Vikan - 07.12.1972, Qupperneq 24

MEÐ
TWDURDUFL
í VÖRPUNNI
skipstjóri áleit að veiðiferðin
yrði heldur i lengra lagi.
Togarinn Fylkir var einn
nýsköpunartogaranna, 677 lestir
að stærð. Hann var smiðaður i
Beverley i Bretlandi, einn af
stærri skipunum sem sagt var,
vegna þess að Fylkir og nokkur
fleiri skip sem voru i smiðum um
svipað leyti voru lengri en þeir
togarar áður smiðað fyrir
hafði áður smiðað fyrir
Islendinga.
Aðalsteinn Pálsson skipstjóri
hafði haft forgöngu um kaup
skipsins fyrir hlutafélagið Fylki
og verið skipstjóri á þvi fyrstu
árin.
Þótt Fylkir þætti krankur er
hann hóf veiðar, var fljótlega
ráðin bót á þvi með meiri
kjölfestu, og þetta varð strax
mikið aflaskip. Aðalsteinn
Pálsson lét af skipstjórn árið
1950 og þá tók Auðunn
Auðunsson, annar kunnur afla-
skipstjóri, við skipinu. Auðunn
fiskaði ekki siður vel á Fylki en
fyrirrennari' hans. Þeir voru
með hæstu skipum eftir hvert
úthald.
Fljótlega eftir að Fylkir kom
til landsins, komu i ljós gallar.
Skipið þótti svagt um miðsiðuna
og þegar keyrt var á móti i
vondu veðri og miklum sjó,
mynduðust sprungur á siðunum
skammdekkið. Skipið var þá
styrkt með stálplötum.
Áriö 1952 settu Bretar
löndunarbann á fisk úr
islenzkum skipum i Bretlandi.
Þetta var svar þeirra við
útfærslu islenzku landhelginnar
úr þrem i fjórar milur.
Að sjálfsögðu hafði þetta
nokkra erfiðleika i för með sér
fyrir togaraflotann, þar sem
sölur i isuðum fiski i erlendum
höfnum voru drjúgur þáttur i
afsetningu aflans. Um tima fóru
þvi engir togarar i söluferðir til

Togarinn Fylkir drekkhlaftinn.
Englands, unz brezkur fjárafla-
maður, George Dawson, efndi til
fiskkaupa af íslendingum og
siglingar með isfisk hófust á ný.
Það var i einni slikri söluferð,
að þeir á Fylki fengu
vonzkuveður i hafi. Þegar kom i
Pentlandsfjörð, þetta hlið inn i
Norðursjóinn, var hann eins og
stórfljót til að sjá. Straumur
veður oft mjög striður i
Pentlinum, og þegar stórviðri
stendur á móti straumi, verður
sjór þarna mjög krappur og
hættulegur.
Þar sem litill timi var til
stefnu, áttu þeir Fylkismenn að
ná til Grimsby á tilsettum tima.
Akvað Auðunn skipstjóri að
leggja i Pentilinn, enda þótt út-
litið væri ekki sem bezt. Þetta
var mikill darraðardans.
Um tima var skipið á þrem
bárum i pinu og öllum háum.
Þeir fengu á sig ólag, sem braut
miðjan vant i formastri og fundu
nú að viðgerð, sem farið hafði
fram til þess að styrkja skipið
um miðsiðuna, var hveri nærri
fullnægjandi. Skipið gaf sýnilega
eftir þegar verst lét. En þeir
náðu til hafnar i Grimsby á
réttum tima og komust irin á
flóðinu eins og fyrirhugað var.
Nokkru siðar var framkyæmd
viðgerð á Fylki. Byrðingur
skipsins var styrktur verulega
og siðar kom i Ijós, að sú viðgerð
var mikið heillaspor.
Margt sögulegt gerðist á
þessum timum. Arið 1952 hafði
Fylkir undir stjórn Auðun§,a
Auðunssonar bjargað skipshöfn.,
af brennandi skipi og komið þvi
sjálfu til hafnar illa förnu. Þetta
var Patreksfjarðartogarinn
Gylfi. Þar hafði sannarlega
ekki munað miklu að slys yrði.
Það var undan Snæfellsjökii,
sem Fylkir kom Gylfa til
aðstoðar. Skipið var tekið i tog
og dregið til Reykjavikur.
Norðan hvassviðri var á, er
þetta gerðist. Auðunn skipstjóri
á Fylki vildi ekki hætta á að
draga skipið á mikilli ferð. Þeir
voru rúmlega ellefu tima frá
Jökli, og allan timann logaði upp
úr brú Gylfa. Loks þegar kom
inn á milli Eyja dvinaði bálið
skyndilega. Þá var allt brunnið,
sem brunnið gat i brúnni, en
oliugeymirinn, sem eldhafið
stafaði írá orðinn timur. Þrátt
fyrir þetta urðu minni skemmdir
á vélabúnaði skipsins, en álitið
var i fyrstu. Vélarúmið slapp t.d.
að mestu við skaða.
Hinir tiðu eldsvoðar á togara-
flotanum ollu mönnum
áhyggjum, unz uppvist varð um
smiðagalla, sem var orsök
þessara óhappa.
Þegar hér var komið sögu,
haustið 1956, höfðu Bretar, sem
alltaf eru til i að gera verkföll -
og sem telja það til sáluhjálpar-
atriða að mótmæla hverri út-
færslu islenzku landhelginnar -
sætt sig við f jórar milurnar, og i
öndverðum nóvembermánuði
1956 voru viðræður i gangi milli
islenzkra og brezkra
embættismanna um afnám
löndunarbannsins frá 1952.
Þessar viðræður fóru fram i
Paris.
Brezka heimsveldið hafði um
þessar mundir hlotið verulegt
áfall vegna afskipta af deilunni
við Súez, og fallið mjög i áliti
meðal þjóða heims. Bretar
ásamt Frökkum og
ísraelsmönnum höfðu verið
stimplaðir sem árásaraðilar, og
öryggisráðið hafði fyrirskipað
að árásinni á Egyptaland skyldi
hætt. Sir Anthony Eden, sem
24 VIKAN JÓLABLAÐ