Kirkjuritið - 01.07.1963, Blaðsíða 17
KIRKJUJil'riÐ
303
irlieit: Ég vil gera þá glaða í mínu bænaliúsi. Glaðir erum vér að
ciga þennan blessaða lielgidóm. Yér þökkum þær fórnir, sem
færðar voru, þökkrnn sviladropa fátækra manna, sein lijuggu
steininn og drógu liann að og lögðu í hleðslu, þökkum það nú,
sem ef til vill var ekki að öllu metið þá, þann stórliug, sem
niörgum þótti um of, þær kvaðir, sem ekki voru umkvörtunar-
laust í té látnar, en urðu til þess, að hinir mörgu óþekktu menn
úr Skagafirði, Húnaþingi og Eyjafirði, sem lögðu sínar lúnu
liendur að þessu verki, eiga liér minnisvarða, sem er og verður
gleði, fögnuður, öldum og óbornum niðjum, stolt og prýði Is-
lands. Margur knurraði þá, eins og alltaf þegar liátt er stefnt,
og taldi illa varið fé og fyrirhöfn, en það er þó ugglaust satt,
sent Sveinn lögmaður Sölvason sagði, að „sú varð raun á, að
allir hæudur stóðu jafnréttir og myndu ei hafa verið ríkari, þó
eugu hefði til kirkjunnar kostað“. En livað sem því líður þá
er það víst, að vér erum ríkari í dag að eiga þetta liús og það
verður því meiri og dýrmætari eign sem fleiri aldir færast yfir
Hólastað. Tvær aldir eru liðnar með stórum atburðum í sögu
staðarins, þungum örlögum. Að baki þeim eru aldarraðir. Hér
var annað lielgast bænaliús, annað þjóðarmusterið, annað liöf-
uð’vígi kristinnar menningar og trúarlífs á Islandi. Hólar og
Skálholt standa lilið við lilið í minningum þjóðarinnar og ör-
lög beggja staða næsta samfléttuð. Hólar liófust, þegar Skál-
holt var risið, Skálliolt féll og þá var þess skammt að bíða, að
Hólar fylgd u á eftir. Þeir liafa verið samferða staðirnir lielgu,
það eru djúpstæðir, liuldir og sterkir þræðir, sem niilli þeirra
liggja. Eru ekki atvikin að minna á þetta? Er það ekki
skemmtilegt atvik, að einmitt árið 1756, þegar Skálholtsstóll er
réttra 700 ára — og þess minntist enginn mér vitanlega ein-
uiitt það ár fær Gísli biskup tilkynningu uin, að ákveðin sé
erlendis allveruleg fjárliagsaðstoð við dómkirkjugjörð á Hól-
uni? Og er það ekki atliyglisvert, að þessi Hóladómkirkja, sem
eiu stóð eftir af ölluni mannaverkum á báðum stólum, fær það
í afinælisgjöf á því ári, þegar liún er réttra tvö hundruð ára,
að systirin í Skálholti er risin upp með nýrri vegsemd og alda-
hvörf orðin í sögu hennar?
Ég vil gera þá glaða í mínu bænahúsi. Það fyrirheit hefur
ræzt á þessu ári, sem kirkja Islands mun minnast sem gleðiríks
árs í sögu sinni og það er gleðilegt að fá tilefni til þess að halda