Náttúrufræðingurinn - 1981, Qupperneq 4

stærð þessarar orkulindar og loks gerð
grein fyrir eðli og mikilvægi jarðhita-
rannsókna.
Næstu sex greinar fjalla um jarðhita
frá fræðilegu sjónarmiði og margvísleg-
ar aðferðir, sem beitt er við jarðhitaleit
og heitavatnsöflun. Kristján Sæmunds-
son og Ingvar Birgir Friðleifsson lýsa
tengslum jarðhita við berggrunn og
myndunarsögu landsins og Stefán Arn-
órsson, Einar Gunnlaugsson og Hörður
Svavarsson skrifa um efni í jarðhita-
vatni og ummyndun bergs af völdum
þess. Þá skýrir Stefán Arnórsson hlut-
verk jarðefnafræði í jarðhitarannsókn-
um. Axel Björnsson rekur næst þátt
jarðeðlisfræðilegra mælinga í jarðhita-
leit og Valgarður Stefánsson lýsir
borunum eftir jarðhita og rannsóknum,
sem fram fara samhliða þeim. Loks
fjailar Sveinbjörn Björnsson um ýmis
atriði grunnvatnsfræði og varmaflutn-
ings og notkun þeirra við fræðilegt mat
á eðli og gerð jarðhitakerfa.
Augu manna hafa á undanförnum
árum opnast æ meir fyrir vernd
óspilltrar náttúru, og næstu tvær
greinar eru sprottnar af vilja manna til
þess að halda í lágmarki náttúruspjöll-
um vegna jarðhitanýtingar. Jón Steinar
Guðmundsson lýsir þeim áhrifum sem
jarðhitanýting getur haft á umhverfið
og leggur fram tillögur um fyrirbyggj-
andi aðgerðir. Jón Jónsson fjallar um
verndun einstakra jarðhitastaða.
Síðustu greinarnar eru hugsaðar sem
dæmi um jarðhitaleit og jarðhitanýt-
ingu. Axel Björnsson lýsir dæmi af lág-
hitasvæði, og varð Eyjafjarðarsvæðið og
Hitaveita Akureyrar fyrir valinu. Loks
lýsir Valgarður Stefánsson háhita-
svæðinu í Kröflu og rannsóknum þar.
Við samningu efnis í þetta rit hefur
verið leitast við að samræma efnistök og
miða við að allir lesendur Náttúrufræð-
ingsins gætu haft full not af því efni, sem
hér birtist. Engu að síöur kunna ein-
stakar greinar að reynast strembnari en
aðrar og krefjast nokkurrar fyrirhafnar
af hálfu lesandans. En allir eiga að finna
hér gnægð fróðleiks við sitt hæfi um
jarðhita á íslandi, einn af stærstu þátt-
um í náttúrugæðum þessa lands.
Náttúrufræðingurinn þakkar höf-
undum fyrir þátt þeirra í þessu verki og
fyrir alla þá vinnu, sem þeir hafa lagt af
mörkum til að gera þetta hefti sem best
úr garði.
Kjartan Thors.
146