Andvari - 01.01.2000, Page 50

48
SIGRÍÐUR TH. ERLENDSDÓTTIR
ANDVARI
þegar konur eru sífellt á verði og fylgiast vel með öllum aðgerðum
opinberra aðila. Við gerð laga frá 1971 um almannatryggingar var
tekið mið af ýmsum grundvallaratriðum í tillögum KRFI um trygg-
ingamál. Lagfæringar hafa síðan verið gerðar og það sem mesta um-
ræðu hefur hlotið er fæðingarorlofið sem er einn veigamesti þáttur-
inn í að bæta félagslegar aðstæður kvenna.
Þegar hér er komið sögu var Anna komin yfir sextugt. Hún átti að
baki mikið starf að réttindamálum kvenna eins og greint hefur verið
frá og hafði rutt brautina fyrir konur á mörgum sviðum. Hún hafði
lifað „öðruvísi“ lífi. Langflestar samtíðarkonur hennar, sem á annað
borð giftust, höfðu helgað líf sitt húsmóðurstörfum og umönnun
barna og aldraðra inni á heimilinu. Anna hafði hvatt til dáða og upp-
örvað margar konur sem vildu vinna að kvenfrelsismálum en skorti
reynslu og sjálfstraust; stór hópur hafði þegið holl ráð og hvatningu
frá henni. Og það sem meira er: hún átti frumkvæði að starfi Uanna.
Var það allt vissulega ærið ævistarf þegar miðað er við samtíðarkon-
ur hennar langflestar. Hún var hins vegar fjarri því að láta deigan
síga og átti enn eftir að hasla sér völl á áður óþekktu sviði sem aflaði
henni frægðar og virðingar innanlands sem utan.
Kvennasögusafn íslands
Áhugi á kvennasögu kom fram á sjöunda og áttunda áratug 20. aldar
víða um heim og liggja til þess einkum þrjár ástæður. í fyrsta lagi
hafði áhugi sagnfræðinga á valdalausum hópum, hinum nafnlausu,
farið vaxandi um nokkurt skeið. Þegar tekið var að leita að hópum
án pólitískra valda komu konur fram. Jafnframt hafði sögusviðið
breikkað og farið var að víkja að fleiri þáttum mannlífsins, þar á
meðal fjölskyldusögu sem leiddi konur fram í dagsljósið. í öðru lagi
voru ríkjandi viðhorf endurskoðuð og leitað var til fortíðar til að öðl-
ast skilning á stöðu okkar í samtíðinni. Á sama hátt og Jón Sigurðs-
son beitti sögulegum rökum í sjálfstæðisbaráttunni hafa jafnréttis-
sinnar leitað til fortíðar að haldgóðum rökum í baráttu sinni fyrir
jafnrétti kynjanna. í þriðja lagi var nýja kvennahreyfingin sterkt
bakland og lagði áherslu á þörfina á að vita meira um sögu kvenna
fyrr á tímum og þar með benda á aðferðir til frelsunar. Sú þörf jók