Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1997, Side 10

Andvari - 01.01.1997, Side 10
8 GUNNAR STEFÁNSSON ANDVARI manna. En Nordal vék einnig að kirkjunni í erindaflokknum með þeim hætti að athygli vakti og andmæli kirkjunnar þjóna. Hann sagði: Eg fæ ekki betur séð en kristnin sé að kulna út meðal almennings. Ef áhrif hennar fara jafnþverrandi nœstu 60 árin eins og síðustu 60 árin, getur hún haldið afmæli sitt árið 2000 með því að standa hér um bil í sömu sporum og hún var eftir ræðu Þorgeirs Ljósvetningagoða, nema hvað kæruleysið verður orðið miklu meira, því að á alþingi árið 1000 var þó deilt um hana. Þetta virðast allir vita, nema ef vera skyldu prestarnir. Fólk snýr að þeim spariandliti við venjubundnar athafnir. Þetta er óþolandi ástand. Það veldur glundroða í hugsun, hræsni og andlegum doða að hafa aðra eins stofnun, sem opinberlega er falin sálgæzla þjóðarinnar, en mikill meiri hluti hennar tekur ekki mark á í fullri alvöru. Og við höfum ekkert betra fengið í stað kristninnar, sem nái til almennings. Hvað veldur þessu? Það er ekki guði að kenna. Lífsgildi trúarbragðanna er jafnmikið nú og fyrr. Það er ekki þjóðinni að kenna. Trúarþörfin er jafnmikil og áður. Það er kirkjunni og prestunum að kenna. Neisti heilags anda er að kafna í ösku útbrunninna kenninga og siða. Enginn andlegur leiðtogi hefur haft djörfung og þrek til að moka öskunni burt. Og þess er ekki að vænta af leikmönnunum, að þeir kunni betur að greina milli hismis og kjarna. Ný lífsskoðun sækir á, og henni er veitt viðtaka í hálfgerðum svefnrofum, þó að hún svali ekki heldur þeim þorsta, sem mönnum býr í brjósti. (Líf og dauði, 1940, 27-28) Þessi hvössu orð Sigurðar Nordals eru vissulega enn umhugsunarverð. Ver- aldarhyggjan hefur mjög aukið veldi sitt síðan þau voru mælt, en aðstæður eru breyttar og því engan veginn víst að spásögn hans standist alls kostar. Hann gat auðvitað ekki fremur en aðrir séð fyrir þjóðfélagsþróunina. Síðan er það nokkuð hált þegar talið er að „áhrif kristninnar“ fari mjög þverr- andi. Þjóðfélag okkar er vitaskuld markað af kristnum áhrifum og kristilegt siðgæði hefur mótað menninguna. Um þá hluti er almenn samstaða í þjóð- félaginu. Hins vegar er, eins og áður var drepið á, rík tilhneiging til að greina kirkju og kristni skýrlega sundur og það gerir Nordal líka í sínum er- indum. Menn telja sig kristna þótt þeir hafni kirkjunni í raun, en tómlætið birtist í því að ekki er heldur talin ástæða til að berjast gegn henni. Þess vegna eru deilur um kristni og kirkju fátíðar hjá okkur. Ekki ber að harma það, síst þegar litið er til hörmulegra trúarbragðaátaka og jafnvel styrjalda með öðrum þjóðum, en deilurnar eru þó alltaf lífsmerki. Oumdeild stofnun verður tíðum stofnun sem fáir ætlast til nokkurs af. Þess vegna er engin ástæða fyrir kirkjunnar menn til að hliðra sér hjá deilum. Á stofnun þeirra ekki að vera „stríðandi kirkja“? Þegar Sigurður samdi erindi sín var hin svonefnda nýguðfræði ráðandi innan kirkjunnar. Um miðja öldina breyttist það og önnur stefna, sem nefnd hefur verið nýrétttrúnaður, ruddi sér til rúms, einkum fyrir tilstilli Sigurbjörns Einarssonar biskups, sem án nokkurs vafa er áhrifamesti kirkjuleiðtogi Islendinga á síðari hluta aldarinnar. Ádeila Sigurðar Nordals á slappleika nýguðfræðinnar er af sömu rót og málflutningur hans í frægri
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.