Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.06.1959, Qupperneq 109

Andvari - 01.06.1959, Qupperneq 109
ANDVARI NOKKRAR MÁLVENJUR 107 Á sporvagni þeim, sem ekur suður úr borginni, er áletrunin: Dringhouses, en það er í Bishopthorpe (Bistrup), þar sem erkihiskupinn af Jórvík situr; þar bjuggu hinir dönsku „drengir", en það voru óðalsbændur, sem höfðu á sér hermanna- snið. Götunöfnin minna á ýmsar iðngreinar, og um það bil 20 nöfn hafa hina norrænu endingu gate — (gata) — í stað street. Á nútímaensku merkir gate hlið. Af iðnaðargötum má nefna Blossom Street, 1276 Plouswaingate, fn. plógsveinn; Coppergate, trésmiða- og rennismiða- gatan, fn. koppari; Ketmongergate, sem nú er horfin, samsvarar alveg hinni giimlu mynd nafnsins Köbmagergade í Kaupmannahöfn: Ködmangergade (sem cnn hefur varðveitzt í íslenzkum fram- burði). — Orðið ketmonger: slátrari, er cnn algengt í norðurenskri mállýzku; að lokum Skeldergate, af fn. skjaldari. Ef menn eru staddir á götum Jórvíkur og virða fyrir sér verzlunarskiltin, munu þeir fljótt koma auga á danskt eða norskt nafn. Ef við athugum þessi mannanöfn dálítið nánar, skiptast þau í tvo flokka: upprunalegu, gömlu fornöfnin, þar með talin viðurnefni, og hin, sem eru staðar- nöfn samkvæmt uppruna sínum. Flest fornöfnin eru nú orðin að ættar- nöfnum, og má nefna: Brand, Eric, Knott, Odd, Godfrey, Harold, Swain, Toke og Thirkell. Þar við bætast viður- nefni eins og Blake, Blitham (ef til vill nraðurinn frá Blyth), Meek og Seaife — sá bleiki, blíði, (auð)mjúki, skakki, — sem samsvara ekki beinlínis hefðbundn- nm hugmyndum manna um víkinga. Auk þcss nöfn eins og Somerled (Sumarliði sumarvíkingur) og Winterled; og enn fremur hin skemmtilega samsetning Kettlestring: drengur Ketils. Af staðanöfnum er mikil gnægð: ETolt, ^nge, Sykes (á dönsku sig, láglent og vott engjadrag), Holmes (þegar örnefn- um er breytt í mannanöfn, fá Jrau ósjaldan endinguna -s), Toft, Ling, ásamt menningarnöfnum eins og Garth, Scales eða Scholes af skála, Loft og Loftus, og enn fremur Kirk og Prest. Árið 1927 tókst ég á hendur sagn- fræðilega nafnatalningu og studdist aðal- lega við bæjarskrá Jórvíkur frá sama ári, sem hafði að geyma 22.400 householders (heimili) með alls 85.000 íbúum. Sú rannsókn leiddi í ljós, að telja verður um það bil 13,5% allra nafnanna norræn að uppruna, og er þá tekið tilhlýðilegt tillit til orða, sem geta verið bæði dönsk og ensk að stofni, eins og t. d. Smith. Til gamans má bæta því við, að mörg af frægustu nöfnum Englands eru nor- ræn að uppruna: Nelson (?), Macaulay (sonur Óleifs, þ. e. Olsen), Thackeray (vrá, á ensku wray: afskekktur staður, þar sem thack: þakstrá vaxa), Booth, Inge, Asquith (Askov), og ekki skulum við sleppa (Sherlock) Holmes. Við höldum burt frá Jórvík, höfuðstað Yorkshires, stærsta greifadæmis Englands, og höldum austur á bóginn til East Riding, á norrænu: þriðjung: þriðjungur, sem skiptist í 6 Wapentakes, en það orð hlaut fasta hefð í málinu, þegar það hafði verið tekið upp í hina miklu jarða- bók Vilhjálms bastarðs, Domesday (du: mzdei) Book frá 1086, þar sem allt England var gert skattskylt. Það útrýmdi gamla orðinu hundrað (hund = 100 hides á 120 ekrur), á dönsku herred, sem enn er notað í Suður-Englandi. Wapen- tdke er dregið af þeim norræna sið að slá sverðum á skildi, þegar eitthvað var samþykkt á þingi (ísl. vopnatak). Á mörgum stöðum í Yorkshire og víðar eru cða hafa verið þingstaðir, t. d. á evnni Mön, cn þar þarf enn í dag að þing- lýsa lögunum undir berum bimni á þing- hæðinni Tvnwall, til þess að þau öðlist
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.