Menntamál - 01.06.1950, Blaðsíða 13

MENNTAMÁL
75
ins sem merki um spillingu eða mannvonzku, verður barnið
að velja á milli þess að láta tilfinningar sínar í Ijós eða glata
vináttu foreldra sinna að öðrum kosti. Þetta veldur þrjózku
og árásarhneigð. Barnið reynir að stilla sig, verður ef til
vill „þægt“ á ytra borðinu, en reiðin situr við sinn keip.
Annað veifið detta skörð í flóðgarðana og reiðin brýzt út,
en stundum kemur hún fram í illgirni, öfund, skeytingar-
leysi eða í öðrum ummerkjum t. d. hnupli, ótta á nætur-
þeli, óeirð eða öfgafullri „þægð“.
Enn einu sinni viljum við taka það fram, að það, sem
við höfum sagt, er ekki svo að skilja, að við eigum að leyfa
börnunum að haga sér nákvæmlega eins og þau vilja. Við
höfum rétt til að láta til okkar taka og segja okkar skoðun,
og við höfum rétt til að koma okkar lífi þannig fyrir, að
ekki einungis börnin heldur einnig við getum átt góðar
stundir.
Eru refsingar nauðsynlegar?
Flestir eru víst þeirrar skoðunar, að hjá refsingum verði
ekki komizt. Mörgum þykir þetta miður og óska þess, að
til væru önnur rað til þess að fá börnin til að semja sig að
aðstæðunum, en þeir sjá enga aðra leið. Víst eru börn oft
þrjózk, óhlýðin, erfið. Harðneskjan virðist stundum hið
eina mál, sem þau skilja. Við fullorðna fólkið viljum, að
þau læri lexíurnar, eti mat sinn, hátti á tilteknum tíma og
stríði ekki yngri systkinunum, en börnin snúast gegn þess-
ari frelsisskerðingu ef til vill með því að fleygja bókunum
niður af bókahillunum, bölva eða koma of seint í matinn.
Þau taka engum fortölum. Mönnum verður á að grípa til
refsingarinnar, og hún ber oft og tíðum árangur. Barnið
verður „þægara“ — alltjent nokkra hríð og að minnsta
kosti heima hjá sér. Allt um þennan góða árangur
á yfirborðinu leikur vafi á því, hvort refsingin hefur haft
þau áhrif, sem við ætluðumst til.
Sumir beita refsingum ekki aðeins sem nauðvörn, heldur