Andvari - 01.01.2005, Side 69

andvari
BESSASTAÐASKÓLI
67
Bjöm Gunnlaugsson kenndi reikning, dönsku, íslensku og landafræði í
neðri bekk, en flatarmálsfræði og landafræði í efri bekk. Páll lætur vel af
kennslu Bjamar nema hann hafi ekki verið nógu eftirgangssamur um að nem-
endur kynnu það sem hann var að kenna. Kennslubækur voru á dönsku og
rnisgóðar eins og verða vill. Sveinbjöm var dönskukennarinn í efri bekk. Af
því lærði eg ekki dönsku, „en eg lærði ætíð íslenzku í tímum Sveinbjamar
Egilssonar, því að hann var meistari að þýða önnur mál á íslenzku“, segir
Eáll, „þó lærði eg, ef til vill, meira af Konráði Gíslasyni okkar samverutíma
á Bessastöðum.“(Sama rit, 28-29).
Páll lærði einnig að synda á Bessastöðum. „Við fórum í sjóinn dag hvem,
hverju sem viðraði, allt sumarið og fram á haust, og jafnvel í nóvember fór
eg í sjó. ... Af þessu sjógutli varð eg frískari og styrkari, enda hélt eg því við
mörg ár hér og erlendis", bætir Páll við. (Sama rit, 39).
Enda þótt Páll beri hlýjan hug til skólaáranna á Bessastöðum, kemur fram
að ýmislegt var þar öðruvísi en skyldi. Víða má finna upplýsingar um skóla-
haldið og aðbúnað skólapilta, t.a.m. í ferðabókum Hookers, Barrows og
h^ackensies, sem var alla tíð ömurlegur, og allt hreinlæti mjög bágborið. Páll
yiðurkennir þetta þegar hann segir: „Hefði húsrúmið verið meira og hreinlæti
1 ýmsum greinum, þá var gott fyrir skólapilta að alast upp á Bessastöðum.
Líkaminn varð þar harður og hraustur, það gjörðu glímumar, knattleikurinn
°g sundið, ásamt kröftugri og nógri fæðu, sálin varð forneskjuleg og hálf-
Elassísk, lítið var um annað hugsað en hetjuöld Grikkja og Rómverja, og
f°rnöld Norðurlanda; ... En hitt er satt: margt vantaði sem ekki mátti vanta,
L ð. hin nýjari túngumál, náttúrufræði (Fysik) og náttúrusögu; og veraldar-
eða mannkynssögu og landafræði var í raun réttri eigi lokið upp fyrir okkur.
Hvorttveggja var þulið upp sem tómt registur manna og viðburða, staða og
þjóða“.(Sama rit, 35).
Lítið virðist hafa farið fyrir áfengisneyslu skólasveina á Bessastöðum með
e>nstaka undantekningum. Hins vegar fer Gröndal ekki dult með það að Jóni
!ektor hafi þótt sopinn góður og kennarar haft vín um hönd. Bindindishreyf-
lngin hafði borist eins og eldur í sinu um England til Norðurlanda. Fjölnis-
menn stofnuðu hófsemdarfélag og nemendur og kennarar Bessastaðaskóla
^óru að dæmi þeirra. Sveinbjöm Egilsson og Hallgrímur Scheving gerðust
anaberar bindindishreyfingarinnar í skólanum.
Glíman var eftirlætisíþrótt Bessastaðasveina. Varla leið sá dagur að ekki
væri glímt. Hallgrímur Scheving var gamall glímumaður og lét ógjaman
ram hjá sér fara þegar glímt var, enda er svo talið að Bessastaðir hafi verið
naborg íslenskrar glímu meðan skólinn var þar. Mest frægðarorð fór af þeim
“jama Pálssyni frá Undirfelli í Vatnsdal, sem Hallgrímur Scheving taldi
esta glímumann sem komið hafi í Bessastaðaskóla, og Þorsteini Jónssyni
íra Reykjahlíð, sem enginn sá falla í glímu.