Menntamál - 01.12.1936, Síða 16

174
menntamál
stöfunaraðferð, hljóðaðferð og selningar- eða orðaaðferð.
Hvert þessara hugtaka getur í rauninni falið í sér heilan
floklc aðferða, auk þess sem þessar meginaðferðir geta
blandast og runnið saman á hinn margvíslegasta hátt.
Þrátt fyrir allar tilraunir og rannsóknir á lestrartækninni,
hefir enn ekki tekizt að færa sönnur á ótvíræða yfirburði
neinnar einstakrar kennsluaðferðar fram yfir allar aðr-
ar. Enda kemur þar margt til greina, sem erfitt er að
meta nákvæmlega, þótt ekki væri annað en mismunandi
hæfni kennaranna. Eða hugsuin okkur að tveim geró-
líkum kennsluaðferðum sé beitt við tvo álíka gáfaða og
þroskaða barnahópa; seljum svo að kennararnir séu hníf-
jafnir og öll skilyrði sem jöfnust. Að lolmu námstímabili,
t. d. einum eða tveimur vetrum er árangurinn mældur
eins nákvæmlega og liægt er. Iiugsum okkur að báðir
hóparnir reyndust nákvæmlega jafn vel læsir. En þar með
er engan veginn sagt, að þessar tvær kennsluaðferðir séu
jafngóðar. Eftir er að vita, hvaða áhrif þær hafa hvor
um sig, t. d. á almennan þroska barnanna, hugmynda-
forða þeirra, áhuga og lífsgleði, hvort þær hafa gert
börnin taugaveikluð eða ekki o. s. frv.
Þessi og þvílík atriði er að vísu ekki auðvelt að mæla
eða meta nákvæmlega, en allt um það er liægt að gera
sér nokkra grein fyrir því, hvort lestrarkennsluaðferð er
í verulegum atriðum í samræmi við kunn lögmál barna-
sálarfræðinnar, eða iivort hún brýtur í þýðingarmiklum
atriðum í bág við þau. Ilvort liún er t. d. nokkuð í sam-
ræmi við skynhætti og hugsunarhætti barna eða ekki.
Eg ætla mér ekki þá dul, að benda ykkur á sérstaka
kennsluaðferð eða aðferðir, er séu í einstökum atriðum
öllum öðrum lestrarkennsluaðferðum fremi'i. Hins vildi
eg freista, að benda, mjög lauslega þó, á einstök lögmál
og viðborf, sem áríðandi er að vita um og taka tillit til,
Og í því sambandi mun eg nefna ákveðnar kennslutil-
raunir. i