Sjómannadagsblaðið - 01.06.1998, Qupperneq 137

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
137
veðrið, er vakti mér þá hugsun, að
eitthvað væri að mér og að ég yrði að
koma mér út. Það var í honum vestan
garri með frosti og gekk á með él-
svörtum hryðjum. Þá mundi ég það að
karlarnir í þorpinu fyrir ofan voru
vanir því seint á haustin að beita fé
sínu í nesinu, en sækja það þegar veð-
ur spilltist og reka í hús. Og nú ásótti
mig sú hugsun að koma mér sem fyrst
útúr húsinu og fylgjast með því hvort
einhverjum karlinum kynni ekki að
bregða fyrir. Frá þeim einum gat ég
vænst hjálpar.“
Sautján klukkustunda bið
„En þetta virtist ekki björgulegt.
Kominn var miður október, óþverra
veður og klukkan fimm síðdegis hóf
ég verkið, og því skamml í rökkur.
Sálrænt ástand mitt var nánast l'urðu-
legt. Hálfómeðvituð örvænting hafði
þrýst fram því viðbragði er knúði
fram orðin „Vertu nú rólegur", er ég
heyrði mig mæla upphátt. Ur því var
engu líkara en mér væri hulið hvernig
ég væri á mig kominn líkamlega, því
ekki örlaði á annarri skímu en um ein-
hvern mann, er kynni að koma, og úr
hvaða átt?
En hver sem orsökin kann að vera,
þá kom ekki að mér sú hugsun að
rétta úr mér, þegar ég hreyfði mig af
stað, heldur skreið ég á fjórum fótum,
hægt og bítandi fram að útidyrum, er
til allrar blessunar stóðu opnar, því
fyrr um daginn hafði ég fjarlægt
gömlu hurðina með það fyrir augum
að setja nýja í staðinn, en það dróst úr
hömlu. En útlitið var ekkert björgu-
legt, því þegar ég rak höfuðið útfyrir
þröskuldinn, lamdi mig vestan hryðja.
Ég varð því sem fyrst að koma mér í
skjól austur fyrir húsið. Þaðan átti ég
að geta séð til mannaferða. Þangað
skreiddist ég yfir þunnt snjólag, og
kominn í hlé hnipraði ég mig fast
saman við vegginn.
Það var sársauki í berum fætinum,
er flæmdi af mér það slen er á mér
hafði verið, og við lauslega athugun
gapti við mér blóðug ristin, höggvin í
sundur til hálfs. Þótt ótrúlegt sé, greip
mig enginn ótli, aðeins lömuð liugs-
un, að þetta væri bara svona, engin
rishá von önnur en að birtast kynni
maður í leit að kindum sínum. Ég lá
því grafkyrr, horfði aðeins í dvínandi
birtu á þann stað sem líklegt væri að
maður færi um, ef hann á annað borð
kæmi. Og svo gerðist undrið. Ég
heyrði hundgá og útúr rökkrinu birt-
ust maður og hundur í sextíu til sjötíu
metra íjarlægð. Við snöggvakta hugs-
un bylti ég mér til, ætlaði að rísa upp
og hrópa á manninn. En það varð
máttlaus ömurleg tilraun. Ég kom
ekki upp neinu hljóði og fann jafn-
framt að ég var máttlaus fyrir neðan
mitti. Það greip mig enginn sársauki,
engin skelfing, ég lyppaðist bara nið-
ur úr þeirri hálfsetu sem ég var kom-
inn í, horfandi þögull á manninn hver-
fa út í rökkrið.
Einhvern tíma lá ég þarna og á mig
féllu dreggjar af éljum, er vindurinn
flæmdi hringinn um húsið. En ég var
vaknaður og tók að átta mig á stöð-
unni. Vestan hússins var lítill kofi, er
mér hafði hugkvæmst að gera að
reykhúsi, gróf frá honum göng og við
enda þeirra stóra eldstó. Frá henni lei-
ddi reykinn inn í kofann. Frá elds-
tónni að íbúðarhúsinu mældust tutt-
ugu metrar. Sem ég lá þarna, kom
engin sú hugsun að mér að ég væri í
beinni lífshættu, heldur að ég yrði að
komast í skjól. Það hafði sest að mér
beygur við húsið, svo mín eina von
var að komast í skjól ofan í djúpri
eldstónni.
