Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1997, Side 38

Náttúrufræðingurinn - 1997, Side 38
hans. Sú varð og raunin og reyndust Líbýumenn hinir samvinnufúsustu á allan hátt. En nú voru góð ráð dýr. Eina starfandi verksmiðjan í heiminum var í sameigin- legri eigu Mexíkó- og Bandaríkjamanna og staðsett í Tuxla í suðausturhluta Mexíkó. Flestir sérfræðingar í notkun SIT í viðureign við skrúfufluguna voru bandarískir, auk nokkurra mexíkanskra. Bandaríkjamönnum var þá bannað að ferðast til Líbýu og samskipti Ghaddafis og Líbýumanna við umheiminn voru ákaflega erfíð af ýmsum ástæðum (t.a.m. vegna loftárásar Bandaríkjamanna og Lockerby- slyssins). Höfundur fór ásamt öðrum til Washing- ton til að freista þess að fá Bandaríkja- menn til samstarfs. Það er til marks um góða eiginleika hjá mannkyninu að þegar alvarleg hætta, sem valdið getur ófyrir- sjáanlegu tjóni og þjáningum, steðjar að, gleymast allar erjur og óvinátta. Bæði þjóðþing Bandaríkjanna og George Bush forseti samþykktu nær umræðulaust að leyfa sölu flugna frá Tuxla-verksmiðjunni og að heimila bandarískum sérfræðingum að vinna við þetta verkefni í Líbýu. Reyndar var aldrei minnst á Libýu í þessu sambandi heldur einungis Norður-Afríku. Yfírmaður skordýradeildar okkar í Vín, dr. Donald Lindquist, fór til Líbýu og varð yfirmaður verkefnisins. Samningur var gerður við vöruflutningadeild Lufthansa um flutning á flugunum frá Mexíkó til Trípólí. Og brátt fóru að berast vikulega um 40 milljónir geldra flugna með hverri risaþotu, 1700 í hverjum pappakassa. Þeim var komið fyrir í kæligeymslum á flugvellinum í Trípólí og síðan var flogið þaðan á minni flugvélum og geldum flugum dreift á sýktu svæðin. Mikil áhersla var lögð á að fylgjast stöðugt með öllum skepnum á þessu stóra svæði. Alls var um ein milljón húsdýra skoðuð. Þegar hér var komið sögu voru tilfelli sýktra skepna orðin yfír 14.000 en Líbýu- menn voru hættir að gefa upp hve margt manna varð fyrir áreitni skrúfuflugunnar. Við höfðum heppnina með okkur. Veturinn 1990-1991 var óvenjukaldur þannig að tiltölulega fáar flugur munu hafa lifað hann af. Byrjað var að dreifa ófrjóu flugunum í desember 1990 og síðasta sárið af völdum skrúfuflugna fannst í skepnu í mars 1991! Til öryggis var þó haldið áfram að dreifa vikulega milljónum geldra flugna fram í október 1992 en þá var unnt að gefa út yfirlýsingu um að Líbýa og Afríka væru laus við skrúfufluguna. Við höfðum fengið vilyrði frá ýmsum ríkjum, sjóðum og stofnunum fyrir um 120 milljónum dollara til verkefnisins sem átti að taka tvö ár. Verkinu lauk hins vegar á 10 mánuðum og það kostaði rétt liðlega 50 milljónir dollara. ■ tsetse-flugur Tsetse-flugur, Glossina spp. eru land- lægar um alla Mið- og Suður-Afríku. Þær bera einfrumunginn Trypanosoma sem veldur hinni banvænu svefnsýki í mönnum og skyldum, jafnbanvænum sjúkdómi, „na- gana“, í skepnum. Óbeint valda þær því að milljónir hektara af góðu graslendi nýtast ekki til bútjárbeitar, og það meðal þjóða sem flestar þjást af matarskorti, einkum prótínskorti, sem harðast kemur niður á börnum. Á svæðum þar sem flugan er skæð er ekki einu sinni unnt að halda uppi ferðamannaþjónustu. Búið er að eyða miklum tíma og fjármunum og ótrúlegu magni af eiturefnum í að reyna að vinna bug á tsetse-flugum. Sums staðar hefur tekist að halda þeim í skefjum, a.m.k. tímabundið, en hvergi að útrýma þeim með eiturefnum til frambúðar. Tilraunir með að beita SlT-aðferð við að eyða tsetse-flugum hófust í rannsókna- stofum FAO og IAEA árið 1965. Leita þurfti leiða til að framleiða flugumar í miklum mæli. Það var hins vegar erfíðleikum háð vegna þess að tsetse- flugan verpir ekki eggjum heldur fæðir lifandi lirfur á átta daga fresti. Þær umbreytast lljótt í púpur sem síðan eru geislaðar. Aðalvandinn var að ala flug- 148
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.