Morgunblaðið - 23.02.2007, Síða 30

uppáhalds hluturinn
30 FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Bókin góða Stútfull af grafískum myndum úr kvennabaráttunni.
inn á þessa plötu á sínum tíma,“
segir Katrín Anna Guðmundsdóttir
talskona Femínistafélags Íslands.
„Þær mættu á blaðamannafundinn
til að kynna dagskrá Kvennafrí-
dagsins og sungu nokkur lög og við
það skapaðist frábær stemning,“
segir Katrín
Áfram stelpur á heiðursstað
Anna sem ekki á plötuspilara til
að þeyta vínilnum en hún kemst í
slíka græju hjá foreldrum sínum.
„En ég passa Áfram stelpur-plötuna
eins og hvert annað gull og er ekk-
ert að spila hana að óþörfu. Aftur á
móti á ég þessa plötu á geisladisk og
hlusta oft á þessi frábæru bar-
áttulög í geislaspilaranum mínum.“
Katrínu Önnu finnst gott að vera
umkringd hlutum úr kvennabarátt-
unni á hverjum degi. „Vínilplatan
Áfram stelpur er á heiðursstað hjá
mér en ég ætla mér að setja hana í
ramma bráðum og hengja hana upp
á vegg.“
Annar er sá hlutur sem er Katr-
ínu Önnu mjög kær, en það er ljós-
mynd af bandaríska leikaranum
John Wayne sem lék ófá hlutverk
töffara í kúrekamyndum.
„Á þessari mynd stendur á
sænsku: Jafnrétti! Er það eitthvað
til að tala um? Þetta er mynd sem
Ég á þrjá hluti sem eru ímiklu uppáhaldi hjá méren þeir tengjast allirjafnréttismálum. Fyrst
ber að telja vínilplötuna Áfram
stelpur þar sem nokkrar leikkonur
syngja ýmis baráttulög og gefin var
út á hinu stórmerka Kvennaári
1975. Það var söguleg stund þegar
þær sungu lagið „Áfram stelpur“ á
einum stærsta útifundi Íslandssög-
unnar á Lækjartorgi á Kvennafrí-
daginn 24. október 1975. Leikhóp-
urinn gaf mér þessa vínilplötu á
blaðamannafundi sem haldinn var í
tilefni Kvennafrídagsins fyrir tveim-
ur árum, þegar þrjátíu ár voru liðin
frá þeim fyrsta. Steinunn Jóhann-
esdóttir afhenti mér gripinn en hún
er ein þeirra leikkvenna sem söng
góð vinkona mín, nafna og fyrrver-
andi vinnufélagi gaf mér þegar hún
hætti hjá fyrirtækinu þar sem við
unnum saman. Hún eftirlét mér
þessa mynd sem hafði fylgt henni
lengi og verið með henni í vinnunni.
Mér þykir mjög vænt um þessa gjöf
og John Wayne hangir hér uppi á
vegg hjá mér svo ég sé hann á
hverjum degi.“
Þriðji hluturinn sem er í uppá-
haldi hjá Katrínu Önnu er bók sem
hún keypti sér sjálf og heitir Suffra-
gettes to She Devils.
„Þetta er bók sem inniheldur
sögu kvenréttindabaráttunnar í
myndum. Í þessari bók eru sýnd
dæmi um hvernig grafísk hönnun
hefur verið notuð í kvennabarátt-
unni í gegnum tíðina, en ekki aðeins
henni til framdráttar heldur líka
gegn henni, hvort sem það eru póst-
kort, auglýsingaspjöld eða eitthvað
annað. Þetta nær allt til þess tíma
sem konur voru að berjast fyrir
kosningaréttinum. Mér finnst mjög
skemmtilegt að glugga í þessa bók
og sjá söguna setta fram á þennan
myndræna hátt.“
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Umvafin Katrín Anna vill hafa uppáhaldshlutina sína nálægt sér: Plötuna með baráttusöngvum kvenna, bókina með myndum úr kvennabaráttu og kúrekann kalda.
John Wayne og syngjandi stelpur
Hún vill hafa rúmlega þrítuga vínilplötu og
eldgamlan kúreka nálægt sér á hverjum degi.
Kristín Heiða Kristinsdóttir forvitnaðist um
hvaða hlutir eru baráttukonu kærastir.
Líffræðilegur munur á konum og
körlum gerir mæður betur til þess
fallnar að annast ungbörn sín en
feður, í það minnsta fyrsta árið.
