Morgunblaðið - 23.02.2007, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 2007 41
✝ Ása Hersirfæddist í Kaup-
mannahöfn 14.
ágúst 1920, en ólst
upp í Reykjavík.
Hún lést í Pors-
grunn í Noregi,
hinn 14. febrúar.
Foreldrar hennar
voru hjónin Guð-
mundur Hersir bak-
arameistari, f. 19.
júlí 1894, d. 7. júlí
1971, og Helga Emi-
lie Hersir, f. Ped-
ersen, frá Thurø í
Danmörku, f. 16.
júní 1896, d. 24. júlí
1956. Systur Ásu eru, Sigríður
Ødegård, látin, tvíburasysturnar
Bryndís Hersir Lund, býr í Nor-
egi og Halla Hers-
ir, látin og yngst er
Unnur María Hers-
ir, býr í Reykjavík.
Hálfbróðir þeirra
var Sigurþór Hers-
ir, látinn.
Ása bjó í Noregi
frá árinu 1945,
lengst af í Pors-
grunn. Ása var tví-
gift og eignaðist
tvo syni, Bernhard
Hersir Kittersen
og Jon Arve Er-
iksen. Barnabörnin
eru fjögur.
Útför Ásu verður
gerð frá Törmo kapellunni í
Porsgrunn í dag.
Í dag er kvödd í Noregi Ása
Hersir Eriksen á 87. aldursári.
Hún var elsta systirin í 5 systra
hópi sem ólust upp í miðbæ
Reykjavíkur og foringi þeirra í
mörgu. Ása hjálpaði móður sinni
talsvert á heimilinu og var það oft
hennar hlutskipti að gæta Unnar
systur sinnar, sem var hennar fyr-
irmynd og ávallt góð við hana. Ása
var ákveðin og skemmtileg kona
og var ekkert fyrir að fara í kring-
um hlutina.
Ása bjó í Noregi frá 1945 og
voru ferðalög á milli landa ekki
eins tíð og nú er. Okkur telst til að
hún hafi aðeins komið 3–4 sinnum
heim frá því hún flutti út. Þrátt
fyrir það talaði Ása nær lýtalausa
íslensku, og var það eitt af því sem
gerði mann mjög stoltan af skyld-
leikanum. Ísland var alltaf landið
hennar og margir Íslendingar hafa
notið gestrisni hennar í gegnum
tíðina. Heimili hennar var ávallt
opið löndum hennar. Ótal farmenn
á millilandaskipum komu til Pors-
grunn, urðu heimilisvinir Ásu og
leituðu hjá henni ráða um ótal-
margt. Ása vann lengst af í postu-
línsverksmiðju í Porsgrunn og að-
stoðaði margan Íslendinginn við
kaup á matarstellum og fleiri mun-
um frá verksmiðjunum. Marga
höfum við hitt sem hafa haldið
bréfasambandi við hana í mörg ár
og spurt okkur frétta en hin síð-
ustu ár átti hún í erfiðleikum með
bréfaskriftir.
Með saknaðarkveðju til Noregs.
Systir og systkinabörn.
Ása Hersir
hörð af sér. Að henni var mikill styrk-
ur. Síðan þessi ferð var farin á fim-
leikahátíðina hefur hópurinn haldið
saman og styrkt tryggðaböndin. Oft
höfum við hist í afmælum eða farið í
gönguferðir saman og ferðalög inn-
anlands og utan. Sú hefð skapaðist
við að fagna afmælum með söng og
frumsömdum kveðskap til afmælis-
barnsins hverju sinni. Síðastliðið
haust fórum við til Ljúbljana í Slóv-
eníu. Þá var farið að bera á veikind-
um Ásthildar. Með styrkri aðstoð
Erlu og Önnu, bestu vinkvenna henn-
ar í hópnum, gat hún notið lystisemda
staðar og stundar. Þetta var í síðasta
sinn sem við ferðuðumst allar saman.
Skarð er nú fyrir skildi þar sem
Ásthildur er ekki lengur meðal okk-
ar. Margs er að minnast. Allar eigum
við eftir að minnast góðu áranna með
Ásthildi. Við þökkum henni sam-
fylgdina. Við kveðjum nú góða og
trausta vinkonu. Við kveðjum líka
tímann þegar vorum allar saman.
