotans hér heima. Fyrir það
fyrsta standa íslenskum neytendum
aðeins þrír tvinnbílar til boða, þeim
mun fara fjölgandi en á móti kemur
að margir framleiðendur hafa meiri
trú á bifreiðum knúnar efnarafölum.
Fyrirhuguð reglugerð Evrópusam-
bandsins, ESB, um strangari kröfur
á hendur bílaframleiðendum um los-
un gróðurhúsalofttegunda, kann að
hraða þessari þróun.
Það skal tekið fram strax í upphafi
að hér er vísað til bifreiða sem ganga
fyrir eldsneyti og rafmagni, þótt einn-
ig sé vikið að annars konar tveggja
orkugjafa útfærslum.
Alls hafa selst 222 tvinnbílar á Ís-
landi og eru þeir allir frá Toyota.
Mest, eða 149, hefur selst af Toyota
Prius-fólksbílnum. Sérstaka athygli
vekur að af 114 Lexus-lúxusjeppum
sem voru seldir hér á landi í fyrra
voru 56 í tvinnbílaútfærslu og segir
Haraldur Þór Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri sölusviðs hjá Toyota á
Íslandi, að þeir séu kraftmeiri en
bensínútgáfurnar.
„Ég held að almenningur telji að
umhverfisvænir bílar séu kraftlaus-
ir,“ segir Haraldur. Lexus-tvinnjepp-
inn er t.d. miklu kraftmeiri en bens-
ínbíllinn. Fólk kann að halda að það
þurfi að setja bílana í samband við
rafmagn.“
Aðeins þrír á Evrópumarkaði
Haraldur segir ekki fleiri Toyota-
tvinnbíla komna á Evrópumarkað og
að ekki sé hægt að frá samþykki
framleiðandans til að flytja slíka bíla
frá Bandaríkjunum hingað til lands.
Þrettán slíkir jeppar til viðbótar
seldust haustið 2005, auk fjögurra
Lexus GS 450h-fólksbíla í fyrra. Sala
tvinnbíla á Íslandi er þá upp talin.
Haraldur segir ríkisstjórnina hafa
tvöfaldað afslátt af vörugjöldum
tvinnbíla úr 120.000 krónum í 240.000
krónur árið 2005. Hann telur hins
vegar ekki nógu langt gengið, það sé
„alveg klárt“ að ríkið þurfi að lækka
vörugjöld af tvinnbílum.
Hann er jafnframt þeirrar hyggju
að „sala á tvinnbílum muni aukast
gríðarlega á næstu árum“ meðal ann-
ars út af mengunarreglum ESB og
aukinni umhverfisvitund almennings.
Því megi vænta fjölbreytilegra úrvals
af tvinnbílum frá Toyota á næstunni.
Benedikt Eyjólfsson, fram-
kvæmdastjóri Bílabúðar Benna, er
hins vegar andvígur sérstökum vöru-
gjöldum fyrir tvinnbíla, telur þau
„gjörsamlega út í hött“.
Hann segir ekki standa til að flytja
inn slíka bíla en leggur áherslu á að
smærri gerðir sem hann hafi til sölu
mengi jafnvel minna sé miðað við
akstur utanbæjar. Þá sé framleiðsla
tvinnbíla mjög mengandi.
Þúsund kílómetra á tankinum
Tvinnbílar eru oft gagnrýndir fyrir
að vera þyngri en aðrir bílar, einkum
vegna rafgeymanna um borð. Stefán
Ásgrímsson, framkvæmdastjóri Fé-
lags íslenskra bifreiðaeigenda, FÍB,
segir hins vegar smíði slíkra geyma í
stöðugri þróun. Hugmyndir um notk-
un sambærilegra rafhlaðna og eru nú
í farsímum og fartölvum kunni að
verða að veruleika.
Stefán bendir jafnframt á hug-
myndabíl frá GM sem komist allt að
700 km á „einum vinnuhring“. Um sé
að ræða rafmagnsbíl með ljósavél,
sem grípi til lítillar bensínvélar þegar
nauðsyn krefur.
