Náttúrufræðingurinn - 1976, Síða 54

um o. fl. sveppum. Oft eru notuð
sterk lyf svo að kornið verður eitrað
og algjörlega óhæft til matar og fóð-
urs. Það er oft litað rautt í viðvör-
unarskyni. Sumt grasfræ er einnig
sótthreinsað.
Plöntulyf
Úr þvl að ég er að ræða urn eitur-
jurtir er ekki fjarri að minnast á með-
ferð eitraðra lyfja sem notuð eru
gegn plöntusjúkdómum. Fyrsta boð-
orð er þá að fylgja nákvæmlega notk-
nnarreglum umbúða lyfjanna. Það eru
reyndir menn sem hafa samið þær
reglur. Geymið lyfin örugglega í læst-
um skáp eða herbergi og geyniið lyf
aldrei í íláti sem merkt er einhverju
öðru efni. Hættulegustu pliintulyfin
mega Jjeir einir nota sem lært hafa
til þess og lokið a.nt.k. námskeiði
í meðferð þeirra.
Mikið er gert af Javí að úða tré
og runna með eitruðum lyfjum til
að eyða blaðlús og skógarmöðkum.
Sá sem úðar skal jafnan gera aðvart
og sjá um að dyrum og gluggum sé
lokað svo að eiturmökkur berist ekki
inn. Sjáið um að börn eða aðrir komi
ekki nærri á meðan. Úða skal í kyrru
helst skýjuðu veðri, vel hlýju. í vindi
getur úðunarmökkurinn borist langt
t.d. í nábúagarða og hús. Flest lyfin
verka best í hlýju veðri. í kulda eða
sterkri sól geta þau valdið sviðnun.
Úðaða garða skal úðunarmaður
merkja með spjaldi úr Iialdgóðu efni.
Á spjaldinu skal standa með livaða
lyfi var úðað og hvenær — og hve
langur thni skal líða uns óhætt er
að ganga um garðinn aftur. Jafn-
framt skal Jtar standa nafn úðunar-
rnanns eða stöðvarinnar er sá um úð-
unina. Sum tré Jsarf varla að úða
t.d. gljávíði og gullregn. Best er að
úða fljótlega eftir að vart verður
ójtrifanna — skógarmaðks eða blað-
lúsa. Stefnt er að j)ví að nota minna
eitruð lyf en áður. Hlífið fuglum og
hreiðrum þeirra eins og unnt er.
Plöntulyf eru í rauninni ill nauðsyn
— undirstöðuatriði er að ræktunin
sé í lagi.
Hér er ekki rúm til að ræða um
einstök lyf, en upplýsingar um J)au
er hægt að fá í Sölufélagi garðyrkju-
manna og hjá ráðunautum Búnað-
arfélags íslands. í bók Atvinnudeild-
ar Háskóla íslands, „Gróðursjúk-
dómar og varnir gegn þeim“, er
fræðslu að finna um lyf og plöntu-
sjúkdómavarnir. Þar er lýsing á helstu
jurtasjúkdómum hér á landi og mynd-
ir af þeim flestum. En athuga ber
að ný og ný lyf korna stöðugt á mark-
aðinn.
48