Andvari - 01.01.1982, Síða 63

ANUVAR!
61
„FEL EI LÝSIGULLIÐ GÖÐA"
eru sumar þær lýsingar í ætt við hugleiðingar hans hér að ofan, svo sem
lýsingin í kvæði því, er nefnist Hláku-asinn og er frá þessu sama ári, 1899:
Haralyndur
hlákuvindur,
höfundur, sem engan stælir,
sitt í eigin orðum mælir,
hvað sem hugsar tún og tindur,
starfar, stundar
straums og grundar
öflin leysa úr isatjóðri,
opna dyrnar fyrir gróðri,
rumska því, sem bundið blundar.
Hugur neins þig hending bindur,
hlákuvindur.
Stephan orti eitt sinn þessar frægu og fleygu hendingar:
Eg er bóndi allt mitt á
undir sól og regni.
Og hvers konar veður er alltaf ofarlega í honum. í bréfi til Eggerts Jóhanns-
sonar 11. janúar 1906 kemst hann m. a. svo að orði: „Atvik ráða skáldskap-
argróðrinum, eins og vortíðin grassprettunni, og gott kvæði er eins upp í erminni
manns eins og sólskinið á morgun.“ En síðar í sama bréfi segir hann, þar sem
hann ræðir almennt um kjör sín og aðstöðu:
„Fyrir mörgum árum byrjaði ég að búa, áhöldin öll voru exi og reka, og
75 cent átti ég í vasanum. Þetta hefur lagazt, áhöldin eru nú ólíkt fleiri, og
vasapeningarnir oft meiri og stundum minni. En að vera svolítið hneigður
til ritstarfa einhverra, geta aldrei eignazt áhöldin, ýmsar stuðningsbækur,
sem manni eru ómissandi til að minna sig á, né helztu ritin nýjustu til að
haldast í hendur við stefnur samtímans, það er eitt af því, sem sverfur að.
Og svo saknar maður þess stundum að þurfa út til vinnunnar, rétt þegar það
hefir rignt ofan í huga manns kvæðisefni, sem manni finnst fallegt og langar
til að gera eitthvað úr. Maður veit það þarf að grípast strax til að hemjast,
en má það ekki.“
Þeirri sælu og ró, sem færist yfir skáldið, þegar hins vegar vel hefur til
tekizt og kvæðinu er lokið, lýsir Stephan snilldarlega í erindi frá árinu 1901,
er nefnist Albata: