Skinfaxi - 01.05.1942, Page 18

18
SKINFAXI
lamandi ? — Var þess aS vænta, að nokkur fyndi bærast
með sér þá tilfinningu, að vilja vera Islendingur? En
hitt var annað, að fyrst hann var fæddur og uppalirin á
þessum afskekkta, harðlynda hólma, þá var hann hrein-
lega neyddur til þess að vera Islendingur og sætta sig við
það hlutskipti.
En allt í einu berst djörf og hressandi rödd gegnum
drungann og vonleysið: „íslendingar viljum vér allir vera.“
Það þarf ekki að efa, að þessi rödd hefur vakið marga
til umhugsunar .um það, að þrátt fyrir allt væri ef til vill
gott að vera íslendingur, og að hverjum einum bæri að
reyna af fremsta megni að vera s a n n u r Islendingur.
En í dag, eftir meira en hundrað ár, — er þá nokkur
þörf á þvi, aö minna oss á að vera Islendingar? — Höfum
vér til fullnustu lært að meta gildi þjóðernis vors, og erum
vér sameinuð um að vernda það ? Höfum vér í því efni
„gengið til góðs, götuna fram eftir veg“?
Hamingjunni sé lof fyrir, að vér getum sagt, að það höf-
um vér gert á ýmsan hátt, þó að enn skorti margt og mikiö
á þegnskap vorn og ræktarsemi til móðurlandsins.
Ávarp Fjölnismanna var einn hinn fyrsti vekjandi vor-
blær, sem leið yfir freðna jörð. En á eftir komti hlýjubylgj-
ur, sem vöktu þar gróður ættjarðarástar og' ættjarðar-
tyggðar, en það voru ljóðin, sem skáldin helguðu landinu.
„Hann, seiii kveða kunni kvæöin ljúfu, þýðu“ — Jónas
Hallgrímsson — sendi frá brjósti sínu fyrstu og hlýjustu
bylgjuna.
„Þið þekkið fold með blíðri brá,“ sagði hann, og þeirri
fold helgaði hann ljóðgáfu sína, og raddakliður hennar
var alltaf grunntónninn i öllum hans ljóðum, hvort sem
hann orti eftirmæli um afþurðasyni hennar eins og Eggert,
l'ómas og Bjarna, éða þá hann kvað um lóuna, rjúpuna,
hrútinn og tr.yppið, sem var „allt sem hann átti“, systurina
með glóbjarta hárið, eða stúlkuna, sem hann harmaði alla
daga.
Aldrei hefur verið til sannari íslendingur, og enginn hefur
heldur verið skyggnari á fegurð landsins, og það er sagt
með sanni, að i Hulduljóðum skynjaði hann fyrstur allra
það, sem kalla mætti sál landsins og þjóðarinnar. Eftir
hann koma síðan skáld, hvert eftir annað, sem slá á strengi
ættjarðarástarinnar í hjörtum landsins barna og vekja at-
hygli þeirra á fegurð landsins, tign þess og dularmætti.
Eggert Ólafsson varð fyrstur til að gefa íslandi líkingar-