Hann kemur ekki aftur. Við hinar
höldum samt áfram vinskapnum.
Samúðarkveðjur sendi ég Þórði,
Sigríði, Hörpu og Hirti ásamt fjöl-
skyldum þeirra.
F.h. Amsterdamshópsins,
Lovísa Einarsdóttir.
Kærum vinnufélaga og vinkonu,
Ásthildi, fylgjum við nú í síðasta sinn.
Við unnum með henni á Rannsókna-
stofnun fiskiðnaðarins, sum í allt að
30 ár. Hún var alltaf glöð og jákvæð
alveg sama hvað mikið var að gera og
var snyrtimennskan ætíð í fyrirrúmi
sem kom fram í því að vinnusvæði
hennar í lok vinnudags leit alltaf út
eins og hún ætlaði aldrei að koma aft-
ur. Hún var ekki bara vinkona í
vinnunni heldur líka í frístundum.
Ásthildur var mikil útivistarkona og
smitaði okkur með áhuga sínum.
Nokkrum sinnum var m.a. farið í
helgarferðir á skíðasvæðin með fjöl-
skyldum okkar. Þar var skíðað allan
daginn eða á meðan aðstæður leyfðu,
eldaður alvöru kvöldmatur og næsta
dag, áður en haldið var heim, endaði
ferðin alltaf á heitum vöfflum með
rjóma. Þetta fannst okkur öllum
gaman en þó sérstaklega krökkun-
um. Ásthildur var alls staðar, kenndi
okkur á skíði, eldaði og bakaði.
Hennar verður sárt saknað af öll-
um sem kynntust henni. Við sendum
Þórði og fjölskyldu okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Vinnufélagar á örver-
ustofu Rannsóknastofn-
unar fiskiðnaðarins.
Fögur voru í feldi hvítum fjöll í dag.
Í fönnum skrýddum dalnum undi ég mínum
hag.
Sólin skein í bjartar brekkur. Bláfjallanna
fegurð víst,
dásamlegri er en dagleg orð fá lýst.
Mig tefur ekki á skíðabrautum frost né
fjúk.
– Falleg er hún brekkan niður Skálahnjúk.
Tunglið varpar töfraljóma, á tinda og dali
allt um kring
Langur skuggi liggur yfir Einstæðing.
Dalinn út ég held að lokum heim á leið,
Heimferðin er alltaf nokkuð svona greið,
Niður Skarð sem leiðin liggur, leiðin sú er
ekki ströng.
Jósepsdal ég kveð með söknuði – og söng.
(Rannveig Þorst.)
Ásthildur var í þeim samhenta hópi
Ármenninga sem nánast ólust upp í
Jósefsdalnum um miðja síðustu öld.
Hún var yngst systkinanna af Lind-
argötunni, eldri systkinin leiddu þau
yngri í gegnum fyrstu hindranir
skíðamennskunnar. Saman var hald-
ið til fjalla, skálinn byggður og æfing-
ar stundaðar af kappi í brekkunum. Í
þá daga var alltaf snjór og nóg af hon-
um og sólin skein í Ólafsskarðinu.
Ásthildur giftist Þórði og samhent
ólu þau börnin upp við skíðaiðkun.
Eftir að aðsetur Ármenninganna
fluttist úr Jósefsdalnum í Bláfjöllin
héldu þau áfram að koma í skála fé-
lagsins, heilsa upp á félagana og njóta
fegurðar fjallanna.
Að leiðarlokum við ótímabært frá-
fall Ásthildar sendum við Þórði og
fjölskyldunni allri samúðarkveðjur.
Fyrir hönd Skíðadeildar Ármanns,
Auður og Guðrún Harðardætur.
✝ Gunnar JónVilhjálmsson
fæddist í Reykjavík
24. janúar 1928.
Hann lést á Dval-
arheimilinu Jaðri í
Ólafsvík 17. febr-
úar síðastliðinn.
Hann var sonur
Þórunnar Gunn-
laugsdóttur verka-
konu, f. 1903, d.
