Náttúrufræðingurinn - 1981, Qupperneq 211

N
l
,/'-"KW-2(l,40-K?)
O
,//
'V
K6-8(0(24 O3)
?/ (0.3I0-5)
y-r i'
/ \
<: \
li \
ii
•i \
4 \
\ \
\ \
KG-5/
-9,
dí-IÖ5)
/
KG-IO /
/
/
/
/
/ /i'/ii
! , SW' i{
I j /oK**‘9<|.76-t09]
\ ! // '"■
KJ-IIKX33 k5*1_ _ KG-3
d, i-/-?
j-,'' i íi
I
,-0KW-l
IOO 200 300 400 500 m
staðist tímans tönn og fleiri jarðhita-
svæði hafa reynst hafa skylda eiginleika
og Kröflusvæðið. Má þar til nefna
Nesjavelli og Nghwa jarðhitasvæðið á
Nýja Sjálandi. Á 22. mynd er sýnd ein-
földuð mynd af streymisleiðum og hita-
stigi í Kröflu. Myndin á að sýna þver-
snið i kerfinu frá NA til SV eins og
markað er á 11. mynd.
Efra jarðhitakerfið er dæmigert
vatnskerfi, þar sem vökvinn í berginu er
210°C heitt vatn. Rennsli úr borholum
sem eingöngu taka inn vatn úr þessum
hluta kerfisins er um 20—40 kg/s. Ef
gufa frá þessum holum væri notuð til
raforkuframleiðslu gæti hver hola staðið
undir 2—4 MW raforku. Hins vegar eru
vélar Kröfluvirkjunar hannaðar fyrir
hærri þrýsting á gufu en þessar holur
gefa, svo holurnar nýtast virkjuninni
ekki.
Vinnslueiginleikar efra kerfisins eru
svipaðir og í Hveragerði og Svartsengi.
Jarðhitavatnið er kalkmettað, og við
suðu í borholunum myndast kalkútfell-
ingar eins og í Hveragerði og Svartsengi.
Þyrfti því að hreinsa slíkar holur reglu-
lega ef þær væru nýttar. Af þeim holum,
sem nú eru nýttar, er ein hola þar sem
kalkútfellingar verða. Efnasamsetning
efra kerfis vökvans segir til um streym-
isleiðir í kerfinu. Mynd 23 sýnir hlutfall
vetnis og koldíoxíðs í efra kerfisvökva.
Ef þetta hlutfall er hátt, bendir það til
hærra hitastigs á jarðhitavökva. Þessi
mynd ásamt 15. mynd sýna að efra
kerfið er afrennsli frá uppstreymisrás
sem er tengd Hveragili.
I neðra jarðhitakerfinu fylgja hiti og
þrýstingur mettunarferli með dýpi
þannig að kerfið er í suðu. Hitastig efst í
þessu kerfi á um 1100 m dýpi er um
300°C, en fer upp í um 340°C á 2 km
23. mynd. Hlutfall milli vetnis og koldíox-
íðs í jarðhitavökva efra kerfisins í Kröflu.
Þetta hlutfall bendir til að vökvi á vestan-
verðu borsvæði sé meira soðinn en að aust-
anverðu og að streymi sé einkum frá austri
til vesturs. Myndina gerði Trausti Hauks-
son. — Ratio of hydrogen to carbon dioxide in the
fluid of the upper zone in the Krafla geothermal
field. This ratio indicales that the geothermal fluid
is more degassed in the western part of the borefield
compared with the eastern part and that the flow is
mainly from east to west. Compiled by Trausti
Hauksson.
dýpi. Varmainnihald vatns-gufu
blöndunnar er hátt auk þess sem magn
af (óþéttanlegum) gastegundum er tíu
til hundrað sinnum meira en í efra
kerfinu. Hátt varmainnihald hefur í för
með sér að hlutur gufu af heildarrennsli
er mikill, en heildarrennsli er takmark-
að. Gufan sem kemur úr þessum hluta
kerfisins er með háan þrýsting, og er
þessi gufa notuð í virkjuninni. Þó að
rennslið sé í heild frekar lítið er hlutfall
353
23