Kirkjuritið - 01.07.1963, Blaðsíða 21
KIItKJUItlTIÐ
307
í 9 aldir rúmar liafa kirkjur staðift’ hér á Hólum. Sú fyrsta
var byggð Iiér um miðja elleftu öld, 50 árum eftir kristnitök-
una á Þingvöllum. Núverandi kirkja er sii sjöunda í röðinni,
en fimmta dómkirkjan. Þessar kirkjur liafa verið mismunandi
stórar, en allar staðið á sama grunni, sömu jörð. Þessi kirkju-
grunnur geymir því spor margra kynslóða, sem liingað luifa
sótt lielgar tíðir um 9 alda skeið. Þegar þú hugsar um þetta,
áheyrandi minn, sem í dag stígur inn fyrir þröskuld þessarar
gömlu kirkju á liátíðastund, finnst þér þá ekki eius og ein-
Iiver ldjóð innri rödd livísli þér í eyra: Drag skó þína af fót-
um þér, Jiví staður sá, sem þú stendur á er heilög jörð? Ilér
er heilög jörð, lielguð af návist Guðs, trú og bænum kynslóð-
anna um aldir. Þessi heilaga jörð geymir spor Jieirra, sem liæst
hafa lyft Hólastað á liðnum öldum í óeiginlegum skihiingi tal-
að, og liún geymir grafir sumra þeirra. Á J)á jörð, sem Jiessir
kirkjuveggir umlykja, sté hann á helgum stundum, sem fyrst-
ur varpaði frægðarljóma yfir Hólastað, heilagur Jón Ogmunds-
son, trúmaðurinn og menningarfrömuðurinn mikli, sein fyrsta
skólann reisti og fyrstu dómkirkjuna byggði liér á Hólum. Hér
liggja spor hiskupsins, sem alþýða Jiessa lands dáði og gaf
hgnarheitið hinn góði. Hér átti Jón biskup Arason sínar helgi-
stundir, sín spor til lielgra tíða. Frammi fyrir hinni meira en
ijögur liundruð ára altaristöflu, sem prýðir kórstafn Jiessarar
gönilu kirkju stóð hann, er liann söng hér messur. Frammi
iyrir ])essu gamla Kristslíkneski, sem hér er á móti okkur á
Veggnum liefur liann kropið á liljóðum bænarstundum. Og
Gá stöpli dómkirkjunnar liér söng Líkaböng sín harmljóð yfir
líki Iians og sprakk. Hér innan veggja liggur hann liðinn, bisk-
upinn, sem stýrði með rausn Hólastað í 56 ár, menningarfröm-
uðurinn og leiðtoginn stórbrotni, en um leið hinn auðmjúki
Jesú Ivrisls syndari, Guðbrandur Þorláksson. Og hér í Jiess-
uin prédikunarstól stóð liann, sem byggði þessa kirkju, Gísli
Magnússon. Hér prédikaði hann lífsins orð á lielgum stundum-
Uer er vissulega lieilög jörð, lielguð af minningum langrar og
•nerkrar sögu.
Við minnumst í dag tvö hundruð ára afmælis Jiessa lielgi-
dóins, Hóladómkirkju. Tvö Iiundruð ár eru ef lil vill ekki svo
-Vjn langur tími, þegar mælt er á mælistiku aldanna. Ég geri
heldur ekki ráð fyrir, að saga þessarar kirkju láti mikið yfir