1991, og Vilhjálms
B. Guðmundssonar
skálds (Vilhjálms
frá Skáholti), f. 1907, d. 1963.
Systkini Gunnars Jóns eru,
samfeðra, Jón Norðfjörð Vil-
hjálmsson, f. 1928, og Bergur
Heiðnar Vilhjálmsson, f. 1933,
og sammæðra Erna Guðmunds-
dóttir, f. 1939, d. 1992, og Þor-
björg Guðmundsdóttir, f. 1941,
d. 1995.
Gunnar Jón ólst upp hjá
móður sinni og sambýlis-
mönnum hennar
og síðar bjó hann
með henni þar til
hún lést 1991.
Hann starfaði
sem verkamaður
svo sem heilsa
hans leyfði. Hann
vann lengi hjá
Hraðfrystihúsi
Ólafsvíkur, Bæj-
arútgerð Reykja-
víkur, Eimskip og
Pósti og síma.
Gunnar Jón var
mikill áhugamaður um tónlist
og samdi nokkur lög sem út
voru gefin og var hann félagi í
STEF.
Síðustu árin dvaldi Gunnar
Jón á Dvalarheimilinu Jaðri í
Ólafsvík.
Útför Gunnars Jóns verður
gerð frá Ólafsvíkurkirkju í
dag og hefst athöfnin klukkan
14.
Nú hnígur sól að sævarbarmi
sígur húm á þreytta jörð.
Nú blikar dögg á blómahvarmi
blundar þögul fuglahjörð.
Í hljóðrar nætur ástarörmum
allir fá hvíld frá dagsins hörmum.
(Axel Guðmundsson)
Í örmum hljóðrar nætur hefur
Gunnar Jón Vilhjálmsson, vinur
minn og annarra Ólafsvíkinga
hlotið sína hinstu hvíld.
Hann fékk rólegt andlát aðfara-
nótt laugardagsins síðasta. Svo
haldið sé áfram að höfða til inn-
gangsljóðsins vil ég segja, að enda
þótt Gunnar Jón hafi á margan
hátt átt gott líf, þá hafi hann nú
fengið hvíld frá harmi lífs síns,
sem hann bar í fullkomnu hljóði,
hafi hann þá gert sér grein fyrir
honum.
Þótt hann hafi verið maður
hæglátur, stilltur og óskrafinn, þá
ólgaði hugur hans og blóð. Það
ólgaði af þrá til að þjóna listagyðj-
unni í tónum og ljóðum. Þessi þrá
var svo sterk að ekkert annað
komst að í lífi hans, enda þótt
hann yrði sem aðrir þeir sem ekki
voru bornir til efna að vinna erf-
iðisvinnu sér til framfæris við tak-
markaða getu. Jafnvel á hans
bestu árum voru höfuðverkir hon-
um svo til ama, að hann gat ekki
unnið „nema“ tíu tíma á dag sem
ekki þótti langur vinnudagur á
vertíðum á þeim árum.
Já, harmur lífs hans var sá, að
hæfileikar hans voru innilokaðir
að mestu eins og fugl í búri, þrátt
fyrir að sífellt væri leitað frelsis.
Ef til vill hefur faðir hans, Vil-
hjálmur frá Skáholti, átt við svip-
að að glíma. Hann lýsir slíku í ljóði
sínu, „Bundinn“:
Því er ég bundinn?
Er ég álfur?
Hefi ég byrðina
bundið sjálfur?
Hugljúfa vonin
er horfin í bláinn;
óskin mín fagra
að eilífu dáin.
Ég vil svífa
syngjandi um geiminn
því ég er fæddur
fyrir heiminn.
Ef fuglinum litla
förlast kraftur,
svífur hann aldrei
né syngur aftur.
Kynni okkar Gunnars Jóns hóf-
ust á árunum um 1960, þegar ég
kom til Ólafsvíkur á vertíð. Þau ár-
in vann hann gjarnan í Hraðfrysti-
húsi Ólafsvíkur á vertíðum en
dvaldi í Reykjavík þess utan. Það
var í Reykjavík sem hann komst
næst listagyðjunni með tónlistar-
námi sem hann hefur líklega notið
mest fyrir velvilja góðra manna
sem skildu þörf hans.
