Morgunblaðið - 21.10.2007, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 287. TBL. 95. ÁRG. SUNNUDAGUR 21. OKTÓBER 2007 LANDSPRENT EHF. mbl.is
Andrúmsloftið er hlaðið orku
– og þú ert á staðnum. >> 80
Leikhúsin í landinu
SUNNUDAGUR
BJARGA
HEIMINUM
VERÖLD ÁN
PARÍSAR HILTON
FÖST Í FRÉTTANETI >> 25
GLEÐILEGT
OG FLOTT
TÓNLISTARVEISLA Á
HEIMSMÆLIKVARÐA
FRÁ AIRWAVES >> 81
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
og Orra Pál Ormarsson
HEIMAGERÐUR ostur, kjötafurðir og sultur
gætu orðið algengari söluvarningur á íslensk-
um býlum í framtíðinni. Bændur vinna nú að
því að auka heimavinnslu afurða svo selja megi
unnar vörur beint frá býlum. Ætla má að þann-
ig dragi úr flutningi gripa og afurða innanlands
en talið er að tengja megi 30 prósent losunar
gróðurhúsalofttegunda í heiminum framleiðslu
og flutningi á mat.
Árni Jósteinsson, nýsköpunarfulltrúi Bænda-
samtakanna, segir samtökin þátttakendur í
norrænu verkefni um að greiða úr regluverki
varðandi framleiðslu landbúnaðarafurða á bæj-
um. Slík vinnsla er hlutfallslega lítil á Norð-
urlöndum þótt þar sé í gildi sama regluverk og
t.d. í Austurríki og Þýskalandi, þar sem algengt
er að bændur selji vörur sínar beint frá býlum.
„Menn hafa séð að túlkunin á lögunum er
með nokkuð öðrum hætti þar en gengur og ger-
ist í Skandinavíu,“ útskýrir Árni. „Í verkefninu
sem nú er hafið verður þessi túlkunarmismunur
skoðaður með því að beina athyglinni að þeim
tveimur þáttum í rekstri lítilla sláturhúsa sem
taldir eru bændum hvað erfiðastir. Annars veg-
ar er það kostnaður af dýralæknaþjónustu og
hins vegar kostnaður við förgun úrgangs.“ Árni
bendir á að um allan heim horfi menn meira til
Beint frá býli til neytanda
 Um 30% gróðurhúsalofttegunda má rekja til flutnings og framleiðslu á mat  Túlkun reglna hamlar
bændum að vinna eigin afurðir heima á bæ  Landflutningar aukast vegna fækkunar afurðastöðva
heimavinnslu en áður enda geti bændur aukið
tekjur sínar verulega með beinni sölu eigin af-
urða.
Eins og fram kemur í öðrum hluta umfjöll-
unar Morgunblaðsins um loftslagsmál hefur
fækkun afurðastöðva, s.s. sláturhúsa og mjólk-
urbúa, á undanförnum árum aukið mjög land-
flutninga matvæla sem framleidd eru innan-
lands.
Í HNOTSKURN
»Beint frá býli er vöru-merki og félag um sölu af-
urða beint frá býlum íslenskra
bænda.
»Fyrr á árinu gaf félagið úthandbók um heimavinnslu
og sölu afurða fyrir bændur.
»Bændur sjá aukinn hagnaðí því að fullvinna eigið hrá-
efni í stað þess að senda það
frá sér. Út í loftið. Loftur og Ísafold.
VEFVARP mbl.is
 Valdið í veskinu | 10
Áhrif Vesturlanda þverra og öld
Asíu er að renna upp, segir fræði-
maðurinn Liah Greenfeld. Hún tel-
ur umfang hnattvæðingar ofmetið,
fremur ráði þjóðhyggja för.
Þverrandi áhrif
Vesturlanda
Stuðningur við forseta Írans fer
vaxandi í múslímaheiminum vegna
harðrar gagnrýni hans á Banda-
ríkjamenn, en styrkur hans fer
þverrandi heima fyrir.
Ahmedinejad á
í vök að verjast
Karim Benzema, ný stjarna vonar í
franska landsliðinu í knattspyrnu,
hefur farið á kostum sem fremsti
maður á þessari leiktíð; gert tíu
mörk í jafnmörgum leikjum.
Alsírska undrið
í sviðsljósinu
Eftir Freystein Jóhannsson
freysteinn@mbl.is
DÍSELLA Lárusdóttir sópran-
söngkona, sem komst í úrslit
Metropolitan-keppninnar, hefur
fengið starfssamning við óperuna
og er varamanneskja í hlutverk í
óperunni Satyagraha eftir Philip
Glass, sem verður sungin á forn-
hindí. Hún er fjórði íslenzki óperu-
söngvarinn til að fá starfssamning
við Metropolitan-óperuna í New
York; hinir eru María Markan,
Kristján Jóhannsson og Kristinn
Sigmundsson. „Ég er alla vega kom-
in með tærnar þarna inn fyrir. Svo
sjáum við bara til,“ segir Dísella.
Í úrslitum Metropolitan-keppn-
innar sungu keppendur tvisvar á
sviði óperunnar; í fyrra skiptið við
píanóundirleik og í seinna skiptið
með hljómsveit hússins.
Dísella hélt á dögunum sína
fyrstu klassísku einsöngstónleika
hér á landi í Hlégarði, en hún er
fædd og uppalin í Mosfellssveit, og
steig fyrst á svið í Hlégarði 5 ára
gömul, þegar hún lék álf í Galdra-
karlinum frá Oz, sem móðir hennar,
Sigríður Þorvaldsdóttir leikkona,
leikstýrði. Dísella segir að í minn-
ingunni hafi sviðið í Hlégarði verið
stórt og mikið, en svo reynzt lítið og
heimilislegt, þegar hún stóð þar
fullorðin kona. „Og ég þekkti hvert
einasta andlit í salnum. Það var ynd-
isleg nærvera.“
Í janúar kemur Dísella fram á
sérstökum tónleikum Philadelphia
Orchestra og í febrúar heldur hún
debúttónleika í New York. | 28
Dísella Lárusdóttir sópransöngkona æfir óperuhlutverk á fornhindí
Morgunblaðið/Golli
Á uppleið Dísella Lárusdóttir er á hraðferð í tónlistarheiminum. Hún seg-
ist samt alltaf vera sama sveitamanneskjan úr Mosfellssveit.
Samdi við
Metropolitan
Hélt debúttónleika í Hlégarði þar sem
hún 5 ára lék álf í Galdrakarlinum í Oz
VIKUSPEGILL