Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1927, Page 71

IÐUNN
Biblia stjórnmálamanna.
325
og jafnvel utanlands. Á þessu flakki hafði hann kynst
feðgunum alræmdu — Alexander páfa hinum sjötta og
syni hans, Cesare Borgia.
Um þær mundir — í lok 15. aldar — voru þeir feðgar
sem óðast að víkka og treysta veldi sitt — kirkjuríkið.
Og Cesare Borgia hafði auk þess stærri fyrirætlanir í
huga. Hann hugðist að leggja undir sig alla Ítalíu.
Italía var á þeim tímum skift í fjölmörg lítil fursta-
dæmi og bæja-lýðveldi. Smáríki þessi lágu í sífeldum
erjum innbyrðis og vopnin voru oft óvalin. Svik í trygð-
um, morðkutar og eiturbyrlanir voru ekki óalgeng vopn
og ekki eins óþokkuð og ætla mætti. Það var ekki laust
við að heitrof og morð væri iðkað sem íþrótt af sum-
um. En í þessari íþrótt inunu þeir feðgar hafa sett met„
Ef vér mættum dirfast að fella dóm yfir þessum höfð-
ingjum og gera á þeim samanburð, verður þó að segja,
að páfinn var þeirra verstur. Þessi guðsmaður sveifst
einkis er því var að skifta. I breytni sinni þekti hann
ekkert siðalögmál annað en hagsmuni sjálfs sín og ættar
sinnar. Ættkær var hann — svo ættkær, að á milli hans
og dóttur hans, Lucrezíu, var heitara en menn nú á
tímum telja sæmilegt milli feðgana. Segir sagan, að þeir
feðgar hafi verið keppinautar um hylli dótturinnar. Hafi
svo verið, þá var slíkt ekki eins dæmi á Italíu á þeim
tímum. Vfirleitt má segja, að ef vér viljum dæma þessa
menn með sanngirni, megum vér ekki gleyma aldarhætt-
inum, sem leyfði ýmsar siðvenjur, er oss myndu þykja
einkennilegar nú á dögum.
Alexander sjötti hafði mikið dálæti á hátíðlegum lof-
orðum og samningum. En hann var maður laus við
hleypidóma og það var honum fjarri skapi, að láta dygða-
kreddur eins og orðheldni binda hendur sínar á nokk-
urn hátt. Heitorð sín og samninga rauf hann undir eins