Andvari

Volume

Andvari - 01.06.1959, Page 38

Andvari - 01.06.1959, Page 38
36 HANNES PÉTUIISSON ANDVAHI sat hann nokkra stund í húsi þar í kaup- túninu ásamt tveimur mönnum öðrum. Bárust þá æskudagar hans í tal, m. a. ferming. Kvað Stefán hana verið hafa mjög sögulega. Var hann fermdur í Víði- mýrarkyrkju af séra Hanncsi í Glaumhæ. Hafði prestur geymda vínflösku undir hempunni og varð brátt slompfullur. Brá hann sér annað veifið út úr kirkjunni til að súpa á. Tafðist því guðsþjónustan mjög. Var gripið til þess ráðs að syngja sömu sálmana hvað eftir annað, en kirkjugestir tóku að ríða á næstu bæi til að fá sér kaffisopa. Stóð athöfnin í kirkjunni fram á kvöld.1) Sagði skáldið fleiri skringilegar sögur af séra Hannesi. Presturinn hér í kvæðinu styðst ekki við ákveðna fyrirmynd svo ég viti. Nafn hans hefur enga þýðingu, val þess er aðeins gæla skáldsins við sérkennilega endurminningu. Idér að framan er saman komin vitn- eskja mín um hinn sannsögulega Sigurð trölla og þjóðsagnapersónuna með því nafni. Hefði naumast þurft upplýsinga Stefáns við til að sjá, að Sigurður bóndi Gíslason á Fannlaugarstöðum er fyrir- mynd hans að Sigurði trölla, þótt skáldið hafi lagt í kvæðið næsta margt frá eigin brjósti. Nafnið kemur mönnum á sporið. Hefði Stefán aldrei heyrt neitt af Sigurði Gíslasyni, en þekkt viðurnefnið trölli, voru þá ekki litlar líkur til þess, að hann skírði persónu sína Sigurð, en ekki ein- hverju öðru og svipmeira nafni, sem betur félli að skapgerð þessa ofurmennis. Annað styrkir emnig þá skoðun, að hér sé Sig- urður bóndi á Fannlaugarstöðum endur- borinn, eru það staðháttalýsingar I. kafla. Þær hcnda svo eindregið til fjalllendisins 1) Sögumaður minn er Stefán Vagnsson, sem sjálfur heyrði skáldið segja frá þessu. rnilli Skagafjarðar og Húnaflóa, að ekki verður um villzt fyrir þá, scm til þekkja: því austur og vcstur lá þai leiðln um Langadal á milli fjarða, sem fjöllin klufu og hrjóstrug heiðin og hamraklif og göngin skarða. Skáldið heldur meira að segja áttum á þessurn slóðum: leiðin liggur austur og vestur milli fjarðanna. Hann nefnir Langadal berum orðum, aðal þjóðbraut- ina milli sýslnanna, .þótt í reyndinni sé hann sunnar í fjöllunum. Auk þess víkur hann undir rós að Gönguskörðum — „göngin skarða" — sem er sveitin hið næsta Fannlaugarstöðum, Skagafjarðar megin. í hálendinu, sem hér um ræðir, eru víða dalir, þar sem fyrr á öldum var allmikil byggð, nú eydd að fullu. Sér þó örla fyrir gömlum tóftabrotum. Á það við um Víðidal, sem er nokkru framar en Laxárdalur. Þar var sjálfstæð kirkju- sókn, sem eyddist í svartadauða, að sögn. í kvæðinu stendur: Og það voru auðþekkt, orpin þústum, in eyddu býli víða um dalinn. Sú forna byggð var felld í eyði af fári tíða og slysni mannsins, en tóftahróf sem hrunin leiði nú husla dauða gæfu landsins. Á klausu Stefáns er að sjá, að uppi hafi verið munnmæli um Sigurð trölla, sem ekki hafa komizt á bækur, svo mér sé kunnugt, þar á meðal þau, að hann hafi verið „einsetukarl undarlegur", „aldrei komið til kirkju, gengið framhjá, þó messa stæði yfir“, „bjargað mörgum mönnum frá að verða úti á vetrum“. Benda orð þessi til þess, að sagnirnar af Sigurði hafi hnigið í þá átt að gera hann forneskjulegan og kynngimagnaðan, sbr.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.