Æskan - 01.07.1971, Blaðsíða 38

FKÁ UNGLINGAKEGXUNNI
Unglingareglan 85 ára
in elzta og merkasta félagshreyfing i landinu á 85 ára
aímæli um þessar mundir. Hinn 9. maí 1886 var
Æskan, íyrsta barna- og unglingastúkan, stofnuð í
Reykjavík. Var Björn Pálsson fyrsti gæzlumaður.
Stofnendur voru nélægt 30. Sama sumarið, sem
Æskan var stofnuð, fór Björn Pálsson af landi brott og hætti þar
af leiðandi störfum fyrir Regluna hér. Á eftir honum urðu gæzlu-
menn þeir Gestur Pálsson, Þorvarður Þorvarðarson, Magnús Zak-
aríasson og Borgþór Jósefsson. Eru þá aðeins nefnd nöfn braut-
ryðjendanna. Núverandi gæzlumaður í Æskunni er frú Sigrún
Gissurardóttir.
Skömmu eftir stofnun Æskunnar var stofnað „Kærleiksbandið"
í Haínarfirði og síðan „Sakleysið" á Akureyri, „Fyrirmyndin" á
Stokkseyri og „Gleymdu mér ei“ á Eyrarbakka. Um aldamótin
voru 16 unglingastúkur með um 800 meðlimi. 1911 eru þær 40
með 2400 meðlimi. Segir Jón Árnason i Æskunni 9. maí það ár,
að Sigurður Eiríksson hafi stofnað % allra þeirra unglingastúkna,
sem þá voru í landinu. 1946 eru taldar 60 barnastúkur með rúm-
lega 6 þúsund félögum. 1965—66 mun trúlega hafa verið mestur
fjöldi innan vébanda Unglingareglunnar eða 6500—7000. Nú mun
félagatalið vera um 6 þúsund.
Þessir hafa verið yfirmenn Unglingareglunnar í landinu frá því
að hún var stofnuð: Friðbjörn Steinsson frá júní 1886 — maí
1888, Hjálmar Sigurðsson maí 1888 — mai 1889, Magnús Th.
Blöndal frá maí 1889—1891, Jón Jónsson læknir 1891—1893,
Þorvarður Þorvarðarson 1893—1897, Sigurður Júl. Jóhannesson
1897—1899, Sigurður Jónsson fangavörður jan. 1899 — júní 1899,
Jón Árnason prentari júní 1899 — ágúst 1899, Þorvarður Þor-
varðarson sept. 1899 — júní 1901, Jón Árnason 1901—1911, Guð-
rún Jónasson 1911—1914, Sigurjón Jónsson bóksali 1915—1916,
Jón Árnason 1917—1920, ísleifur Jónsson kennari 1921—1923,
Steinþór Guðmundsson kennari 1924—1926, Magnús V. Jóhannes-
son 1927—1933, Steindór Björnsson frá Gröf 1934—1940, Hannes
J. Magnússon 1940—1948, Þóra Jónsdóttir, Siglufirði, 1948—1954,
Gissur Pálsson 1954—1958, Ingimar Jóhannesson 1958—1961,
Sigurður Gunnarsson 1961—1970, Hilmar Jónsson 1970—.
Ingimar Jóhannesson segir í grein ritaðri á sextíu ára afmaelinn
um markmið Unglingareglunnar: „Stefna Unglingareglunnar hef-
ur alltaf verið hin sama: Að forða unglingum frá skaðlegum eitur-
nautnum, fjárhættuspili, illu orðbragði og ósiðum, en kenna Þel[T1
góða siði, auka samúð þeirra og hjálpíýsi gagnvart félögunum
og innræta þeim kærleika og hlýðni á heimilum sínum og í skól'
um — allt í samræmi við kjörorð Unglingareglunnar: sannleika>
kærleika og sakleysi."
Á sömu tímamótum komst Hannes J. Magnússon skólastj°n
svo að orði um þá mörgu, sem fórnað hafa Unglingareglunru
krafta sína:
„Störf þeirra er að vísu hvorki hægt að mæla né meta, en e9
fullyrði, að 60 ára starf Unglingareglunnar á islandi hefur marka
dýpri spor í menningu þjóðarinnar en nokkurn grunar. Auk ÞesS
sem Unglingareglan hefur biargað óteljandi mönnum frá hæ,tu,TI
eiturnautnanna, hefur hún verið hinn bezti skóli í félagslegurn
efnum, sem völ hefur verið á í þessu landi."
Og Hannes heldur áfram: „Ég fullyrði, að þjóðin stendur 1
mikilli þakkarskuld við þennan yfirlætislausa og hljóða félags
skap."
1925 var farið að halda sérstök Unglingaregluþing, þat sern
málefni hreyfingarinnar eru sérstaklega rædd. Eiga sæti á ÞesS
um þingum gæzlumenn ásamt kjörnum fulltrúum.
1963 hóf Unglingareglan útgáfu á barnablaðinu VorblóminL1,
sem kemur út einu sinni á ári, og hefur Sigurður Gunnarsson.
kennari, borið hitann og þungann af því starfi, en ásamt honurTI
eru í ritstjórn Vorblómsins Ingimar Jóhannesson og Olafur _
Hjartar. Þá hefur Unglingareglan ætíð haft gott samstarf V1
barnablaðið Æskuna, ennfremur hefur barnablaðið Vorið oft D
fréttir og myndir frá starfsemi barnastúknanna.
Ungmennastúkur: í afmælisgrein um Unglingaregluna sjötu9a
segir Ingimar Jóhannesson:
„Jafnan hefur það þótt galli á félagsmálum templara, að mar9'r
félagar barnastúkna hafa horfið úr stúkunum, þegar beir 1,3
38