Ég tvínónaði því ekkert við þetta.
Snarpur sem oft áður, tók ég að skríða
á höndum og fótum í átt að eldstónni,
með berar hendur, hálfdofnar af
kulda, krafsandi í snjóinn fyrir framan
mig, með gapandi sár á fætinum, í
frosti, húfulaus með andlitið beint í
vestan garrann. Og ljót var aðkoman:
Eldstóin var full af snjó. Af þrjósku-
fullri vonsku hóf ég að krafsa upp
snjóinn, og þeytti frá mér hverri hand-
fyllinni af annarri, þar til gryfjan var
að mestu tóm: en þá voru hendur mín-
ar orðnar svo dofnar, að ég fann varla
fyrir þeim. En nú var eftir sú þrautin
þyngri að konia mér öfugum ofaní
gryfjuna og þarmeð fótunum inn í
reykgöngin, því ummál gryfjunnar
var ekki nægjanlegt fyrir mig allan.
Eftir nokkurt basl lá ég réttur fyrir. En
ekki tók betra við: reykgöngin voru
það mjó að ég varð að leggjast á hlið-
ina og troða mér inní þau með hvorn
fótinn ofan á hinum. En þar tók held-
ur ekki betra við: þau voru hálffull af
drullu!
Mér er enn ekki ljóst hver var eða
hvernig sá styrkur lá í mér er gerði
mér kleift að þrauka þarna í sautján
klukkustundir eða rétt til hádegis dag-
inn eftir. Þó tel ég fullvíst að það sem
bjargaði lífi mínu og án nokkurra eft-
irkasta en þeirra, er kunna að hafa haft
áhrif á meiðsli mín sem slík, hafi ver-
ið hnausþykk íslensk ullarnærföt, síð-
ar nærbuxur og ermalöng skyrta með
einkonar hálfkraga, er blessunin móð-
ir mín hafði sent mér. Auk þess hafði
mér aldrei orðið misdægurt fram að
þessu. Þetta var með eindæmum;
liggjandi þarna í frostnepju, hafandi
dregið úlpu sem ég var í yfir höfuð
mér lil varnar snjófoki, hrygg-
skemmdur með sundurtætta hálfa rist,
gapandi sár er blætt hafði úr, sem þó
drullan hafði fyllt, svo rétt ýrði úr
blóðlitur. Tvívegis höfðu verkir í
hrygg og fæti angrað mig svo að ég
varð að krafsa burt snjó er sest hafði
að mér, draga mig síðan upp til hálfs,
svo ég gæti snúið mér þannig, að
særða löppin væri ofaná hinni, svo
hún lægi ekki í drullunni.
Það er með nokkrum ólíkindum, að
aldrei skyldi koma að mér ótti, aldrei
nokkuð volæði, og þótt ég mókti ann-
að slagið, þá var ég oft með fullri
meðvitund. Sem áður sagði kom að
mér sú hugsun að biðja guðinn um
hjálp, en fannst það raunar fráleitt, því
ef guðinn var til og hafði skapað mig,
þá hlyti hann að hafa ætlast til að ég
stæði mig eins og fullgildur maður á
þessari jörð, án þess að ég héngi vol-
andi fyrir ímynd hans. Hins vegar var
mér nærtæk hugsun um dauðann og
nær viss um að allt væri búið með
honum. Eitthvað úr fyrri reynslu
minni gerði mig sáttan við þann mikla
jöfur. Þann tíma er ég var þarna
kvaddi ég með þeirri vissu, að djúpt í
vitund sinni óttast maðurinn ekki
dauðann sem slíkan, heldur mun ráða
mestu hin sára kvöl er rís við þá hugs-
un að hverfa fyrir fullt og allt frá þeim
er hann elskar ásamt þeim gildum
öðrum er lífið hefur veitt honum.
Afram þokaðist tíminn án mikilla
óþæginda, ég var rólegur með þá lil-
finningu að hér biði ég dauðans. Und-
ir morgun rann á mig djúpur höfgi er
ég svam í til hádegis, að ég tók að