Menntamál - 01.04.1960, Qupperneq 28

14
MENNTAMÁL
eftir fáeina daga höldum við 15 ára afmæli íslenzka lýð-
veldisins hátíðlegt. Það væri þó rangt að ætla, að sjálfstæð-
ismálinu sé lokið þó að við höfum öðlazt formlegt sjálf-
stæði. Ef til vill hefst það einmitt þá fyrir alvöru. Sjálf-
stæði þjóðar byggist fyrst og fremst á sjálfstæði hvers
einstaks einstaklings, hæfni hans til að mynda sér persónu-
legar skoðanir af víðsýni og hleypidómaleysi og fylgja
þeim eftir af skynsemi og festu. Það byggist einnig á virð-
ingu manns fyrir sjálfum sér og öðrum, hæfileikanum til
að umgangast sjálfan sig og aðra svo, að til hamingju og
farsældar verði. Þetta eru einmitt kennimerki góðrar and-
legrar heilsu og persónuþroska. Sjálfstæðismál og geð-
verndarmál eru þannig sama málið, og ekki get ég kallað
það ýkjur, þó að ég líti á það sem stórmál. Hvers virði er
fögur umgjörð, ef innihaldið er rotið. Og hversu lengi
verður að bíða, unz við glötum hinu formlega sjálfstæði,
ef uppeldismálin eru í ólestri? En eins og ég gat um í gær,
er engin ástæða til víls og svartsýni. Verkefnin blasa við
okkur. Og meðan þjóðin er fámenn, eru þau tiltölulega
létt og viðráðanleg. íslenzka þjóðin hefur á undanförnum
árum lyft stærri og þyngri björgum.
En annað skiptir mestu máli: að við gleymum því ekki
eitt andartak, hver ábyrgð hvílir á okkur og gætum þess
vandlega að láta hvorki fljótræði né stundar hagræði
glepja okkur sýn.