Helga Guðrún Jónasdóttir, kynn-
ingarstjóri hjá B&L, segir ekki
standa til að flytja inn tvinnbíla í nán-
ustu framtíð, ef undan er skilinn Ren-
ault Kangoo sem hafi verið seldur í
metanútfærslu. Þessi mál séu þó allt-
af í skoðun. Á móti komi að Hyundai
og Renault vinni að þróun bifreiða
knúnum efnarafölum, sem kunni að
verða fáanlegar hér síðar. Hyundai
miði að notkun vetnis sem orkugjafa
en Renault að fjölnota efnarafölum,
sem gangi m.a. fyrir vetni og etanóli.
Gunnar Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri sölu- og markaðssvið
Bernhard efh., segir í undirbúningi
að flytja inn tvinnbílaútfærslu af
Honda Civic. Ekki sé í bígerð að
flytja inn aðrar tegundir, Honda-
verksmiðjurnar bjóði ekki upp á fleiri
tvinnbíla í Evrópu.
Gunnar er bjartsýnn á að Civic-
bílarnir muni seljast vel, íslenskir
neytendur muni „án efa“ taka þeim
vel. Útblástur á koltvísýringi, CO2, sé
109 grömm á kílómetra og með-
aleyðslan 4,6 lítrar á hverja hundrað
km. Því sé hægt að aka hátt í 1.000
km á 50 lítra tanki. Peugeot-bílar,
sem Bernhard flytur einnig inn, eru
hins vegar ekki fáanlegir í tvinnbí-
laútfærslum.
Egill Jóhannsson, framkvæmda-
stjóri Brimborgar, segir fyrirtækið
hafa flutt inn Volvo-tvinnbíl, sem hafi
gengið fyrir hefðbundnu eldsneyti og
metangasi, en aðeins selt eitt eintak
til Sorpu. Þá hafi 25 samskonar Citr-
oën Berlingo metan-tvinnbílar selst
hér á landi. Egill segir Ford-verk-
smiðjurnar, sem Brimborg hefur um-
boð fyrir, ekki anna eftirspurn vest-
anhafs á tvinnbílum sem gangi fyrir
eldsneyti og rafmagni. Meðal þeirra
sé Escape-jeppinn sem kom á Banda-
ríkjamarkað 2002 og Brimborg hafi
óskað eftir að fá að flytja hann inn til
landsins.
Hægt að fjölga tvinnbílum
umtalsvert á næstu árum
Mikið hefur verið rætt
um hvernig megi draga
úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda frá umferð-
inni með fjölgun tvinn-
bíla.
Í HNOTSKURN
»Tvinnbílar hagnýta heml-unarorku og þykja því
mjög hentugir í innanbæj-
arakstri.
»Reiknað er með að þeirverði léttari eftir því sem
rafhlöðurnar um borð verða
fullkomnari.
Morgunblaðið/ÞÖK
Vinsæll Lexus RX 400h tvinnjeppinn seldist í nánast sama magni í fyrra
hjá Toyota á Íslandi og mjög sambærileg bensínútgáfa af jeppanum.
VERKALÝÐSFÉLAGIÐ Hlíf mælir
með stækkun álversins í Straumsvík
og skorar á Hafnfirðinga að greiða
stækkun álversins í Straumsvík at-
kvæði sitt í væntanlegri skoð-
anakönnun og renna með því styrk-
ari stoðum undir atvinnulífið í
bænum. Á fundi sem haldinn var í
Verkalýðsfélaginu Hlíf síðastliðinn
miðvikudag var samþykkt ályktun
um málið. Þar segir að Hlíf mæli
„með fyrirhugaðri stækkun álvers-
ins í Straumsvík í allt að 460.000
tonna framleiðslugetu á ári, enda
verði þar settar upp bestu meng-
unarvarnir sem völ er á hverju
sinni“. Þrátt fyrir að álframleiðsla
Alcan í Straumsvík meira en tvöfald-
ist eftir stækkunina verða loftgæði,
með tilliti til heilsu fólks og meng-
unar gróðurs og jarðvegs, undir öll-
um mörkum sem sett hafa verið inn-
an sem utan lóðarmarka álversins.
„Fundurinn skorar á Hafnfirðinga
að greiða stækkuninni atkvæði sitt í
væntanlegri skoðanakönnun og
renna með því styrkari stoðum undir
atvinnulífið í bænum.“
Hlíf skorar á
Hafnfirðinga
SAMKVÆMT könnun sem Capa-
cent Gallup gerði fyrir Náttúru-
verndarsamtök Íslands vilja 72,8%
aðspurðra að stjórnmálaflokkarnir
leggi meiri áherslu á náttúruvernd
og umhverfismál. 22,6% telja að
flokkarnir leggi hæfilega áherslu á
þennan málaflokk og 4,6% svöruðu
því til að flokkarnir ættu að leggja
minni áherslu á málaflokkinn.
