Andvari - 01.01.1982, Blaðsíða 108

106
GÍSLI BRYNJOLFSSON
ANDVARI
9-2 og 3- 7, þ. e. 9 tímar á dag alla rúmhelga daga. Launin voru 400 rd. á ári,
hækkuðu síðar í 500.
Aðeins einu sinni fékk Jón tækifæri til að létta sér upp frá skriftunum.
Það var sumarið 1852. Þá fór hann með herra biskupnum í vísitazíuför um
Vestfjörðu. Hófst hún 4. júlí að Kirkjubóli í Langadal og lauk 21. s. m.
í Sauðlauksdal. Löngu síðar minntist sr. Jón á þessa Vestfjarðaför í bréfi til
Jóns Árnasonar, sem þá hafði kvænzt og gengið að eiga Katrínu Þorvalds-
dóttur, ekkju sr. Lárusar Johnsens í Holti í Onundarfirði. Segist sr. Jón
minnast þess, að hann var, þegar biskup reið að Hjarðardal, eftir í Holti og
spjallaði við maddömuna, sem spurði margs að sunnan. - Já, víða liggja vega-
mótin í mannlífinu. Skyldi hún nokkuð muna eftir mér? spyr sr. Jón í bréfi
sínu.
Valinn af 13 umsækjendum.
Aldrei sótti Jón Þórðarson um prestakall þau fimm ár, sem hann gegndi
biskupsritarastarfinu. Síðar sagðist honum svo frá, að einu sinni hefði hann
nefnt eitt brauð við biskup án þess að leggja fram umsókn. ,,Það er leiðinlegt
að láta þá vera að neita sér.“
En þar kom, að honum þótti orðið nóg um kyrrseturnar við skrifborðið á
biskupsstofu. Árið 1855 losnaði Auðkúla í Svínadal. Það þótti gott brauð,
hægt til þjónustu, en tekjudrjúgt, einkum fyrir góðan búmann, því að prests-
setrið var stórbýli með nokkrum hlunnindum. Kallið var því eftirsótt. Voru
umsækjendur 2 kandidatar og 11 prestar, margir með langa þjónustu að
baki. Engu að síður hlaut Jón biskupsritari brauðið og fékk veitingu fyrir
því 8. apríl 1856.
Segir Þjóðólfur, að sú veiting muni byggjast á ákvæðum gamalla Kansellí-
bréfa um ,,rétt“ biskupsritara til embætta fram yfir aðra, nema Hafnar-
kandidata. Er til þessara bréfa vitnað í umsögn biskups. En sjálfsagt hafa þó
þyngst vegið meðmæli biskups sjálfs með þessum sínum góða skrifara eftir
fimm ára starf, hann hafi „staðið sig merkilega vel - áunnið sér elsku hús-
bónda síns og hylli, ekki aðeins með reglubundnu framferði og elskuverðu
dagfari, heldur einnig sem efni í duglegan, árvakran og skyldurækinn embætt-
ismann. Ég líka þekki mjög fáa unga geistlega menn, ef það annars er nokkur
á hans reki, sem hér komast til jafns við hann í þeim eiginlegu skrifarastörf-
um, hversvegna ég einnig álít hann vera bezta prófastsefni.“
Svo lét sr. Jón um mælt í æviágripi, sem hann skrifaði á vígsludegi sínum
(vita) 26. júní 1856, að hann hefði lært meira á eins árs dvöl á heimili Helga
biskups „heldur en reynsla alls lífs míns þar á undan gat kennt mér“. Hins-
vegar segir hann á öðrum stað (í bréfi til Jóns Árnasonar), að kyrrseturnar
við skrifborðið og kaupstaðarveran yfirleitt hafi verið á góðri leið með að
skaða hann á heilsunni og slíta hann úr tengslum við líkamlega vinnu og sveita-