Svo mikið er víst, að Gunnar Jón
minntist oft á hina ýmsu tónlist-
armenn í Reykjavík sem greiddu
götu hans og leyfðu honum jafnvel
að taka lag á saxófóninn á dans-
leikjum. Hlýt ég að nefna Karl
Jónatansson, Guðjón Matthíasson,
Svavar Gests og Hauk Morthens.
Ég veit, að þeir voru fleiri, en ann-
ar æðri mun þá minnast þessara
velgjörða þeirra.
Gunnar Jón gerði talsvert af því
að semja lög. Mun hann hafa sent
nokkur þeirra í danslagakeppnir
sem þá tíðkuðust. Hann samdi lög
eins og „Æskuminning“, „Hlusta
þú“, og „Við Breiðafjörð“. Um lög-
in gildir það sama og um tónlist-
arnámið, að góðir menn útsettu
þau og hjálpuðu honum á annan
hátt.
Að einu leyti átti Gunnar Jón
engan sinn líka. Það bar alveg frá,
hve minnugur hann var á skipan
hljómsveita, jafnvel skipan ýmissa
hallærisbanda sem urðu að verða
til ef halda átti þá venju hér í
Ólafsvík, að dansað skyldi öll laug-
ardagskvöld yfir vertíðina. Það gat
verið gaman að „fletta upp“ í
Gunnari við ýmis tækifæri því þá
kom þetta allt, nöfnin, ártölin og
allt heila klabbið. Ég tel líka víst,
að hann hafi munað skipan hljóm-
sveitanna í Reykjavík frá þessum
árum. Í minnum er líka haft hve
Gunnar var duglegur að safna að
sér hljómplötum, enda lifði hann
fyrir þetta.
Gunnar Jón var líka mjög minn-
ugur á margt almenns eðlis frá
bestu árum hans hér í Ólafsvík og
er eitthvað til af samtölum við
hann á segulböndum.
Gunnar Jón fékkst dálítið við
vísnagerð. Var það þá helst góðlát-
leg kímni við vinnufélagana í
amstri dagsins.
Að lokinni strangri vertíð gerði
hann þessa vísu um karlana í
beinaverksmiðjunni:
Nú beinin eru búin
brædd og sundursnúin
komin eru í mél.
Baldur er burtu flúinn
og Sívar orðinn lúinn
en vinnur þó verk sitt vel.
Á þessum árum voru enn gerðar
kröfur um stuðla og höfuðstafi svo
menn höfðu býsna gaman af þess-
um kveðskap öllum. Ég tala nú
ekki um vísuna um Magnús í Gís-
labæ, sem eitthvað hafði verið að
ljóða á Gunnar:
Magnús Jónsson, Magnús Jónsson
sem vinnur í frystihúsinu hér
oft á kvöldin í kúttun fer
til að vinna inn peninga sér.
„Ja, þetta er nú eiginlega ekki
vísa“, sagði Gunnar afsakandi þeg-
ar hann hafði farið með ljóðið.
Þetta er hins vegar fullgild latína í
dag.
Gunnar Jón vann marga vetur í
H.Ó. Ég veit að margir þeir sem
unnu þar á vertíðum minnast hans
þar sem hann var í starfi sínu í
fiskmóttökunni og goggaði fiskinn
á færibandið því þetta var fyrir
tækniöld. Þarna var yfirleitt allt
kafið fiski þegar mest gekk á. Oft
mátti sjá Gunnar munda stinginn
eins og saxófón ef hann var einn.
Sýnir það vel hvar hugurinn var.
Ekki man ég eftir því að menn
hefðu Gunnar í skimpi, þó hann
væri ekki steyptur í sama mót sem
aðrir, en oft var brosað í laumi.
Gunnar Jón var nefnilega vinsæll
af öllum. Hann var ávarpsgóður og
vinalegur.
Langt framan af ævi notaði
Gunnar Jón ekki áfengi og tóbak
aldrei. Hin seinni árin fékk hann
sér stundum bjór, en aldrei mikið.
