Skinfaxi - 01.11.1933, Síða 28

108
SKINFAXI
að kunna býsna álitlegan forða danskvæða, eí' dansað
var um hverja helgi eða oftar, fram að föstu. Hefir
þetta knúið þjóðina til að varðveita kvæði sín og fjölga
þeim fremur en fækka. Enda hafa söguljóð og dans-
kvæði verið að myndast fram undir síðuslu ár. Hið
nýjasta þeirra er um Gunnlaug ormstungu, eftir J ó-
annes Patursson. — Frá Færeyjum er runnin
endurvakning þjóðdansa á Norðurlöndum, nú seinast
hér á íslandi.
Ásamt dansmótum liafa „kvöldsetur“ verið skóli
Færeyinga gegn um aldir og þrengingar. Þegar úti-
störfum var lokið, safnaðist allt heimafólk í „royk-
stovuna“ og sat þar að lieimilisiðnaði til kvöldverðar
og háttatima. Eldur hrann á „grúgvu“ og hlýjaði stof-
una, en ljós togaði á kolu. Konur prjónuðu vettlinga,
sokka og peysur, en karlar kemhdu eða spunnu á liand-
snúna rokka með gífurlegu hjóli. Þá voru söguljóðin
kveðin við raust og rætt um efni þeirrn og örlög sögu-
hetja. Sögur voru sagðar, þjóðsögur, er gengu manna
á meðal og geymdust á vörum fólksins, öld eftir öld.
Dr. Jakob Jakohsen safnaði færeyskum þjóð-
sögum og gaf þær út. Er það mikið safn og merki-
legt og liefir svipað málgildi í Færeyjum og þjóðsög-
ur Jóns Árnasonar vor á meðal. -— Að sjálfsögðu voru
lesnar postillur og sálmar sungnir, en það var allt á
dönsku. Fæieyingar héldu á tímabili, að guð almátt-
ugur skildi ekkert annað mál, enda var danska kirkju-
mál þeirra frá siðaskiptum, og ekkert ritað á móður-
málinu.
Það var fyrst um 1780, að farið var að rita upp
þjóðkvæði Færeyinga og gefa máli þeirra gaum, svo
að orð sé á gerandi. Er það J e n s Ghristian
S v a b o, sem þar kemur fyrst við sögu, en hann vann
færeyskri tungu mikið verk og þarft og hlaut fátækt
og vesaldóm að launum. — Færeysk kvæði voru prent-
uð í fyrsta sinn 1822, nokkur Sjúrðarkvæði. Útgáfa