Jörð - 01.02.1940, Blaðsíða 38

til hugarhægÖar, en hvorki sér
til lofs né frægðar. Það er sann-
leikurinn um þau, að þau kom-
ast ekki lengra en að stæla sæmi-
lega sér betri menn, og með þvi
er ekkert gagn unnið. Annars er
einn mælikvarði á þessa ljóða-
smiði, sem að vísu ekki er ein-
hlýtur, en nokkuð nothæfur.
Kvæði þeirra flestra koma út á
kostnað sjálfra þeirra. Bókaút-
gefendur reka starfsemi sína til
arðs og ágóða, og fáist ekki út-
gefandi að kvæðabók, þá er það
af því, að skútan þykir ekki
gangleg, og sé hún það ekki,
hlýtur það að vera af því, að
hún sé ekki boðleg vara.
Um skáldsögur og aðrar fagr-
ar bókmenntir er svipað að segja,
en þar er þó heldur um auð-
ugri garð að gresja, bæði af því,
að þar er ekki hægt að fela lít-
ilmótleikann bak við sleikt rím,
svo að menn geta þar síður
gengið fram á nýju fötunum
keisarans, og þá bæta þýðingar
erlendra góðrita þar nokkuð upp
íslenzk skakkaföll. Af smásög-
um hefur árið 1939 komið út
safn, sem lengi mun stætt, eftir
Þóri Bergsson. Með örfáum lín-
um dregur hann upp rnyndir af
mönnum svo fastar, að þeim
svipar til teikninga van Goghs;
það er blátt áfram furðulegt,
livað hann getur komið miklu
fyrir á örfáum síðum, án þess
að manni virðist þar höggvinn
hæll eða klippt tá. Þá er að geta
Sögu Eldeyjar-Hjalta eftir Guö ■
36
mund G. Hagalín, þar sem
brugðið erupp litauðugum mynd-
um af margháttuðu lífi íslenzks
æfintýra- og athafnamanns;
þessi bók skipar sér á bekk með
beztu íslenzku æfisögum, sem
ritaðar hafa verið, og telzt þó
bókin á vissan hátt til skáld-
skapar. Þá mætti nefna hér
Dalafólk eftir Huldu, vegna
hinnar lýrisku fegurðar sögunn-
ar, en því verður hins vegar
ekki neitað, að flest, sem lýst
er, er fært svo til betri vegar,
að það er ekki bein móðgun að
tala um glansmyndir. Loks verð-
ur að nefna einkennilega skáld-
sögu „Allt í lagi í Reykjavík"
eftir Ólaf Frið'riksson. Menn
hafa hér á þessu landi vanið sig
á að telja svo kallaðar glæpa-
mannasögur og aðrar léttar bók-
menntir rusl. Það er rétt, að í
slíkum ritum eru fyrirbrigði
mannlífsins sjaldnast krufin á
raunsæa vísu, en frásagnarsnilld
verða menn að meta til bók-
menntalegs gildis; hinn slungni
þráður þessarar bókar ber vott
um hugkvæmni höfundar, en öll
bókin er fullgilt sýnishorn af ís-
lenzkri frásagnarlist.
MIKIÐ hefur verið þýtt af
ágætum erlendum bók-
menntum á íslenzku síðasta ár.
Þýðingar hafa að minnsta kosti
tvær hliðar eins og f lest annað:
aðalhliðina, sjálft efni bókar-
innar og meðferð höfundar á
því, og hina hliðina, meðferð
JÖRD