Jörð - 01.02.1940, Blaðsíða 34

Finnar voru eina þjóðin, sem voru
þess fullvisir, að aðdáuuin á rúss-
neska hernum var byggð á fölskum
forsendum. Það er fróðlegt að geía
því gaum, sem einhver heí/ti her-
varnafræðingur Finna segir um þetta,
og tilfæri eg þvi örsuttan kafla cft-
ir hann:
Það er dálitið eftirtektarvert
fyrirbæri, að Sviar og Finnar lita
alveg ólíkum augum á Rússa og vig-
búnað þeirra. Svíar eru enn að miklu
leyti í huga sinum skorðaðir við
fyrsta tug 19. aldarinnar. Af því leið-
ir, að enn situr í þeim sú óttablandna
virðing, sem þeir fengu fyrst fyrir
Rússum i Norðurlandaófriðnum
mikla, og náði hámarki sínu 1808—09,
þegar Svíar misstu Finnland. Um
okkur Finna er það aftur á móti að
segja, að við allnána sambúð við
Rússa í heila öld, fengum við hina
mestu fyrirlitningu á þvi, sem þeir
höfðu afkastað á öllum hagrænum
og verkfræðilegum sviðum, og ekki
sízt hernaðarlegum. Þessi fyrirlitning
okkar gekk að visu töluvert úr hófi,
en varð þá líka til þess að blása
okkur þeirn styrk i brjóst í stjórnar-
skrár- og frelsisbaráttu okkar, að
aldrei verður metið. Það mun al-
mennt vera álitið erlendis, að Sovjet-
herinn rússneski sé öflugri en rúss-
neski herinn var á dögum zarsins, en
við Finnar erum þeirrar skoðunar,
að með öllum sinum miklu göllum,
hafi liann þó tekið sovjethernum
fram. Sérstaklega erum við sannfærð-
ir um, að rússneski herinn sé nú
hvorki svo á vegi staddur um útbún-
að eða þjálfun, sem ákjósanlegt sé í
vetrarherferð fyrir norðan 60. breidd-
arstig."
ANNIG var þá statt um mán-
aðamótin nóv. og dez. 1939, að
á mátt Finna og megin trúðu engir
nema þeir sjálfir, en um öll Norður-
lönd mátti segja að sætu dauðhnípn-
ir menn i hjarta, hver í sinu horni,
þótt þeir stilltu sig um sem bezt, að
láta æðru til sin heyra. En eftir
mánuð höfðu Finnar réttlætt mat sitt
á sér og andstæðingum sinum.
Þeir höfðu, þótt þeir kannske ættu
eftir að lúta í lægra haldi, þvegið
32
skrumfarðann af rússneska risanum
með hans eigin blóði; þeir höfðu
sannað, að Rússar voru algerlega
varbúnir til skyndisigurs, bæði i lofti,
á láði og legi, að hermenn þeirra
voru að vísu röskir menn, en illa
búnir og ráðlauslega stjórnað. Og
þeir höfðu gert meira, Finnarnir. Þeir
höfðu, í þyngstu raunum, sem á þjóð
og menn verða lagðar, hiklaust mætt
ofureflinu, og með yfirlætislausri
festu komið því svo oft á kné, að
með því voru þeir búnir að stappa
stáli í sjálfsvitund allra smáþjóða,
nú og um ófyrirsjáanlegan tima, og
um leið sannað stórveldunum, að lit-
ill bróðir getur verið ómetanlegur
bandamaður í hernaði, ekki síður en
i menningarlegum viðskiptum. Með
nýju ári komu breytt viðhorf hvar-
vetna í ljós:
Mr. Chamberlain, sem á prúðmann-
legan hátt, en án nokkurrar minnstu
skuldbindingar, harmaði einlæglega i
neðri málstofunni, 30: nóv., þá óverð-
skulduðu skelfingu, sem veikburða
nágranni hefði ratað í, svaraði nú,
á nýársdag, beiðni M. Avenol, aðal-
ritara Þjóðabandalagsins, um hjálp
handa Finnum, á þá leið, að brezka
stjórnin myndi, undir eins og hún
kæmi þvi við, senda það, sem hún
gæti af hergögnum og mönnum, tii
Finnlands.
Stjórnarvöld Noregs og Sviþjóðar
svara nú aðfinnslum Rússa um hlut-
leysisbrot vegna hjálpsemi við Finna,
svo fullum hálsi, sem mögulegt er
í samræmi við alþjóðlega kurteisi í
stjórnmálaviðskiptum. Hinn nýi ut-
anríkismálaráðherra Svia, Gúnther,
telur afdráttarlaust fram ástæðurnar
fyrir því, að öll sænska þjóðin hafi
innilegustu samúð með Finnum;
bendir á, að slik samúð hljóti að
koma í ljós í sænskum blöðum, sem
hafi víðtækt prentfrelsi, samkvæmt
stjórnarskránni. Sovjetstjórnin ýki
tölu sænskra sjálfboðaliða, er sé ann-
ars heimilt að bjóða þjónustu sína
livar sem vill, samkv. aljtjóðareglum;
og um vörukaup og sölu til Finn-
lands og flutninga, bæði frá og um
Svíþjóð, sé líka farið eftir alþjóða-
lögum, og hafi stjórnin ekki í hug
að breyta neinu um það.
JÖRD