Vaka - 01.09.1929, Qupperneq 106

Vaka - 01.09.1929, Qupperneq 106
232 ÁGÚST H. BJARNASON: [.vakaJ, um sínum getur skifzt skeytum á við aðrar frumagliir um millíónir mílna? Hvað er það, sem hefir framleitt sólkerfin og gert alla vetrarbrautina að einni samrófa heild? Hvað hefir valdið þvi, að ýmsar bergtegundir, líf og gróður hafa getað þróazt hér á jörð vorri? Hvað er það, sem gert hefir snjókornið að höfuðdjásni og framleiðir frostrósirnar á gluggum vorum? Hvað er það, sem gert hefir hina minnstu skel geisladýranna í undirdjúpum hafsins að hinni mestu völundarsmið? Hvað er það, sem leiðir jurtina úr fræinu og býr til lifandi verur hverjar sinnar tegundar? Og hvað er það, sem skapað hefir mannsheilann með öllum hans undra- verðu sólargáfum? Hvað er það loks, sem heldur öllum þessum dásemdum og dýrðlega samræmi við? Við öllum þessum spurningum liggja tvenn og að- eins tvenn svör. Annað er svar efnishyggjunnar (materialismans), sem er á þá leið, að það sé efniö og þau hin blindu öfl, sem í því búa, sem framleitt hafi allt þetta. Það sé náttúran sjálf og náttúruvalið, sem valdi því t. d. í hinni lifandi náttúru, að aðeins það, sem lifir í sam- ræmi við lífsskilyrðin, geti lifað og haldið velli, hitt allt hljóti að farast og deyja; en af þessu leiði samræmið í náttúrunni. Hér sé aðeins uin vélræn öfl að ræða, er framleiði allt með fullkominni eðlisnauðsyn, en engan vísvitandi tilgang. En hví varð þá ekki tilveran að tóm- um glundroða, að — óskapnaði? — Hitt er svar hughyggjunnar (idealismans), en það er á þá leið, að eitthvert hugrænt afl eða orka búi í tilver- unni og að það leiði smámsaman allar þessar dásemd- ir í ljós. Það geri frumögnina að sólkerfi, snjókornið að djásni og skel frumdýrsins að hinu fegursta víra- virki. Það framleiði jurtina úr fræinu, manninn úr egginu og geri allan himinsins her að einni órofa heild. Það starfi að vísu eftir ákveðnum lögmálum, en á hinn fegursta hátt í því sinæsta sem því stærsta; því verði
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Vaka

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vaka
https://timarit.is/publication/363

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.