Náttúrufræðingurinn - 2003, Qupperneq 62

Náttúrufræðingurinn
Pálsbær, rannsóknarstöð Surtseyjarfélagsins í Surtsey. Myndin er tekin í ágúst 2003. í baksýn er eystri sprengigígurinn (Surtur).
- Pálsbær, research center of The Surtsey Research Society in Surtsey. The crater Surtur in the background. Ljósm./Photo: Reynir
Fjalar Reynisson, August 2003.
Sveinn P. Jakobsson og Guðmundur Guðmundsson
ROF SURTSEYJAR
Mælingar 1967-2002 og framtíðarspá
Um þessar mundir eru 40 ár síðan Surtsey reis úr sæ. í tilefni þeirra tíma-
móta ætlum við að fjalla almennt um þær breytingar sem orðið hafa á flat-
armáli Surtseyjar og jarðmyndana hennar af völdum sjávarrofs síðan gos-
um lauk og ræða þá spá sem sett hefur verið fram um framhald
sjávarrofsins (Sveinn P. Jakobsson o.fl. 2000).
Hið mikla sjávarrof í Surtsey
(1. mynd) hefur vakið at-
hygli jarðfræðinga og hefur
verið fjallað um það í fjölmörgum
ritgerðum. Sigurður Þórarinsson
(1966, 1968) lýsti breytingum á
strandlengju eyjarinnar meðan á
gosum stóð. John O. Norrman (1978,
1980, 1985) og John O. Norrman og
Ulf Erlingsson (1992) lýstu með
hvaða hætti sjávarrofið fór fram og
hvernig Surtsey minnkaði að flatar-
máli 1967-1988. Sveinn P. Jakobsson
(1995) og Sveinn P. Jakobsson o.fl.
(2000) tóku síðan við og hafa fjallað
um rof eyjarinnar til 1998. Garvin
o.fl. (2000) hafa metið breytingar á
rúmmáli eyjarinnar ofan sjávarmáls.
Surtseyjareldar stóðu frá 14. nóv-
ember 1963 til 5. júní 1967 og eru
með lengstu gosum á sögulegum
138 Náttúrufræðingurinn 71 (3.-4.), bls. 138-144, 2003