Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 2003, Qupperneq 32

Náttúrufræðingurinn - 2003, Qupperneq 32
Náttúrufræðingurinn 12. mynd. Haukadalur í Biskupstungum, reitur í um 25 ára gamalli breiðu þar sem lúpína hafði hörfað að mestu. Ríkjandi tegund í reitnum var vallelfting en einnig var mikið um hálíngresi, túnvingul og brennisóley, alls voru 12 tegundir í reitnum. Undir elfting- unni mátti sjá móta fyrir gömlum hípínuhnausum. - Haukadalur site, a 25 years old lupin area where the lupin had retreated leav- ing an Equisetum pratense-grassland behind with 12 plant species. Ljósm./Photo: BM. Það er þekkt að fjölærar lúpínur mynda langlífan fræforða í jarðvegi og geta því viðhaldist í vistkerfinu þótt þær hverfi um stundarsakir af yfirborði. Alaskalúpína er einnig gædd þessum eiginleika (Bjarni D. Sigurðsson og Borgþór Magnússon 2003). LOKAORÐ OG ÁBEND- INGAR UM NOTKUN LÚPÍNUNNAR Um 50 ára skeið hefur alaskalúpínan verið notuð við uppgræðslu hér á landi. Löngu er ljóst að lúpína er mjög öflug til uppgræðslu lands. Helstu kostir hennar eru þeir að hún bindur köfnunarefni með aðstoð baktería í rótarhnýðum sem gerir henni kleift að vaxa með ágætum í rýru landi. Hún þarfnast því ekki áburðargjafar. Eftir að lúpínu hefur verið sáð eða plantað í gróðurlítið land breiðist hún að fáum árum liðn- um út af sjálfsdáðum og viðheldur sér með sáningu. Lúpína er upp- skerumikil og leggur mikið lífrænt efni til jarðvegsins. Uppbygging á köfnunarefnis- og kolefnisforða í snauðum jarðvegi og myndun þrótt- mikils gróðurs og vistkerfis er því tiltölulega hröð (Borgþór Magnús- son, Sigurður H. Magnússon og Bjarni D. Sigurðsson 2001, Hólmfríð- ur Sigurðardóttir 2003). Uppgræðsla með lúpínu getur því verið mun ódýrari og árangursríkari til mynd- unar gróðurþekju en sú er byggist á sáningu grasfræs og dreifingu tilbú- ins áburðar á gróðurrýr svæði (Sig- urður H. Magnússon 1997). Eins og komið hefur fram í þess- um rannsóknum og fyrr hefur verið bent á er alaskalúpína ekki galla- laus. Hún breiðist ekki aðeins um lítt gróið land heldur getur einnig lagt undir sig gróin svæði og eytt þar ríkjandi tegundum, eins og dæmi frá mólendissvæðum á Norð- urlandi sýna. Þar sem vaxtar- og út- breiðsluskilyrði eru góð fyrir lúp- ínu myndar hún þéttar breiður og verður hún ráðandi tegund í gróðri um tíma og hefur rnikil áhrif á jarð- veg og dýralíf. Lúpína er hörð í samkeppni við lágvaxinn gróður og fækkar plöntutegundum yfirleitt í landi sem hún breiðist yfir. Eftir að lúpína hefur numið land getur reynst erfitt að hemja útbreiðslu hennar. Hún myndar fræforða í jarðvegi sem torveldar tilraunir til að losna við hana úr landi (Bjarni D. Sigurðsson og Borgþór Magnússon 2003). Líkja má áhrifum af lúpínu hér á landi við þau sem Myrica faya-tréð hefur haft á náttúrufar Hawaii-eyja. Það er niturbindandi tegund, upp- runnin á Azoreyjum og Kanaríeyj- um þar sem hún vex á eldfjallajörð. Tréð var flutt til Hawaii seint á 19. öld þar sem það var fyrst ræktað í görðum til skrauts og lækninga. 108
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.