Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1997, Side 15

Náttúrufræðingurinn - 1997, Side 15
1. mynd. Stjömukortið sýnir ferð halastjörnunnar Hale-Bopp frá 1. - 30. apríl 1997. Halastjaman yfirgefur stjörnumerkið Andrómedu snemma í mánuðinum, fer í gegnum Perseif og verður í Nautinu í byrjun maí. Hvert strik á ferlinum táknar einn dag. þessu sinni var umferðartími hennar um 4200 ár. I febrúar 1996 fór hún hins vegar allnærri Júpíter og við það breyttist braut hennar það mikið að umferðartíminn er nú um 2400 ár. Hale-Bopp verður næst jörð- inni þann 22. mars nk., í um 200 milljón kilómetra fjarlægð, en næst sólinni verður hún þann 1. april, í um 140 milljón kíló- metra ijarlægð. Til samanburðar má nefna að halastjam- an Hyakutake sem fór hjá sl. vetur var næst jörðu í um 15 milljón kílómetra ljarlægð og næst sól í um 35 milljón kílómetra íjarlægð. Björt og áberandi Á móti kemur að kjami Hale-Bopp er mun stærri en flestra þekktra halastjarna, jafnvel allt að 40 kílómetrum í þvermál. Þvi hefúr hún alla burði til að verða mjög björt og áberandi. Undirritaður sá hana fyrst um miðjan desember 1996, skömmu eftir sól- setur, og dugði þá lítill handsjónauki til þess að sjá hana. Nú, undir lok febrúar, er halastjaman vel sýnileg berum augum við góð skilyrði. Nægir að fara út úr borgar- ljósunum til þess að sjá hana, en einnig er hún auðfundin með litlum handsjónauka innan úr ofbirtu borgarljósanna. Á LOFTI ALLAN SÓLARHRINGINN Þann 18. febrúar varð Hale-Bopp pólhverf og sest því ekki allan sólarhringinn. Ætti því að verða auðvelt að finna hana. Á I. mynd er teiknaður ferill halastjömunnar frá 1. til 30. apríl. Svo sem sjá má liggur leið hennar frá Andrómedu gegnum Perseif í átt að Nautsmerkinu þangað sem hún kemur um mánaðamótin apríl - maí. Samkvæmt útreikningum ætti halastjarnan að verða björtust undir lok marsmánaðar, jafnbjört og bjartar fastastjömur, eða á bilinu 1 til 0 birtustig. Þess ber þó að geta að hjúpur halastjömunnar getur orðið afar stór, jafnvel stærri en tunglið að þvermáli, og er áferð halastjömunnar því fremur þoku- kennd. Um stærð halans er erfiðara að spá með einhverri vissu. Tungl er fullt 24. mars og nýtt þann 7. apríl. Því ætti nægilegt næturmyrkur að Náttúrufræðingurinn 66 (3-4), bls. 124-126, 1997. 125
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.