Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1982, Blaðsíða 50

Andvari - 01.01.1982, Blaðsíða 50
48 JÓN HNEFILL AÐALSTEINSSON ANDVARI verið rakin eru að minni hyggju beztur fáanlegur leiðarvísir til mats Islendinga- sagna.“° Seiðurinn fjallar annars um textarannsóknir í norrænni trúarbragðasögu. I þessu verki er í fyrsta skipti gerð tilraun til að kanna allar tilvitnanir urn seið sem fyrirfinnast í norrænum ritum, brjóta þær til mergjar merkingarlega og skipa seiðnum sem fyrirbæri í almennt trúarsögulegt samhengi. Svo sem eðli- legt er, þá koma íslenzkar heimildir víða til álita í þessu sambandi. Er þar fyrst að nefna Eiríks sögu rauða, þá Vatnsdælu, Laxdælu, Gísla sögu Súrssonar, Egils sögu, Njáls sögu o. fl. auk fornkvæða, Heimskringlu og Fornaldarsagna Norðurlanda. Þetta tímamótaverk Dag Strömbácks hefur því gegnt miklu hlut- verki fyrir alla þá sem láta sig varða rannsóknir á Islendingasögum og öðrum íslenzkum fornbókmenntum, jafnt hér á landi sem annars staðar. Og Seiðurinn hefur einstaklega vel staðizt tímans tönn, því að allt frá því að þetta rit kom út hefur verið almennt viðurkennt, að þau grundvallarsjónarmið sem þar eru sett fram um eðli seiðsins annarsvegar og um tengsl seiðs og shamanisma hins vegar séu á traustum rökum reist. Margar síðari tíma rannsóknir hafa rennt enn frekari stoðum undir þær meginniðurstöður Dag Strömbácks sem settar eru fram í Seið.7 Á sjötugsafmæli Dag Strömbácks kom út úrval ritgerða hans er bar heitið: Folklore och Ftlologi, sem með nokkurri nákvæmni má þýða: „Pjóðfræði og textafræði“. í þessari bók eru tuttugu ritgerðir eftir Dag Strömbáck frá árunum 1928-1963. Enda þótt hér sé aðeins um úrval að ræða, gefa þessar greinar ágæta yfirsýn yfir hin fjölbreytilegu viðfangsefni sem Dag Strömbáck tók til meðferðar á þessu tímabili. Hann gerir í aðfararorðum bókarinnar grein fyrir því, að hann hafi aðhyllzt þann rannsóknarskóla í þjóðfræði sem þeir í öndverðu lögðu grundvöll að, Moltke Moe í Noregi og Axel Olrik í Dan- mörku.'J Þessi skóli segir hann að hafi heillað sig frá námsárum og verið sér stefnumótandi í kennslu og rannsóknarleiðsögn þjóðfræðinnar við Uppsala- háskóla. Eg vík hér að nokkrum greinum í nefndri bók, og þá einkum að þeim sem beinlínis snerta íslenzk efni. ,,Að helga land. Rannsóknir á Landnámu og elztu helgiathöfnum við lánd- námið,“10 heitir elzta greinin í bókinni. Hún er frá árinu 1928 og birtist fyrst í afmælisriti sem gefið var út í tilefni sextugsafmælis hins víðkunna Uppsala- heimspekings Axel Hágerströms. Eins og nafnið ber með sér er hér tekið til meðferðar íslenzkt rannsóknarefni. Eru fyrst dregnar fram tilvitnanir úr Land- námabók og öðrum fornritum íslenzkum um það hvernig landnámsmenn helg- uðu sér land í öndverðu. Þessar fátæklegu og brotakenndu lýsingar Landnáma- bókar og annarra íslenzkra rita eru síðan bornar saman við aðrar norrænar og evrópskar heimildir, einkum lög, og þannig gerð tilraun til að varpa ljósi á atferli landnámsmannanna. Samanburðardæmi úr síðari alda hjátrú eru
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.