Þetta er niðurstaða vísindakonu
sem rannsakað hefur muninn á
kven- og karlheilum.
Við fæðingu losnar hormónið
oksitósín út í blóðrás móðurinnar
en það gefur vellíðunartilfinningu
og stuðlar að því að móðirin taki
lífinu með ró. Blóðþrýstingur
hennar lækkar, stresshormón
veikjast, sársaukaþröskuldurinn
hækkar og meltingin verður líka
fyrir áhrifum. „Oksítósín er mik-
ilvægur hluti af umönnunarhvöt
okkar,“ segir prófessor Annica
Dahlström í viðtali við Aftenpost-
en.
Hún segir barnið eiginlega ekki
tilbúið við fæðinguna. Ástæða þess
að það fæðist engu að síður sé
stærðin því það yrði of erfitt fyrir
móðurina að fæða það síðar. „Í
raun þyrftu nýfædd börn að
þroskast í tvo, þrjá mánuði til við-
bótar áður en þau fæðast og á því
tímabili er líkami móðurinnar enn
mikilvægasta vernd þeirra,“ segir
Dahlström. „Barnið þekkir hljóðin
sem hún gefur frá sér, röddina og
magahljóðin auk líkamslykt-
arinnar og bragðsins af mjólkinni.
Það skapar barninu mikið öryggi
að eitthvað af því sem það upplifði
í maganum haldi áfram eftir á.“
Sjón og heyrn ólík
Að mati Dahlström er margt
ólíkt með drengjum og stúlknum
líffræðilega. „Til dæmis hafa þau
ólíka sjón og heyrn. Sjáöldur og
augnhimnur stráka eru byggð upp
þannig að sjón þeirra er fókuser-
aðri en stúlkna. Stúlkur heyra
hins vegar betur veik hljóð og
truflast meira af hávaða en strák-
ar.
Ýmsar alþjóðlegar rannsóknir á
fólki og dýrum sýna að móð-
urumhyggjan sem barnið fær í
frumbernsku getur sagt til um
hversu mikið streituálag það þolir
sem fullorðinn.
Dahlström bendir á fleira til að
styðja staðhæfingar sínar um líf-
fræðilegan mun karla og kvenna.
Hún undirstrikar þó að þar talar
hún á almennum nótum sem vís-
indamaður. „Margir karlar hafa
dæmigerð kveneinkenni í heila
sínum og öfugt,“ segir hún. „Besta
útkoman í uppeldinu verður þó
þegar eiginleikum beggja er
blandað og þegar konur og karla
virða þann mun sem er á kynj-
unum.“
uppeldi
Mæður betri fyrsta árið
Reuters
Foreldrar Besta útkoman í uppeldinu verður þó þegar eiginleikum beggja
er blandað og þegar konur og karla virða þann mun sem er á kynjunum.
Það getur skerpt
heilastarfsemina að
borða súkkulaði. An-
doxunarefni sem
kallast flavonoids
eykur blóðstreymið í
toppstykkið. Með því
að blóðflæðið eykst
fær heilinn meira
súrefni.
Áhrifin vara í tvær
til þrjár klukku-
stundir eftir að búið
er að neyta súkku-
laðisins. Það þýðir
hinsvegar ekkert að
arka út í búð og fylla
körfu af súkkulaði.
Of mikið af súkkulaði
getur verið heilsu-
spillandi því það stuðlar að fitusöfnun og þar að auki er ekki verið að tala um
hvaða súkkulaði sem er. Þetta á einungis við um dökkt súkkulaði með háu
kakóinnihaldi.
Að því er fram kemur á vísindavefnum forskning.no hafa breskir vís-
indamenn kannað áhrifin af því að drekka bolla af heitu súkkulaði þar sem
súkkulaði með háu kakóinnihaldi var notað í drykkinn. Þeir komust að því að
blóðstreymið til vissra heilasvæða jókst við drykkjuna. Súkkulaðibollinn
virðist því auka einbeitingu til skamms tíma. En umrædd andoxunarefni eru
ekki bara í dökku súkkulaði. Þau eru til dæmis í bláberjum, grænu tei og
rauðvíni.
heilsa
Dökkt súkkulaði
eykur einbeitingu
Hollusta Andoxunarefnin sem auka blóðflæðið til
heila eru í dökku súkkulaði.
Morgunblaðið/Ásdís