Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1997, Síða 10

Andvari - 01.01.1997, Síða 10
8 GUNNAR STEFÁNSSON ANDVARI manna. En Nordal vék einnig að kirkjunni í erindaflokknum með þeim hætti að athygli vakti og andmæli kirkjunnar þjóna. Hann sagði: Eg fæ ekki betur séð en kristnin sé að kulna út meðal almennings. Ef áhrif hennar fara jafnþverrandi nœstu 60 árin eins og síðustu 60 árin, getur hún haldið afmæli sitt árið 2000 með því að standa hér um bil í sömu sporum og hún var eftir ræðu Þorgeirs Ljósvetningagoða, nema hvað kæruleysið verður orðið miklu meira, því að á alþingi árið 1000 var þó deilt um hana. Þetta virðast allir vita, nema ef vera skyldu prestarnir. Fólk snýr að þeim spariandliti við venjubundnar athafnir. Þetta er óþolandi ástand. Það veldur glundroða í hugsun, hræsni og andlegum doða að hafa aðra eins stofnun, sem opinberlega er falin sálgæzla þjóðarinnar, en mikill meiri hluti hennar tekur ekki mark á í fullri alvöru. Og við höfum ekkert betra fengið í stað kristninnar, sem nái til almennings. Hvað veldur þessu? Það er ekki guði að kenna. Lífsgildi trúarbragðanna er jafnmikið nú og fyrr. Það er ekki þjóðinni að kenna. Trúarþörfin er jafnmikil og áður. Það er kirkjunni og prestunum að kenna. Neisti heilags anda er að kafna í ösku útbrunninna kenninga og siða. Enginn andlegur leiðtogi hefur haft djörfung og þrek til að moka öskunni burt. Og þess er ekki að vænta af leikmönnunum, að þeir kunni betur að greina milli hismis og kjarna. Ný lífsskoðun sækir á, og henni er veitt viðtaka í hálfgerðum svefnrofum, þó að hún svali ekki heldur þeim þorsta, sem mönnum býr í brjósti. (Líf og dauði, 1940, 27-28) Þessi hvössu orð Sigurðar Nordals eru vissulega enn umhugsunarverð. Ver- aldarhyggjan hefur mjög aukið veldi sitt síðan þau voru mælt, en aðstæður eru breyttar og því engan veginn víst að spásögn hans standist alls kostar. Hann gat auðvitað ekki fremur en aðrir séð fyrir þjóðfélagsþróunina. Síðan er það nokkuð hált þegar talið er að „áhrif kristninnar“ fari mjög þverr- andi. Þjóðfélag okkar er vitaskuld markað af kristnum áhrifum og kristilegt siðgæði hefur mótað menninguna. Um þá hluti er almenn samstaða í þjóð- félaginu. Hins vegar er, eins og áður var drepið á, rík tilhneiging til að greina kirkju og kristni skýrlega sundur og það gerir Nordal líka í sínum er- indum. Menn telja sig kristna þótt þeir hafni kirkjunni í raun, en tómlætið birtist í því að ekki er heldur talin ástæða til að berjast gegn henni. Þess vegna eru deilur um kristni og kirkju fátíðar hjá okkur. Ekki ber að harma það, síst þegar litið er til hörmulegra trúarbragðaátaka og jafnvel styrjalda með öðrum þjóðum, en deilurnar eru þó alltaf lífsmerki. Oumdeild stofnun verður tíðum stofnun sem fáir ætlast til nokkurs af. Þess vegna er engin ástæða fyrir kirkjunnar menn til að hliðra sér hjá deilum. Á stofnun þeirra ekki að vera „stríðandi kirkja“? Þegar Sigurður samdi erindi sín var hin svonefnda nýguðfræði ráðandi innan kirkjunnar. Um miðja öldina breyttist það og önnur stefna, sem nefnd hefur verið nýrétttrúnaður, ruddi sér til rúms, einkum fyrir tilstilli Sigurbjörns Einarssonar biskups, sem án nokkurs vafa er áhrifamesti kirkjuleiðtogi Islendinga á síðari hluta aldarinnar. Ádeila Sigurðar Nordals á slappleika nýguðfræðinnar er af sömu rót og málflutningur hans í frægri
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.