Náttúrufræðingurinn - 1981, Page 127

ÁRANGUR JARÐHITABORANA
Ekki |)arf að fara í grafgötur með það
að árangur jarðhitaborana á Islandi
hefur verið mikill og hagnaður þjóðfé-
lagsins af þessari starfsemi allverulegur.
Ef leggja á talnalegt mat á þennan ár-
angur, kemur oft til hlutlægt mat við
hvað skuli miða í slíkum samanburði.
Hér verður ekki reynt að finna neina
algilda reglu í slíkum samanburði en
bent á nokkur atriði, sem hafa má til
hliðsjónar í þessum efnum.
Orkuöflun á bormetra
Þessi viðmiðun endurspeglar hvernig
þekkingin á jarðhita fylgir aukinni bor-
tækni. Á 15. mynd er línurit sem sýnir
heildarorkuöflun jarðhita miðað við
heildarbordýpt jarðhitaborana. Svo
sem sjá má á þessari mynd hefur þetta
tvennt haldist nokkuö vel í hendur sið-
ustu hálfu öldina. Með tilvitnun í fisk-
veiðar má segja að aflinn í jarðhita hafi
verið nokkuð jafn á sóknareiningu fram
að þessu, en á 16. mynd er teiknuö upp
orka á hvern boraðan metra. Þar kemur
fram að árin 1958 og 1961 skera sig úr
hvað varðar afla á hvern boraðan
metra. Á þessum árum boraði Gufubor i
Ölfusdal og þar fengust aflntiklar til-
tölulega grunnar holur. Að öðru leyti
hefur aflahluturinn verið nokkuð jafn.
Gjaldeyrissparnaður
Oft eru gæði jarðvarmanýtingar á Is-
landi metin til þess sparnaðar í gjaldeyri
sem þessi nýting skapar miðað við inn-
flutning á oliu. Þetta er tiltölulega ein-
falt reikningsdæmi og kemur út úr því
að miðað við verðlag í janúar 1980 er
sparnaður þjóðarinnar vegna jarðhita-
nýtingar um 50 ntilljarðar króna á ári
samanborið við olíuhitun. Þetta er ntikil
16. mynd. Orkuöflun á bormetra á árunurn
1928—1977. — Yield of energy per drilled metre
m theyears 1928—1977.
fjárhæð eða urn sjöundi hluti af áætl-
uðum útgjöldum ríkisins á árinu 1980.
Nú er olíuverð tiltölulega hátt á heims-
markaði, og væri því e. t. v. eðlilegra að
bera jarðhitanýtinguna saman við
notkun raforku til húshitunar. Þá verð-
ur samanburður aftur erfiður, vegna
þess að þá þyrfti að tvöfalda stærð
raforkuvera í landinu ef raforka á að
koma í stað jarðhita. Samanburðurinn
verður því að vera við það raforkuverð
sem þarf frá þeirn virkjunum sem áætl-
aðar eru á næstu 20 árum.
Öryggi fyrir efnahagslífið
Þetta atriði verður ekki metið til fjár
hér en aðeins bent á að þeim mun
minna sem þjóðin er háð alþjóðlegum
sviptingum í orkumálum þeim mun
269