Andvari - 01.01.1982, Page 45

ANDVAIU
CODEX ARGENTEUS
43
forsæti Ihres. Af nýrri útgáfu varð þó í rauninni ekki. Þjóðverjinn J. C.
Zahn studdist í útgáfu sinni 1805 einkum við niðurstöður verks þeirra Sot-
bergs og Ihre, og hið sama gerðu að nokkru þýzku fræðimennirnir H. C. von
der Gabelentz og Julius Löbe, sem gáfu sem fyrr segir út 1836 í heildarútgáfu
alla golnesku biblíutextana. Anders Uppström, sem áður getur, lagði grund-
völl að strangfræðilegum útgáfum handritsins með útgáfunni 1854, og þrem-
ur árum síðar fylgdi hann henni eftir með útgáfu viðauka, sem í voru þau
tíu blöð, sem fundizt höfðu aftur til allrar hamingju (sbr. hér að framan).
Óskir komu fram um það mjög snemma, að Codex Argenteus yrði gefinn
út í cftirprentun. Eric Benzelius fékk á sínum tíma hinn kunna lækni Lars
Roberg prófessor til að teikna og skera í tré eina blaðsíðu handritsins og
sendi nokkrum vina sinna afþrykk - tréstokkurinn er enn til, varðveitt-
ur í Stiftis- og landsbókasafninu í Linköping. En þar við sat. Nýjar áætlanir
um prentun eftir tréskurði eða koparstungu voru uppi endrum og eins, en
allar komu þær fyrir ekki. Við geysimikinn vanda var þar að etja. Eklci urðu
heldur að veruleika áætlanir, sem uppi voru á síðari hluta 19. aldar og fyrstu
áratugum þessarar aldar að ljósprenta handritið.
Fyrst árið 1927, á 450 ára afmæli Uppsalaháskóla, náðu þessar áætlanir
fram að ganga. Stuðzt var við rannsóknir og ábendingar, sem The Svedberg
og Ivar Nordlund höfðu gert, en síðan notaðar langfullkomnustu aðferðir
vísindalegrar ljósmyndunar (þar sem notað var útfjólublátt ljós og flúrljós,
er bæta hvort annað upp), en með þeim tókst að mynda allt handritið, svo
að fullnægði fyllstu kröfum um, að hægt væri að lesa það; myndirnar taka þar
frumritinu fram. Myndatakan siálf stóð í tvö ár samfleytt, og annaðist hana
báverand.i amanuensis Hugo Andersson fil. lic. Háskólinn kostaði hina glæsi-
legu útgáfu ljósprentunarinnar. Umsjónarmenn útgáfunnar, þeir Otto von
Friesen prófessor og Anders Grape yfirbókavörður, gerðu í rækilegum inn-
gangi grein fyrir margra ára rannsóknum sínum á allri gerð handritsins, ör-
lögum þess og ævintýralegum ferli á liðnum öldum.
Á stðari árum hefur handritafræðingurinn Jan-Olof Tjáder prófessor
lagt drjúgt til mála um sögu Silfurbiblíunnar á eldra skeiði hennar. Hann
hefur fært sennileg rök að því, að hið skrautlega handrit hafi verið skrifað í
bókasmiðju Wiljariths í Ravenna. Speyer-blaðið, sem fannst 1970, hefur orðið
honum öruggt leiðarljós um sögu handritsins, áður en það var flutt til Prag;
hann hefur m. a. getað sýnt fram á, að Speyer-blaðið hafi orðið - eða því
ætlað að verða - rannsóknarefni siðbótar- og fornmenntamannsins Philipps
Melanchthons.
Speyer-fundurinn hefur yfirhöfuð vakið að nýju mikinn áhuga á sögu
handritsins. Skal um hann vitnað til sumra þeirra verka, sem talin eru í
heimildaskránni hér á eftir, F. Haffner (1971), J.-O. Tjáder (1972, 1974,
1975) og M. Andersson-Schmitt (1976).