Andvari

Árgangur

Andvari - 01.06.1959, Blaðsíða 38

Andvari - 01.06.1959, Blaðsíða 38
36 HANNES PÉTUIISSON ANDVAHI sat hann nokkra stund í húsi þar í kaup- túninu ásamt tveimur mönnum öðrum. Bárust þá æskudagar hans í tal, m. a. ferming. Kvað Stefán hana verið hafa mjög sögulega. Var hann fermdur í Víði- mýrarkyrkju af séra Hanncsi í Glaumhæ. Hafði prestur geymda vínflösku undir hempunni og varð brátt slompfullur. Brá hann sér annað veifið út úr kirkjunni til að súpa á. Tafðist því guðsþjónustan mjög. Var gripið til þess ráðs að syngja sömu sálmana hvað eftir annað, en kirkjugestir tóku að ríða á næstu bæi til að fá sér kaffisopa. Stóð athöfnin í kirkjunni fram á kvöld.1) Sagði skáldið fleiri skringilegar sögur af séra Hannesi. Presturinn hér í kvæðinu styðst ekki við ákveðna fyrirmynd svo ég viti. Nafn hans hefur enga þýðingu, val þess er aðeins gæla skáldsins við sérkennilega endurminningu. Idér að framan er saman komin vitn- eskja mín um hinn sannsögulega Sigurð trölla og þjóðsagnapersónuna með því nafni. Hefði naumast þurft upplýsinga Stefáns við til að sjá, að Sigurður bóndi Gíslason á Fannlaugarstöðum er fyrir- mynd hans að Sigurði trölla, þótt skáldið hafi lagt í kvæðið næsta margt frá eigin brjósti. Nafnið kemur mönnum á sporið. Hefði Stefán aldrei heyrt neitt af Sigurði Gíslasyni, en þekkt viðurnefnið trölli, voru þá ekki litlar líkur til þess, að hann skírði persónu sína Sigurð, en ekki ein- hverju öðru og svipmeira nafni, sem betur félli að skapgerð þessa ofurmennis. Annað styrkir emnig þá skoðun, að hér sé Sig- urður bóndi á Fannlaugarstöðum endur- borinn, eru það staðháttalýsingar I. kafla. Þær hcnda svo eindregið til fjalllendisins 1) Sögumaður minn er Stefán Vagnsson, sem sjálfur heyrði skáldið segja frá þessu. rnilli Skagafjarðar og Húnaflóa, að ekki verður um villzt fyrir þá, scm til þekkja: því austur og vcstur lá þai leiðln um Langadal á milli fjarða, sem fjöllin klufu og hrjóstrug heiðin og hamraklif og göngin skarða. Skáldið heldur meira að segja áttum á þessurn slóðum: leiðin liggur austur og vestur milli fjarðanna. Hann nefnir Langadal berum orðum, aðal þjóðbraut- ina milli sýslnanna, .þótt í reyndinni sé hann sunnar í fjöllunum. Auk þess víkur hann undir rós að Gönguskörðum — „göngin skarða" — sem er sveitin hið næsta Fannlaugarstöðum, Skagafjarðar megin. í hálendinu, sem hér um ræðir, eru víða dalir, þar sem fyrr á öldum var allmikil byggð, nú eydd að fullu. Sér þó örla fyrir gömlum tóftabrotum. Á það við um Víðidal, sem er nokkru framar en Laxárdalur. Þar var sjálfstæð kirkju- sókn, sem eyddist í svartadauða, að sögn. í kvæðinu stendur: Og það voru auðþekkt, orpin þústum, in eyddu býli víða um dalinn. Sú forna byggð var felld í eyði af fári tíða og slysni mannsins, en tóftahróf sem hrunin leiði nú husla dauða gæfu landsins. Á klausu Stefáns er að sjá, að uppi hafi verið munnmæli um Sigurð trölla, sem ekki hafa komizt á bækur, svo mér sé kunnugt, þar á meðal þau, að hann hafi verið „einsetukarl undarlegur", „aldrei komið til kirkju, gengið framhjá, þó messa stæði yfir“, „bjargað mörgum mönnum frá að verða úti á vetrum“. Benda orð þessi til þess, að sagnirnar af Sigurði hafi hnigið í þá átt að gera hann forneskjulegan og kynngimagnaðan, sbr.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.