Rúm 37,2% telja að leggja beri
miklu meiri áherslu á umhverfis-
vernd og 35,6% nokkru meiri.
Að mati Náttúruverndarsamtak-
anna er þessi niðurstaða áminning til
ráðamanna um að stjórnmálaflokk-
arnir geri skýra grein fyrir áformum
sínum varðandi verndun náttúru
landsins, virkjanir, uppbyggingu ál-
vera, vegagerð á hálendinu, sam-
drátt í útstreymi gróðurhúsaloftteg-
unda og fræðslu til almennings um
umhverfismál, svo dæmi séu tekin.
Fjöldi svarenda var 800 og af þeim
tóku 742 eða 92,8% afstöðu. Könn-
unin var gerð dagana 31. janúar til
12. febrúar.
Vilja meiri
áherslu á
umhverfismál
♦♦♦
ÚR VERINU
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
„ÞAÐ er ágætis veiði núna. Við erum langt
komnir með að dæla úr ríflega 700 tonna kasti og
vorum áður búnir að fá 400 tonn. Þetta er ágætis
síli og nú erum við að fiska í hrognatöku,“ sagði
Helgi Valdimarsson, skipstjóri á Sighvati Bjarna-
syni VE. Hann var þá ásamt fleiri skipum að
veiðum rétt við Stafnes.
Loðnuaflinn á vertíðinni var í gær orðinn
130.000 tonn. Leyfilegur heildarafli er 300.000
tonn.
Fyrsti túr í hrognatöku
„Það er víða loðna hérna, ágætis útlit. Það er
bara veður sem hefur verið að trufla okkur við
veiðarnar. Þetta er fyrsti túr í hrognatöku svo
núna getum við einfaldlega fyllt skipið. Við eigum
í landi eitthvað ríflega 6.000 tonn og höfum að-
allega verið í vinnsluskaki og búið að frysta um
1.800 tonn af okkur. Við tókum þá bara hæfilegan
skammt fyrir vinnsluna, ekkert að fylla skipið,
sem ber 1.500 tonn. Við eigum 8.000 tonna kvóta
eftir og það kemur bara í ljós hvort hann næst.
Það er oft sem loðnan er nokkuð fljót að leggjast
á botninn. Annars eru hrognin ekkert orðin mjög
laus í þessari loðnu sem við erum í núna. Hún á
eftir töluvert í hrygningu.
Það er loðna alveg austur undir Eyjar, en það
er bara alltaf vitlaust veður þar og ekkert hægt
að skoða þetta. Annars er þetta ósköp venjuleg
loðnuvertíð og töluvert magn á ferðinni. Hún er
að ganga til okkar á löngu belti, nánast með allri
suðurströndinni. Það hefur bara verið erfitt að
átta sig á því vegna veðurs. Það fór um daginn
töluvert af loðnu utan við Eyjar, sem var ekki
hægt að komast í vegna veðurs og hefur ekki
verið hægt í heila viku,“ sagði Helgi Valdimars-
son.
Með 700 tonna kast á síðunni
Morgunblaðið/Ómar
Veiðar Sighvatur Bjarnason var út af Stafnesi í gær. Hann var að dæla um borð úr 700 tonna kasti.
SJÓMENN við Nýja-Sjáland hafa
veitt risavaxinn smokkfisk, sem tal-
inn er vera sá stærsti sem nokkurn
tímann hefur veiðzt. Hann veiddist
á Suðurskautshafinu og tók það tvo
klukkutíma að landa honum.
Smokkurinn vó um 450 kíló og
var um 10 metra langur. Þetta mun
vera fyrsti fullorðni risasmokk-
urinn sem tekizt hefur að landa
óskemmdum. Risasmokkurinn
finnst í Suðurskautshafinu. Teg-
undin var fyrst greind árið 1925, en
mjög fáir fiskar hafa fundizt. Fyrsti
fiskurinn sem náðist óskemmdur
var hrygna sem vó 150 kíló árið
2004. Það voru tannfiskveiðimenn
sem náðu þessu risavaxna kyk-
vendi, en það var að éta tannfisk,
þegar það náðist.
Risavaxinn
smokkfiskur