Eftir að hann kom á Dvalarheimilið
Jaðar þótti það þó til ama á tíma-
bili. Ég minnist á þetta í ljósi
þeirrar umræðu sem nú er uppi í
þjóðfélaginu um hinar ýmsu dval-
arstofnanir. Gripið var til þess í
fyrstu að reyna að banna Gunnari
ölið og jafnvel að biðja bankana að
halda í aurana hans ef hann væri á
ferð á föstudögum. Gunnar sá við
þessu: Um fimmleytið á föstudög-
um fékk ég og sjálfsagt aðrir vinir
hans hringingu og Gunnar sagði
með sínum sérstaka rómi: Helgi
minn, heldurðu að þú getir lánað
mér fimm hundruð krónur? Svo
var hann kominn upp eftir og dreif
sig í réttu búðina og þaðan eitthvað
í hvarf og þar var kippan kláruð.
Stjórnendur Jaðars sáu að þetta
gekk ekki. Þeir tóku því þá skyn-
samlegu ákvörðun að sættast á
góðan milliveg í þessu.
Eftir það voru engin vandræði
og Gunnar Jón var afar ánægður
með dvölina, enda alltaf hreinn og
strokinn og öll framkoma við hann
sem aðra til fyrirmyndar. Er haft á
orði um þetta.
Gunnar Jón var trúaður og
kirkjurækinn og hann fylgdi gjarn-
an kunningjunum til grafar. Ég
hitti hann eftir eina jarðarförina í
fyrra. Þá spurði ég hann hvort
hann hefði gert vísu nýlega. Já,
hann hafði gert tvær. Aðra lærði
ég:
Adolf Ingi Erlingsson
eitt sinn hitti Edilon.
Og hann á sér ungan son
er í vinnu lon og don.
Þarna er ekki lengur verið að
kveða til vinnufélaga, heldur lýsir
þetta því að gamlir og þreyttir
horfa gjarnan á sjónvarp og tengj-
ast fólkinu á skjánum án þess að
þekkja það neitt. Og enn er þörfin
fyrir að ríma.
Ég saknaði Gunnars við jóla-
messuna. Oft kom hann svona á
seinni skipunum, hiklaus og ófeim-
inn þó kirkjan væri kannske nær
fullsetin af fólki sem ekki lét annað
til sín heyra en hálfkæfða kirkju-
hósta. Væri hann að setjast hjá
kunningja, sagði hann kannske
stundarhátt: „Sæll og blessaður og
þakka þér fyrir kortið.“ Nú ætla ég
að þakka vini mínum fyrir kortið
stóra sem hann skrifaði með ævi
sinni. Gunnar Jón er kominn yfir
móðuna miklu. Nú öðlast hann allt
það sem hjartahreinum er heitið.
Nú er fallinn af honum herfjöt-
urinn þungi og hann blæs af krafti
í saxófóninn. Blæs og blæs.
Ó, hvað við verðum stolt af okk-
ar manni.
Helgi Kristjánsson.
Gunnar Jón
Vilhjálmsson
Morgunblaðið birtir minning-
argreinar alla útgáfudagana.
Lengd | Minningargreinar séu
ekki lengri en 3.000 slög (stafir
með bilum - mælt í Tools/Word
Count). Ekki er unnt að senda
lengri grein. Hægt er að senda ör-
stutta kveðju, HINSTU KVEÐJU,
5-15 línur, og votta þeim sem
kvaddur er virðingu sína án þess
að það sé gert með langri grein.
Ekki er unnt að tengja viðhengi
við síðuna.
Formáli | Minningargreinum
fylgir formáli, sem nánustu að-
standendur senda inn. Þar koma
fram upplýsingar um hvar og hve-
nær sá, sem fjallað er um, fæddist,
hvar og hvenær hann lést, um for-
eldra hans, systkini, maka og börn
og loks hvaðan útförin fer fram og
klukkan hvað athöfnin hefst. Ætl-
ast er til að þetta komi aðeins fram
í formálanum, sem er feitletraður,
en ekki í minningargreinunum.
Undirskrift | | Minningargreina-
höfundar eru beðnir að hafa skírn-
arnöfn sín en ekki stuttnefni undir
greinunum.
Minningargreinar