Eimreiðin - 01.10.1940, Qupperneq 11

eimreiðin
MÁLVERND OG MENNING
307
útvarp, sem er blátt áfram hrijllilegt að hlusta á — ekki vegna
efnisins, sem þeir flgtja, heldur vegna framburðarlýta og
ófagurrar raddar flgtjenda. En það kemur lika fgrir, sem
betur fer, að íslenzlcan kemur frá útvarpinu til hlustenda
með þvi tignarbragði og i þeirri fegurð, sem henni fglgir ætíð,
ef hún fær að njóta sin. Þannig ætti liún altaf að flæða gfir
bggðir landsins frá þessu merkilega menningartæki — og
aldrei öðruvísi.
Það er stundum fundið að því, að málið á blöðum og bók-
um, sem út koma, sc oft gallað og óíslenzkulegt. Allar slikar
aðfinslur geta gert gagn, ef þær eru réttmætar og fluttar af
góðum hug, en ekki af hótfgndni. Væri ástæða til, að blöðin
tækjii upp þann sið að flgtja öðru hvoru lciðbeiningar um
niálvöndun og skrár um mállgti, líkt og Björn heitinn Jóns-
son ritstjóri tók saman og birti á sínum tíma aftan við fgrstu
útgáfuna af stafsctningarorðabók sinni (útg. árið 1900). Staf-
setning sú, sem sú bók flutti, blaðamannastafsetningin svo-
nefnda, var til stórbóta frá þeim glundroða, sem áður ríkti i
þessu efni. En glundroðinn hvarf ekki, og ng lögboðin staf-
setning hefur nú síðustu árin verið að rgðja sér til rúms.
^að er i sjálfu sér æskilegast að sama stafsetning sé notuð
af allri þjóðinni. Og ekki er ólíklegt, að þeir sem enn fglgja
blaðamannastafsetningunni, taki smámsaman hina ngju upp,
þó að hún sé að gmsu legti ekki eins hagvirk, ef þeir aðeins
befðu nokkra trgggingu fgrir þvi, að ekki grði þá og þegar
farið að hringla með íslenzka stafsetningu, eins og svo oft
aður, og grði svo seinni villan hinni fgrri verri.
Eftirtektarvert er, hve íslendingar gera lítið að því að
halda tungu sinni á lofti. Til skamms tima hafa þeir Danir
bér á landi, sem hafa haft áhuga á að kgnnast tungu vorri,
att erfitt með að læra málið vegna þess, að þeim gafst sjaldnast
txkifæri til að tala við aðra en þá, sem töluðu dönsku. Það
kefur sannast á mörgum, að auðlærð er ill danska, og nú
siðan svo mjög fjölgaði hér i landi af Bretum, virðist orð-
takið eiga við enskuna einnig. Sú minnimáttarkend, að vilja
faia i felur með eigin tungu og þar með þjóðernið, þarf að
erfa með öllu. Þekking á heimsmálunum, svo sem ensku,
ei nauðsgnleg oss tslendingum, og ómetanlegur hagur að þvi