Menntamál - 01.08.1966, Síða 59

MENNTAMÁL
145
halda áfram öllum hugsanlegum tilbrigðum í samningu,
framsögn, afritun og aðstoð við nemendur með hverjum
þeim hætti, sem bezt stuðlar að þroska þeirra. Er þá mest
komið undir skilningi og samvizkusemi kennarans gagn-
vart hverjum einstökum nemanda.
Einhverjum finnst ég e. t. v. hafa gerzt fulllangorður um
undirbúning og aðdraganda hinnar eiginlegu ritþjálfunar.
Ég tel þó, að full þörf sé á að taka það efni til miklu ræki-
legri meðferðar en ég hef reynt hér. Markvísa forþjálfun
á þessu sviði hefur að mestu leyti skort í íslenzkum skól-
um. í þess stað er börnum og unglingum gert að skrifa
ritgerðir undirbúningslítið um efni, sem þau yfirleitt hafa
ekki slíkt vald á og ætla mætti eftir aldri þeirra. Af þessu
leiðir, að einungis vel gefnir og bókhneigðir nemendur
verða sæmilegir ritgerðasmiðir með tímanum, en meðal-
greindir nemendur og lakari ná sjaldan umtalsverðum
árangri. Rithæfni jafnvel hinna greindari er einnig æði
oft ábótavant. Nægir að benda á þá staðreynd, að engan veg-
inn getur það kallast regla, að langskólagengnir mennta-
menn séu ritfærir meir en í meðallagi. David Holbrook,
kunnur enskur skólamaður og höfundur athyglisverðra bóka
um móðurmálskennslu í enskum skólum, rekur vanhæfni
til skriflegrar tjáningar einkum til ónógrar þjálfunar skap-
andi ímyndunarafls nemenda á barnaskólastigi. Er hér
komið aftur að því, sem ég gat um í upphafi þessa máls,
aÖ rithæfni sérhvers manns sé að verulegu leyti tengd skap-
andi ímyndunarafli hans, sköpunargáfu hans, hvernig hún
fer að þróast og njóta sín. Ég hef reynt að rekja nokkrar
leiðir til þess í orðum mínum hér á undan. Vona ég, að
það sjónarmið mitt hafi ekki dulizt, að ritgerðasmíð hjá
°kkur sé sniðinn allt of þröngur stakkur og tilgangur henn-
ar annað hvort misskilinn eða svo óljós að hamlar mark-
Vlsu starfi. Afleiðingarnar verða oftast þær, að nemendur
fá óbeit á ritgerðum ellegar beinlínis ótta af þeim vegna
þess pxófgildis, sem þeim er oft eignað.
10