Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1934, Page 114

108
Lærður og leikur.
IÐUNN
Hvort tveggja f>arf að læra, jiótt f>að að vísu sé nokkufr
komið undir handlagni og gáfum í vissar áttir. Stund-
um kemur pað fynir í ófriði, að undirforingi með Iitla
mentun stígur til hárrar tignar, af f>ví að hann, prátt
fyrir lítinn lærdóm, reynist snjallari hinum fjöllærðu
herforingjum.
Fjölmargar athuganir og margháttuð reynsla neyðir
hvað eftir annað inn á okkur þeirri spurningu, hvað
sérfræðingur í raun og veru sé.
Nú á dögum, þegar hinar vélrænu starfsgreinir ein-
hæfast meira og meira, eru ósjaldan gerðar slíkar
kröfur til iðnlærðs verkamanns, að hann slagi hátt
upp í útlærðan verkfræðing. En miklu oftar er það
eitt af honum heimtað, að iiann á þröngu sviði verk-
legrar kunnáttu nái vissu hámarki í flýti og nákvæmni.
Hér er um leikni að ræða, sem óvalinn maður utan af
götunni hefir ekki, en gæti þó náð á tiltölulega skömm-
um tíma. 1 slíku falli er bilið á milli kunnáttumanns og"
viðvanings að eins nokkrir dagar, nokkrar vikur eða
nokkrir mánuðir. Listmálari og símritari fá atvinnu
við einhverja af verksmiðjum Fords, og eftir skamman
tíma eru þeir orðnir jafn-liðtækir og hver þeirra þús-
unda, er þar voru fyrir.
En hvort sem nútíminn krefst meiri þekkingar eða
minni af sérfræðingunum en áður var títt, þá eru augu
okkar að opnast fyrir því, að hugtakið sérfræði sé af-
stætt. Það er aldrei hinn dauði lærdómur, numinn af
bókum, sem úrslitum ræður. Það er hin virka, lif-
andi hugsun og hagnýta þekking. Sérmentunin sem
einkaréttur eða nokkurs konar töfrahringur er úr sög-
unni að mestu. Og lang-oftast er sérfræðin afturvirk
(reaktionær). Læknir, sem leggur út á nýjar brautir
í starfi sinu, verður að sæta árásum frá öðrum lækn-